سینماسینما، حمیدرضا گرشاسبی
پیش از تحریر: هنگام دیدن مستند «صحنههایی از یک جدایی» به نظرم همه چیز آشنا بود. موقع اکران فیلم «جدایی نادر از سیمین» با فرهادی برای ماهنامهای گفتوگو کرده بودم و درباره شیوه کارش با هم حرف زده بودیم. حالا موقع دیدن فیلم «صحنههایی از یک جدایی» به نظر میرسید همان حرفها تصویری شده بودند. آشناپنداری جذابی بود برای من. برای مثال به آن فیشها – استیکرها- ی رنگی اشاره میکنم که قبلتر، از خود فرهادی شنیده بودم چطور روی آنها یک خطیِ صحنههای مختلف را مینویسد و بعد با حذف و اضافه کردن آنها، به تریتمنت میرسد. اینجا در فیلم، دیدن استیکرهای رنگیِ روی دیوار، عینیتی بصری از آن حرفها بود.
مستند «صحنههایی از یک جدایی» تعاملی هوشمندانه و کارکردی بین صحنه و پشت صحنه از فیلمی است که تابهحال پرافتخارترین فیلم ایرانی در صحنههای داخلی و خارجی بوده است. به قدر کفایت در داخل دیده شده و قدر دیده و در خارج نیز جوایز متعددی را نصیب اصغر فرهادی و سینمای ایران کرده. هم از اینروست که رفتن به پشت دوربین این فیلمساز و بهخصوص این فیلم میتواند درسهای فراوانی را برای کنجکاوانِ این شکل از فیلمسازی روی تخته سیاه یک کلاس فیلمسازی بیندازد و فراگیری فراوانی را برای ما فراهم آورد. فیلمی مثل «صحنههایی از یک جدایی» در عین جذاب بودن و آگاهیبخشی، به مثابه یک مستر کلاس هم عمل میکند و بیننده بدون اینکه در صف انتظار اینچنین کلاسهایی بایستد، با پرداخت هزینهای اندک ـ به اندازه پول بلیت سینما ـ تجربه و دانش بسیاری را نصیب خود میکند. فیلم به دلیل اینکه قصد دارد ارتباطی ارگانیک بین صحنه و پشت صحنه برقرار کند، از تدوینی حسابشده و خلاق برخوردار است و در هماهنگی ریتم و کمپوزیسیون بین این دو موقعیت، به توفیقی قابل توجه دست مییابد؛ اینکه پشت صحنه چطور کار شده و نتیجه در صحنه چگونه از آب درآمده است.
فرهادی در فیلم حرفهایش را روی منابع الهام، چگونگی رسیدن به قصهها و تصویرهای اولیه از داستان فیلمنامههایش میگذارد و توضیحاتی میدهد که برای فیلمنامهنویسان میتواند جذاب باشد. از سویی دیگر، او با تمرکز روی بازی گرفتن از بازیگران و اینکه چگونه صحنه را برای آنها آماده میکند و در کنار آن، عادت دادنشان به رفتاری که صددرصد در خدمت بازآفرینی دنیای فیلمهایش باشد (مثل سر زدنهای معادی و دخترش به آقای شهبازی)، به شکل کارگردانی و نوع فیلمسازیاش اشاره میکند. شنیدن چیزهایی از نوعِ فرستادن ساره بیات با لباس فیلم به شاه عبدالعظیم، یا تلفن کردن او به یک روحانی برای پرسیدن امور شرعی در هنگام فیلمبرداری، جذاب و همینطور شنیدن توضیحاتی در مورد علاقهاش برای کار با مرحوم نصرت کریمی و توضیح در مورد صحنه پر از حاشیه تصادف، آگاهیدهنده است. در مورد داستان هم حرف ابراهیم گلستان خیلی درست است: فرهادی مثل یک بیلیاردباز با چوب ضربهای به توپ میزند و به این ترتیب، توپهای دیگر را تحت تاثیر قرار میدهد.
ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- یک ادعا درباره «قهرمان»/ ماجرای مستندی که در شیراز ساخته شد/ ایده و روند ساخت آن مستند کاملا توسط فرهادی شکل گرفت
- جعفر صانعی مقدم: گسترش فعالیتها در سینمای «هنر و تجربه» بستگی به تامین نیازهای مالی دارد
- انتشار تیزر هفته فیلم ایتالیا + ویدئو
- اسامی فیلمهای حاضر در هفته فیلم ایتالیا اعلام شد/ از آثار مورتی تا برتولوچی
- هفته فیلم ایتالیا ۱۱ آذر آغاز میشود/ نمایش آنلاین و رایگان فیلمها
- چهارمین دوره هفته فیلم اروپایی برگزار میشود/ اعلام جزییات رویداد
- نانهای بیات/ نگاهی به فیلم «حوا، مریم، عایشه»
- کدام چریکه؟ کدام بهرام؟/ نگاهی به مستند «چریکه بهرام»
- سالها بایست تا دَم پاک شد/ نگاهی به فیلم «پری»
- فهرست فیلمهای روی پرده در سینماهای «هنروتجربه»/ «منگی» از ۱۵ شهریور میآید
- شروع اکران آنلاین «صحنههایی از یک جدایی» از اول مرداد + تیزر
- تابناک: نخستین گامها برای تعطیلی بستر نمایش دهها فیلم سینمایی ایران؟
- قابهای نامتعارف بیمعنی/ نگاهی به فیلم «امیر»
- ابوالفضل جلیلی: مشکل فیلمهای من این است که مردم را به فکر میاندازد
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
آخرین ها
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود
- انتشار پوستر «آن دو» با تصویری از لحظه شهادت کاراکتر اصلی
- دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ فیلم کوتاه داستانی