سینماسینما، حمیدرضا گرشاسبی
به نظر میرسد «وقتی پروانه شدم» فیلمی باشد بر بستر روابط خانوادگی که قصد میکند این روابط را با توجه به مولفههای ناهنجار فردی واشکافی کند، اما اصل موضوع برایش تحلیل رفتارهای نادرست، ناخوشایند و کهنه و پوسیده اجتماعی است. قرار است اینجا زن دفنشده زیر خروارها نگاه و تفکر سنتی، موجودی توسریخور و در خدمت مردسالاریِ جامعه باشد و در لاکی از انفعال پنهان شود. در آغاز هم اینچنین است. مردِ خانه در خانه نشسته و مدام سیگار دود میکند و بدون ملاحظه خانواده و همسایه محیط را آلوده میکند. بااینحال مدام غرولند میکند و گویا بدش هم نمیآید ماترک خود – پسرش – را طوری بار آورد که راه او را دنبال کند. برای همین است که با مهربانیهای بیخودی پسر را به سوی خودش کشانده. این راهی است که در عرصه تاریخ طی شده و به جایی رسیدهایم که حالا هستیم؛ جایی و زمانی که فیلم «وقتی که پروانه شدم» از آن آغاز میشود. اما آیا فیلم پس از آغاز خود، راهی درست و جذاب را طی میکند و خودش را به سرمنزل مقصود میرساند؟ این پرسش از آنجایی مطرح میشود که شکل و شمایل فیلم و دنیایی که میسازد، داعیه دست گذاشتن بر مسائل اجتماعی را دارد و بعید نیست دوست داشته باشد مفتخر باشد به پرچمی که برافراشته. بنابراین از این حیث مهم است که راهش را درست برود و نتیجهبخش باشد.
زنی اینچنین که میتواند مردهای را تا مدتها زندهنمایی کند و دارای نقشهای درست و درمان برای آینده خویش است، چرا یکباره و از سر تصادف تبدیل به چنین شخصیتی میشود؛ شجاع، عاقل، دوراندیش، صاحب طرح و توطئه، پیشرونده، مبتکر، بیرحم، برنامهریزِ حسابی، داستانگو، نترس، بیتشویش، رو به رشد. حال آنکه او پیش از مردن تصادفی شوهرش فاقد همه این صفاتی است که از پسِ آن حادثه به دست میآورد. از نوع همان زنانی است که بهراحتی میتوان بر آنها ظلم روا داشت، اما دم نزند. حتی برای برونرفت از بحرانی که در زندگی داردـ اعتیاد و لاابالیگری و ستم شوهر ـ کمک از کسی میگیرد که میداند او را تشویق به ماندن در همان موقعیتی میکند که در آن گرفتار است. مادر شوهر نماینده همه زنهای سنتیِ مداراکن است و این چیزی نیست که زن نداند. یعنی میتوان تصور کرد که اگر روزی مرد عصبانی نمیشد و با شال او اقدام به خفه کردن زن نمیکرد، زن همچنان زندگی سابقش را پیش میگرفت. این زنی که میتواند انقلابی را در زندگیاش صورت دهد، چگونه است که این همه سال کاری نکرده که خودش را از زیر سایه دهشتناک مردش نجات دهد؟ او که خوب میداند بدون مرد چگونه از پس خیلی از کارهای سخت برآید. این پرسشی اساسی است که فیلم نتوانسته به آن جواب دهد.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اکران «ایساتیس» در «هنر و تجربه» از ۲۲ دی
- شهاب حسینی: میخواهم فیلمی اقتباسی از ساعدی بسازم
- آغاز اکران یک مستند سیاسی در هنر و تجربه
- اکران «آویختگی» در سینماهای هنر و تجربه
- آغاز اکران آنلاین «بیمادر» از امشب
- اکران چهار فیلم جدید در گروه سینمایی هنر و تجربه در آذر ماه
- رونمایی از تیزر مجموعه انیمیشن «رویاهای رنگی»
- «پسر انسان» پرفروشترین و پرمخاطبترین فیلم هنروتجربه شد
- شهاب حسینی با «مقیمان ناکجا» به هنر و تجربه میآید
- در نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «پسر انسان» مطرح شد: هیچکدام از شخصیتها ضدقهرمان نیستند/بحران خانواده اهورا به عدم پذیرش جامعه برمیگردد
- «پسر انسان»؛ سوژهای که جایش در سینمای ایران خالی بود
- اکران فیلم «مهاجران» از ۳۱ خرداد در هنر و تجربه/ رونمایی از پوستر
- میترا حجار دستگیر شد
- «بیمادر»؛ یک فیلم خنثی
- پانتهآ بهرام سفیر «سرای گوهر» شد/ پناهی برای دختران بیسرپناه
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
آخرین ها
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند