سینماسینما، محدثه واعظیپور
درست در شرایطی که بسیاری بر این باورند کار سینمای ایران تمام شده و در انبوه کمدیهای تجاری و البته پرفروش این روزها، نباید دنبال پدیده گشت، «چرا گریه نمیکنی؟» ساخته و اکران میشود. فیلم سندی است بر این واقعیتِ دوست داشتنی که با وجود ناامیدی از جریان غالب سینمای ایران، بارقههایی وجود دارد که برای تماشاگرِ خسته از کمدیهای مبتذل، تلقیهای از مد افتاده از زندگی و روابط انسانی، بازیگران تکراری و چهرههای بزک شده روی سردر سینماها، شگفتانگیز و شیرین هستند.
علیرضا معتمدی در «چرا گریه نمیکنی؟» باز هم بخشی از زندگی شخصی و تجربههای تلخ و سهمگین خود را مقابل چشمان ما تماشاگران عرضه میکند، اما تاثیرگذاری فیلم فقط محصول نمایش این ویرانی و زخم درمان نشده نیست. علی شخصیت اصلی فیلم داغدار برادر خود است، در آغاز فیلم، او تنها و برهنه در بیابانی راه میرود، این شروع می تواند کنایهای از وضعیت ملتهب علی شهباز باشد، مردی که فرار را به ماندن و کنار آمدن با سوگ برادر ترجیح داده است. علی دنبال پناهگاهی میگردد که تحملِ جهان پس از برادر را برایش آسان کند. مشکل او با بقیه که دوستش دارند و اتفاقا همه شخصیتهایی مثبت و بامزه هستند، این است که حریم شخصی و لجبازی او با روزگار را درک نمیکنند و به آن هجوم میآورند.
قصه «چرا گریه نمیکنی؟» خیلی زود راه می افتد، فیلمنامه میتوانست بستری برای یک روایت کند و تهی، خسته کننده، سیاه و تلخ باشد، اما فیلمِ بازیگوشانه و طنازانه معتمدی بدون این که از حرف اصلیاش (پوچی دنیا و دشواری فقدان) کوتاه بیاید، تماشاگر را درگیر میکند. فیلم، شخصیتهایش را به اندازه معرفی می کند، عمه با بازی بسیار خوب هانیه توسلی، شمایلی تازه از یک زن سنتی و مذهبی ارائه می دهد که شیک و شیرین است و جزئیات رفتاری این طبقه را بدون آنکه تصنعی و گل درشت باشند، به نمایش میگذارد. تلاش های عمه برای بازگشت علی به زندگی، متناسب با دغدغههای معنوی اوست و شوخی علی با عمه و استفاده از کلمه آخوند، زیرکانه است. امیرحسین (مانی حقیقی) کارفرمای علی و همسرش (لیندا کیانی) و حتی مهتاب (باران کوثری) همسر سابق علی می کوشند او را به زندگی عادی بازگردانند، اما در نهایت این سادگی و عشق صبا (فرشته حسینی) است که باعث می شود علی در تصمیمهای ناخوشایند، کوتاه بیاید. «چرا گریه نمیکنی؟» بر خلاف ظاهرش، رویکردی فلسفی به زندگی و مرگ دارد. بسیاری از فیلمهایی که مرگ را به عنوان موضوع انتخاب میکنند، درگیر شعارزدگی درباره ماهیت زندگی و فرجام آن میشوند و در قالبی اخلاقی و جدی می کوشند تماشاگر را نسبت به بحران پایان زندگی و پیامدهایش، نصیحت کنند. «چرا گریه نمیکنی؟» اما از این دام رهیده است، بی آنکه بخواهد روی تماشاگر از منظر اخلاقی تاثیر بگذارد، قصه اش را روایت می کند و در قصه گویی، خلق شخصیت ها و موقعیت های تازه، موفق است. شوخیها و ارجاعهای فیلم در ساختار اثر منطقی و قابل باورند و رابطه شخصیتها و مناسبات آنها، پذیرفتنی است. تازگی فیلم به واسطه جهانی است که خلق می کند، تنها شخصیت عجیب فیلم علی نیست، مهتاب و صبا هم، عادی نیستند و همین ویژگیهاست که همراهی و دوستی شان را قابل باور کرده است. استفاده از موسیقیهای ایرانی (قدیم و جدید) و موسیقیهای غربی، به فیلم حس و حال داده، تصاویر و قاب بندیها، جهان را زیبا و پر از جذابیت نشان میدهد.
پایان فیلم، یک شروع تازه برای علی است. او در فیلم، فرصت این را دارد که با برادرش، فارغ از هیاهوی جهان برقصد. این سکانس تداعیگر رقص معروف جان تراولتا و اوما تورمن در «داستان عامهپسند» است، گویی فیلم (و سینما) میتواند نجات بخش باشد و بر بحران فنا و نابودی، چیره شود.
چزاره پاوزه، شعری بلند درباره مرگ دارد، که با تماشای «چرا گریه نمیکنی؟» به خاطرم آمد: «خواهد آمد مرگ، چشمان تو را خواهد داشت/ چون پایان معصیت خواهد بود، چون دیدن این که چهرهای مرده، از آیینه در میآید، چون شنیدن اینکه لبان بسته سخن میگویند/ و فرو میرویم در خاموشی.»
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- ترانه تنهایی/ نگاهی به فیلم «عامه پسند»
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- «جنگل آسفالت» با بازی نوید محمدزاده و فرشته حسینی
- سفر، وطن و مادر/ نگاهی به مستند «در جستجوی فریده»
- درباره انتقاد شدید کارگردان چرا گریه نمیکنی از فیلمیران پخش کننده فیلمش
- گفتوگو با علیرضا معتمدی کارگردان «چرا گریه نمیکنی؟»/ تروما را به تجربه خلاقه و رهاییبخش تبدیل کردم
- ثبت قرارداد اکران «چرا گریه نمیکنی» و «سلفی با رستم»
- هممسیر، با عشق و حرمان/ نگاهی به فیلم «تصور»
- آن چشمها شبیه مرگ نبود/ برای حسام محمودی و سفر ناگهانیاش
- کارگردان به ملت رفت اما به نشست خبری نه!/ تهیهکننده «چرا گریه نمیکنی؟»: مگر بازیگران این فیلم من را به سینما آوردند؟
- از رنجی که میبریم/ نگاهی به مستند «سه نهزارم»
- «چرا گریه نمیکنی؟» علیرضا معتمدی در جشنواره فجر نمی تواند حضور داشته باشد
- حضور سینمای هنروتجربه ایران در سه جشنواره جهانی
- فیلم «چرا گریه نمیکنی؟» به جشنواره فرانسوی بلفورت راه یافت
پربازدیدترین ها
- به بهانه تغییر رییس سازمان سینمایی/ باید مدیران را پاسخگو کنیم
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- سه پوستر فیلم «شهر خاموش» را حذف کردند/ تلاش برخی فیلمسازان برای حذف سینمای ایران از جشنوارههای جهانی
- آل پاچینو چگونه اعتیاد را پشت سر گذاشت تا بازیگر فوقالعادهی ما شود
- با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی شد
آخرین ها
- «کسری آنلاین» در میان منتخبین جشنواره نوستالژیا
- وزیر ارشاد: در خصوص هنرمندان ممنوع الکار تجدید نظر کلی خواهد شد
- «سکوت و سلام»؛ قابهای خاطره انگیز از آتیلا پسیانی
- با حضور کمرنگ سینمای ایران؛ نامزدهای هفدهمین جوایز سینمایی آسیاپاسیفیک معرفی شدند
- غزل شاکری صداپیشه «ژولیت و شاه» شد
- کنفرانس بینالمللی انجمن رمز ایران با حمایت همراه اول آغاز به کار کرد
- نگاهی به «شیهه»/ به کودکی که هرگز زاده نشد
- همراه اول موفق به دریافت بالاترین نشان مسئولیت اجتماعی ایران شد
- داوری ۲ ایرانی در جشنواره «لوکاس»
- به همت کانون ادبی زمستان؛ بزرگداشت استاد هادی خانیکی برگزار میشود
- آیین بزرگداشت احترام برومند برگزار شد/ حواستان به هنرمندانی که نیستند، باشد
- آل پاچینو چگونه اعتیاد را پشت سر گذاشت تا بازیگر فوقالعادهی ما شود
- «علت مرگ: نامعلوم» بهترین فیلم جشنواره تورین شد
- نمایش «سیمبلین» / گزارش تصویری
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- نوری بیلگه جیلان و سه سینماگر دیگر در تهران مسترکلاس برگزار میکنند
- اندر احوال کشتیشکستگان سینمای ایران/ عصر فراموشی
- قابهایی از ناگفتهها در گالری ثالث
- سرنوشت نامعلوم سریال کیانوش عیاری/ چرا تلویزیون ۸۷ متر را گردن نمیگیرد؟
- مراسم سالگرد قتل داریوش مهرجویی و همسرش برگزار شد؛ دادخواهی دوباره در سالگرد «شب هولناک سینمای ایران»
- راهیابی «اسکن» به جشنواره آمریکایی
- همکاری دوباره احسان عبدیپور با سروش صحت در «اکنون»
- فوت خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی؛ امینالله رشیدی درگذشت
- اکران «آخرین عاشقانه» از فردا/ «نهنگها» به زودی به سینما میآید
- «کشیم عاشق» به فرانسه میرود
- «مالی سویینی» به تالار وحدت میرود
- نصیریان: سینما را از مهرجویی آموختم/ اولین حضور رئیس جدید سازمان سینمایی در میان هنرمندان
- اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران / گزارش تصویری
- آغاز دور جدید حراج شمارههای رند همراه اول
- به بهانه تغییر رییس سازمان سینمایی/ باید مدیران را پاسخگو کنیم