پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

در نهمین  شب برنامه  “شصت سال سینمای ایران و عرض ارادت به پیشگاه امام رضا (ع)” ، فیلم شب ساخته رسول صدرعاملی در پردیس مهر کوهسنگی به نمایش در آمد ودر ادامه با حضور علیرضا رضا داد از مدیران با سابقه فرهنگی ، نشست پرسش و پاسخ درباره سینمای دینی برگزار  شد .

علیرضا داد در ابتدای صحبتهای خود تاکید کرد : نسبتی در ذات هنر با معنویت موجود دارد . این نسبت می تواند یک وجوهی را در سینمای دینی برجسته تر کند و ظرفیت مفاهیم دینی این اجازه را می دهد که خیال انگیز شود و به تعبیر آیت الله جوادی آملی بتواند یک مفهوم معقول ، متخیل بشود و بتواند تبدیل به مفهومی شده که از طریق حس به مخاطب منتقل شود.
او افزود : هنرمند با بخش احساس مخاطب سرو کار دارد و زبان هنر می تواند بهترین زبان باشد برای انتقال مفاهیمی در بحث های کلامی و اعتقادی که نمی توان برای مخاطب تبیین کرد و مخاطب درک درستی از آن مفاهیم پیدا نمی کند ، بشود به زبان هنر آن مفاهیم را منتقل کرد .
رضا داد تاکید کرد : به تعببر درست حضرت آیت الله جوادی آملی ، آن چیزی را که از بیان آن عاجز هستید و یا نمی توانید به درستی منتقل کنید آن را باید به دست هنر سپرد . هنرمند با زبان احساس خود آن مفهوم را منتقل می کند .
او افزود : مثلا برای اینکه آن آیه معروف که شهدا نزد خدا زنده هستند و روزی می خورندرا برای مخاطب تبیین کرد هیچ چیزی بهتر از تابلوی نقاشی که آقای فرشچیان کشیده است نمی تواند این کار را انجام دهد .هر جوری که می خواهد این حس را منتقل کند می بیند هیچ بیانی بهتر از آن بیان یعنی نقاشی آقای فرشچیان نمی تواند این کار را انجام دهد وآن عالم را به چشم مخطب بیاورد .اصولا کار هنر همین است .کارهنر ورود به رمز و رازهایی هست که از طریق آن رمزو راز ها می تواند با ادراک حسی مخاطبین ارتباط برقرار کند .

رضا داد ادامه داد : آثار مدهبی ظرفیت زیادی دارند برای اینکه بتوانند دستمایه آثار هنری قرار بگیرند . در تاریخ هنر هم که نگاه می کنیم یک وجه غالب آثار ماندگار هنری، آثاری هستند که در یا ساحت دینی خلق شده اند و یا در موقعیتهای دینی نگهداری شده اند . مثلا آثاری در هنر غرب ماندگار شده اند مانند نقاشی های که در کلیساها نگهداری شده اند .
او در پاسخ به سوالی که آیا این آثار نمایشی که در این سالها در حوزه امام رضا ساخته شده کافی است گفت : من درباره سینمای دفاع مقدس با اینکه آثار زیادی در این زمینه تولید شده معتقدم هنوز کافی نیست و درباره فیلمهایی با موضوع امام رضا هم می توان همین جمله را گفت .

رضا داد در بخش دیگری از سخنان خودگفت : ما وقتی به هنرمندان فرصت تجربه کردن نمی دهیم دچار محدودیتهایی می شود که به کارش لطمه می زند .

این مدیر با سابقه سینمایی تاکید کرد : آثار ارزشمند زیادی در زمینه سینمای دینی در پس از انقلاب ساخته شده است . فیلمی مثل تولد یک پروانه مجتبی راعی ، مفاهیم دینی و مذهبی را برجسته سازی می کند و از مفاهیم عمیق عرفانی سخن می گوید .سریال ولایت عشق از سریالهای مهم تلویزیون است . هیچ وقت ما نباید راضی باشیم به کارهایی که انجام شده .مسیر پیش رو و کارهای انجام نشده خیلی بیشتر از کارهای انجام شده است و مهم این است که راجع به مفاهیم دینی ، سینماگران با چالشهای متعددی روبرو هستند .بخشی از این چالش ها چالش های ممیزی است .
رضا داد تاکید کرد : سینمای دینی با رویکرد اسلامی تازه با وقوع انقلاب شکل گرفت و یک نهال نوپایی است . فرصت تجربه کردن برای فیلمسازان پس از انقلاب خیلی محدود بوده است و امکان تجربه نبوده و حق نداشته اند که اشتباه بکنند .این از ایرادات مدیریت فرهنگی است که فرصت اشتباه کردن را برای فیلمسازانی که قصد ورود به این عرصه را دارند ایجاد نکرده است .
او به فیلم رستاخیز اشاره کرد و گفت : آقای درویش ۱۰ الی ۱۲ سال از عمر خود را صرف ساخت فیلم رستاخیز کرد . او قبل از فیلم دوئل قصد ساخت یک فیلم با موضوع امام حسین را داشت و بعد از رستاخیز هم کار جدیدی را شروع نکرده است . ضربه ای که به روح و روان و زندگی و جان هنرمند می خورد جبران ناپذیر است .با این وضعیت اکثر هنرمندان می گویند سری که درد نمی کنه چرا باید دستمال بست و دنبال کارهایی می روند که دردسر کمتری دارد و نان و آبش بیشتر است و حساسیت کمتری روی آن وجود دارد .اجازه اشتباه کردن را باید به هنرمندان بدهیم .
او افزود : فیلم رستاخیز احمد رضا درویش که دربخش خصوصی تولید شد و برنامه ریزی گسترده ای هم برای اکران و بازگشت سرمایه کرده بودند .

فیلمهای مذهبی این پتانسیل را دارند که بازگشت سرمایه معقولی را داشته باشند .این نافی مسئولیت دولت نیست و دولت هم باید احساس مسئولیت بکند .البته پول پخش کردن دراین کارها به شکل بدآن ، آن کارها را با شکست روبرو می کند .یک ظرافتی باید وجود داشته باشد که به دقت رعایت شود در تشویق بخش خصوصی و حمایت بخش دولتی.دولت بهترین کاری که می تواند بکند این است که بخش خصوصی را برای سرمایه گذاری از این فیلمها حمایت و تشویق کندو تضمین بازگشت سرمایه و تسهیل امکانات لازم را بدهد.

این مدیر باسابقه سینما افزود : مثلا در یک دوره ماجرای جایزه دادن ستاد اقامه نماز به مدیریت آقای قرائتی به فیلمها خیلی جدی بود و همین موصوع باعث شد که نگاه کلیشه ای به چنین موضوعاتی شکل بگیرد . همه این فیلمها تحسین می شدند به خاطر همین برخورد کلیشه ای شان ،در حالی که هنرمندان خلاق هشدار می دادن که این جور سفارش دادن ، به هیچ وجه نمی تواند به رشد مفاهیم دینی کمک کند .گاهی وقت ها به زیان خود و یا عکس خود تبدیل می شود.

او افزود : سرمایه گذاری در زمینه فیلمهای مذهبی ، بیشتر سرمایه گذاری حاکمیتی است و خود همین یک مانع محسوب می شود و چالش های ساخت چنین فیلمهایی را بیشتر می کند .مدیریت فرهنگی باید زمینه سازی بکند برای ایجاد علاقه در هنرمند برای ورودفیلمسازی در این حوزه ها و هیچ نگرانی نداشته باشد و هنرمند را هم نگران نکند.جوری با هنرمند برخورد نشود که نا امید شده و فرصت تجربه مجدد از او گرفته شود.
او افزود : اکثر کسانی که درحوزه مفاهیم دینی کار کرده اند از برخوردهایی که با آنها شده راضی نبوده اند . سختی های کار در این حوزه ها باعث شده دیگر به سراغ این حوزه ها نروند .
رضا داد گفت : با ظرفیتهایی که در نهادهایی مثل آستان قدس وجود دارد باید خیلی مسئولانه با این مسئله برخورد کنند تا زمینه ساخت این آثار بیشتر شود.
او تاکید کرد : از هنرمند نباید انتظار نگاه احکامی وآدابی داشت .فیلم طلا و مس نمونه فیلمی است که هم مورد پسند کسانی است که نگاه عرفی دارند و هم مورد پسند کسانی است که نگاه آدابی دارند .
اجرای این برنامه را مسعود نجفی برعهده داشت.
این برنامه توسط بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) با مشارکت حوزه هنری و همراهی فیلمخانه ملی ایران،موسسه تصویر شهر ومدرسه اسلامی هنر برگزار می شود.