سوسن تسلیمی دردانه ی عرصه ی بازیگری تاتر و سینما ی ایران است که مثال بازیگریِ ملی به جانش خوب می نشیند. اگرچه او ثابت کرد که زبان جهان را نیز می فهمد و در اروپای سرشار از خلاقیتِ نمایشی و در سرزمین برگمان حتی حضورش را در تاریخ نمایش میخکوب کرد.
سینماسینما، مرضیه وفامهر: سوسن تسلیمی دردانه ی عرصه ی بازیگری تاتر و سینما ی ایران است که مثال بازیگریِ ملی به جانش خوب می نشیند. اگرچه او ثابت کرد که زبان جهان را نیز می فهمد و در اروپای سرشار از خلاقیتِ نمایشی و در سرزمین برگمان حتی حضورش را در تاریخ نمایش میخکوب کرد.
او بازیگری ملی-ایرانیست که برای اولین بار بیومکانیک شخصیت آثار استاد بهرام بیضایی را از لابه لای خطوط وزین بیرون کشید و با بدن و حرکاتی که ریشه در آیین های نمایشی ایران داشت چنان تازه و مدرن اجرا کرد که در جهان بی ثباتِ گریزانِ دروازه گشوده بر مدرنیته ی وارداتی، دوباره اسطوره ها جاندار شدند و دوباره انسانِ زائل شده در سرمایه و تبلیغات به یاد آورد که تمثال اساطیری آدمی که می خواهد باشد تا حق خواهی کند، تا بگوید از ناگفته هایش، تا صریح باشد و روشن، تا شفاف باشد و شاخص، تمثالی هنوز زنده است یا با اجرای سوسن تسلیمی می تواند تازه شود و زنده.
سوسن تسلیمی قدرت آنرا داشت با ورودش به جهان استاد بهرام بیضایی زبان فیلمسازی او را تکامل بخشد. به نظرم زبان سینمای بهرام بیضایی را می شود به پیش از سوسن و بعد از سوسن تقسیم کرد.
تمام عناصر دیگر فیلمسازی او چون دوربین و نور و صدا و موسیقی و در نهایت میزانسن دیگرگون میشود و حماسه شکل می گیرد. زن گمگشته ی در پی هویت حالا حماسه ساز میشود. بعد از سوسن تسلیمی اما زبان سینمای بیضایی در همان فرمی که با سوسن کامل شده بود باقی ماند.
سوسن تسلیمی که به جهان خلاقه ی فردیش دست یافته بود به موجود منحصر به فردی تبدیل شد. بازیگران پر آوازه ی تاتر چه بسیار او را تقلید کردند و چه کم موثر شدند. شبکه های گسترده ی وابسته به پولهای مفت بادآورده، بسیار تلاش کردند ماهرویانِ بزک کرده و اغواگران سرد و گرم تازه ای را مامور کنند تا ما فراموش کنیم زن می تواند در هنر و اندیشه برابر باشد با مرد، اما هنوز که هنوز حتی یک آن چنان که آنِ سوسن تسلیمی ساخت بر پرده ی سینمای ایران نیامده است. هیچ تبلیغ و خودفروشی به صاحبان سرمایه نتوانسته است زن-توانا، زن-حرکت، زن- صدا، زن-حق خواه، زن-هویت، زن-زن را بسازد.
باید سوسن تسلیمی با دو فیلم توقیفی ایران را ترک می کرد، تا زن بر پرده بشود دوباره کلفتی گریان، بدبختی اغواگر، مکار و موزی، که زن حق نداشته باشد صریح از خواسته اش سخن بگوید و باز بشود حیله گر شیطان صفتی که برای لقمه نانی از هیچ ریاکاری فروگذار نمی کند. یا مادر گریان بی خردی که تن بدهد به مردی که نهایت آرزویش چند زنیست. چنان که در طول تاریخ زنان را در پستوها و مطبخ ها وادار کردند به جمبل و جادو و رمل و اسطرلاب و دعانویسی و تن نمایی مطلق، تا هیچ زنی نداند که می تواند تنها به واسطه ی اندیشیدنش و هنرش و ادبیاتش بایستد و از حق سخن بگوید تا هیچ زنی نداند که حق دارد جلوه گری جنسیش را به انتخاب کار گیرد برای عشقبازی با آنکه می ستاید، و نه ابزاری برای پیشبرد اهداف کوچک مادی و شهرت کاذب زودگذر میلیاردی.
اگرچه جهان مدرن انسانی را می پرورد که در شفافیت سخن بگوید و این کمترین نتیجه ی ابزارآلات ارتباط جمعی امروز است که تنها در دست قدرت نیست و مردم هم از آن بهره می برند. اما به یاد می آورم که سوسن تسلیمی به واسطه ی جنسِ صدا، بدن، چشمهای نافذ و جسور، و بازی اندیشمندانه و خلاقانه اش در آن روزهای مه آلود حذف و سانسور سخن گفت و از پرده های سینما به رویاهای ما نوجوانان راه پیدا کرد و چه خوب که استاد نازنین مان بهرام بیضایی الماس سوسن را بر پرده ها ی سینما کشف و ثبت کرد.
در نوجوانیم که سوسن تسلیمی ترک وطن کرد، یک شبانه روز تب کردم و خواب هذیان آلودی دیدم که سوسنِ تنها می پرسد آتیش داری؟ نخی سیگار وینستون بیرون کشید و کبریت کشیدم. سالها بعد وقتی دستیار واروژ کریم مسیحی شدم در اولین فرصت پرسیدم سوسن سیگار می کشید؟ اولین بار که مجله ی فیلم بعد از مهاجرتش از او نوشته بود و از اجرای پرکار مده آ در تاتر سوئد، سوسن تسلیمی گفته بود: چطور آن ستاره ی پرفروغ در ورودش به تبعیدگاه، ناشناس و تنها بود و چقدر تلاش کرد تا باز بر صحنه بایستد. اما ای استاد سوسن تسلیمی این خاک جای توست و جای استاد بیضایی و استاد شجریان و جای هر کسی ست که محل تولدش ایران است یا محل امنش را ایران می داند. خاک به درِّ پنهانش عشق می ورزد تا آشکار کندش. بدون شر و شور هنرمندان این خاک آتشی ندارد که حتی سیگاری بگیراند تا چه رسد به درّ و جوهر. این هنرمندان و اندیشمندان بوده اند که رقت و عمق اندیشه شان ایران را عرصه ی شعر و فرهنگ کرد و نه مهد داعش. ای سوسن تسلیمی باز گرد و بیرق سپید صلح را بر صحنه ی نمایش مستحکم کن تا روز سینمایمان به راستی ملی شود. داوران اصلی ایستاده اند و شما را درود می گویند. ما ایستاده ایم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- کالبد شکافی کارنامهی سینمایی بهرام بیضایی/ نگاهی به کتاب «موزاییک استعارهها»
- همزمان با زادروز بهرام بیضایی و سالمرگ اکبر رادی؛ «سرفصل» با یادکردی از نصرتالله نویدی منتشر شد
- بهرام بیضایی: من هزار سال بعد از مرگم هم فکر نمیکنم از ما گذشته
- اکران «دونده» در جشنواره فیلم ویسکانسین آمریکا
- سینما در ذات خود معترض است/ بررسی تاریخچه «سینمای اعتراضی» در ایران در گفتوگو با احمد طالبینژاد
- عکسی زیرخاکی از حاشیه اجرای نمایش «سلطان مار» بیضایی
- تهرانی که اشغال بود/ ادای احترام «خاتون» به بهرام بیضایی
- وقتی عدنان «باشو» شد
- پردهخوانیِ شیرینِ رنجهای ناشنیده و ناگفته!
- باغ را فراموش نکن
- بر سر چهار راه خویشتن
- یادداشت اینستاگرامی مازیار فکری ارشاد درباره نمایش «چهارراه» بهرام بیضایی
- عشق مرکب حرکت است و نه مقصد / «روز واقعه»؛ باشکوهترین فیلم ساخته شده درباره عاشورا
- مژگان خالقی، کارگردان «خنده در تاریکی» در گفتگو با سینماسینما/ میل زیادی به ابتذال در تئاتر ما وجود دارد
- انتشار نسخه ویژه نابینایان «مسافران» با صدای صابر ابر + تیزر
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
آخرین ها
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود