سیدجمال ساداتیان در سالهایی که تحریمها سینمای ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده بودند، فیلمهایی ساخت که گاه به اکران رسیدند و برخی نیز با فشارهایی در مرحله اکران با سختیهایی روبرو شدند. ساداتیان معتقد است سینما به وضوح تحت تاثیر تحریمها بوده است؛ از این منظر که اولا تحریمها موجب شد توجه به اوقات فراغت کمتر شود و در نتیجه سینما نیز از میان برنامههای مورد توجه مخاطبان برای پر کردن زمان فراغت به نسبت خارج شد. از سوی دیگر به دلیل سودده نبودن فیلمها به مرور بدنه تولید فیلمها کوچک و کوچکتر شد و تمامی اینها شرایطی ویژه برای سینمای ایران تعریف کرد.
او از منظر محتوایی نیز قائل به تاثیرگذاری تحریم روی سینماست و معتقد است در دوران تحریم مسئولان صلاح نمیدانستند تمامی دغدغههای مردم در فیلمها بیان شود.
تهیهکننده فیلمهایی چون «به رنگ ارغوان» و «برف روی کاجها» در گفتو گویی با سینما در مورد سینما در دوران تحریم و بعد از تحریم صحبت کرد.
اگر نگاهی به سالهایی که ایران تحت تحریمها بود بیاندازید، چه تصویری از سینما در آن مقطع به دست میاید؟
ابتدا باید از این منظر به موضوع نگاه کنیم که اصلا سینما چه جایگاهی در کشور ما دارد و حالا در دوره تحریمها چه اتفاقی برای این سینما افتاد؟ مردم یک بخش زندگی فیزیکی دارند و بخش دیگر زندگی آنان روانی است. در مورد بخش روانی زندگی براساس تعلیمات دینی ما هشت ساعت نیاز به اوقات فراغت است. این زمان فراغت براثر مرور زمان و پیشرفت تکنولوژی، موجب تکامل شکل تئاتر شده است. تئاتر که پنج شش هزار سال قدمت دارد بخشی از اوقات فراغت مردم را در طول این سالیان پر میکرد. سینما تاریخی ۱۲۰ ساله دارد و در همین مدت ۱۲۰ سال به شکلهای مختلف متنهای تئاتری را بازسازی کرده و آن را در قالبهای جدید عرضه کرده و همچنین در جایگاه مهمترین بخش پرکننده تئاتر کشور قرار گرفته است. در ایران تغییر و تحول شکل سینما متاثر از انقلاب و سپس جنگ و همینطور سیر تکاملی سینما پیش رفت و با تکنولوژی و پیشرفتهای آن در کشور همراه شد تا اینکه به مقطع تحریمها خوردیم و تنشهایی در داخل و خارج از کشور به وجود آمد.
مشخصا تحریمها چه تاثیری در سینما داشتند؟
مشخصا تحریمها مردم را از دل و دماغ انداخت و در وضعیت بهم ریخته اوضاع اقتصادی دیگر اهمیت اوقات فراغت به کمترین حد خود رسید.بحرانهای اقتصادی، شوک در بازار طلا و سکه و دلار و همچنین فضایی که اطراف موضوعات اقتصادی به وجود آمد توانست تاثیر بسیار زیادی روی سینما بگذارد. واضح است که هر کالایی به این امید وارد بازار میشود که با فروش رفتن سودی را به صاحب آن برساند، اما دوران تحریمها سینما به عنوان یک کالای اقتصادی چندان نمیتوانست به این سوددهی برسد. بنابراین دستاندرکاران ساخت فیلمها به این فکر افتادند که فیلمهای خود را با هزینه کمتری تولید کنند تا با توجه به فروشی که در گیشه به آن میرسند، سودی به دست آورند، اما نکته در اینجا بود که هرچه بدنه فیلمها کوچک و کوچکتر میشد، باز هم رسیدن به سود اتفاق نمیافتاد و به مرور گردش مالی در سینما کوچک و کوچکتر میشد.
یعنی به تعبیر شما یکی از مشخصترین تاثیرات تحریم در سینما کوچکتر شدن بدنه تولید فیلمها در سینما بوده است؟
طبیعتا وقتی تهیهکنندهای فیلم میسازد به این فکر میکند که چطور میتواند کاری سودده تولید کند و در نتیجه سراغ تولید ارزان میرفت. در شرایطی که فیلمها به شکلی ارزانتر تولید میشدند طبیعتا سینما به سمت کوچک شدن پیش میرفت.
این تحریمها در زمینه محتوایی از یک سو و همچنین تکنولوژی و امکانات موجود در سینما چه تاثیری داشت؟
این موضوع باید از دو منظری که اشاره کردید مورد توجه قرار بگیرد: اول اینکه وقتی کشور در بحران است، موضوعاتی دستمایه آثار قرار میگیرد که موجب تحریک روحیه عموم مردم نشود و به حیات ملی سینما لطمه نزند. در زمان تحریمها که کشور به نوعی در شرایط نیمه آمادهباش قرار داشت نباید فیلمهایی ساخته میشدند که افکار عمومی را تحریک کنند. هرچند این توقع میرفت که سینما سخنگوی مطالبات مردم باشد، اما این مطالبات نباید به گونهای مطرح میشد که با منافع ملی در تعارض قرار بگیرد. این رد شدن فیلمها از زیر تیغ سانسور سبب میشد مخاطب هم در برخی موارد نتواند با فیلمها ارتباط برقرار کند.
و فکر میکنید این شرایط بعد از رفع تحریمها تغییر کند؟
توقع این است که فضای قصهها بازتر شود، زیرا آن حساسیتهایی که وجود داشت کمرنگتر میشود.
در بخش تکنولوژی و امکانات وضعیت چطور خواهد شد؟
معضل اساسی ما در کشور سرانه سالنسازی است که از این نظر خیلی فقیر هستیم. کشور به بازسازی اقتصادی و سالنسازی نیاز دارد. بحث سالنسازی امر مهمی است که باید در این مقطع مورد توجه قرار بگیرد.
تصور می کنید با رفع تحریمها توجه دولت به حوزه فرهنگ پررنگتر شود؟
قطعا حل کردن مسائل هستهای با آژانس پیچیده و وقتگیر بود. حالا با رفع مشکلات در این بخش سطح آگاهی عمومی جامعه و همچنین حوزه هنر باید در مرکز توجه قرار بگیرد و سینما نیز در این مسیر باید در با توجه و دقت بیشتری از سوی مسئولان سینمایی مورد توجه باشد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- طراحی در سینما در هفته طراحی تهران
- بدهی ۳۵ میلیاردی سینما/ سعید روستایی فیلم جدید میسازد/ بزودی بلیت شناور اجرا خواهد شد
- اکران «زن و بچه» به تعویق افتاد
- آیا سیر تطور نمایش خانگی، کابوسی برای تلویزیون و سینماست؟
- مهر آمد، سینما هم میآید؟!
- سینمای ایران در دهه آینده/ به مناسبت روز ملی سینما
- سیدجمال ساداتیان: «برادران لیلا» را مردادماه اکران میکنیم
- چرا دراماتیک نیستیم؟/ سینمای جزئیات، سینمای کلیات
- فصل جدید همکاری سینما و تلویزیون با تشکیل کارگروه مشترک
- صِفر، نوزده/ سوءتفاهم دربارهی مفهوم قضاوت
- عاشقانی که چراغ صحنه را روشن نگاه داشتهاند
- مواضع تند و تیز وزیر پیشنهادی ارشاد/ خانه سینما وجاهت قانونی ندارد، فیلمها ضدارزش و غیراخلاقیاند
- مردی که زیاد میدانست/ در یادبود حمیدرضا صدر
- سیدجمال ساداتیان: شاخصهای پیشرفت را باید در پژوهش دنبال کنیم
- تا کی به انتظار؟!
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- آیین پایانی یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی / گزارش تصویری
- شیرین یزدانبخش درگذشت
- افسانهای در حبس؛ سرنوشت «چریکه تارا»
- اقتباس بهمثابه ابزار فهم جامعه/ از روایت تراژیک تا روایت عاشقانه
- «دیدار بلوط»؛ بازگشتی به شکوه یک خاطره
- اشغال بهرام بیضایی وزمانه پس از جنگ ۱۲ روزه/به بهانه ۵ دی سالروز تولد بهرام بیضایی
- «سامی»؛ روایتی انسانی از جنگ بیپایان
- سینمای مستقل ایران را به رسمیت بشناسید
- گیشه سینما در دست کمدیها/ دو فیلم جدید اکران شدند
- اعلام بودجه فرهنگ و هنر در سال ۱۴۰۵
- مصوبهای برای حذف وزارت فرهنگ؛ مصوبه «سیاستهای صوت و تصویر فراگیر»؛ تعارض با جمهوریت
- «بابا پیکاسو»؛ در چنبره عواطف، حرمان و جداافتادگی
- «شمعی در باد»؛ جسورانهترین فیلم نیمه اول دهه هشتاد
- مهتاب ثروتی و مرجان اتفاقیان به «خاکستر خیال» پیوستند
- «جزیره آزاد»؛ خداوندگار خودخوانده جزیره آزاد
- جیمز کامرون: از سلطه هوش مصنوعی میگریزم/ «آوارتار۳» و شروع افتخارآمیز اکران
- بازیگر آمریکایی خودکشی کرد
- «قمرتاج»؛ از ثبتِ واقعیت تا سازماندهی روایت
- «یک تصادف ساده»، فیلم مورد علاقه باراک اوباما
- مدیران تلویزیون به جای اینکه نقدها را بپذیرند به انتقاد از منتقدان می پردازند
- آخرین قاب یک کارگردان در «سینماحقیقت۱۹»/ احسان صدیقی درگذشت
- «شهر خاموش»؛ طلسم فاوست بر فراز شهر
- واکنش روزنامه هفت صبح به مصاحبه اخیر مهران مدیری : از برج عاج خود پایین نیامد
- استوری سحر دولتشاهی از پشت صحنه «هزار و یک شب»
- از «بادکنک سفید» تا «طعم گیلاس» در نیویورک
- پرویز شهبازی و سینمای مولف
- معرفی برگزیدگان بیست و چهارمین جشن حافظ؛ «پیر پسر» چهار جایزه گرفت/ سه جایزه برای «تاسیان»
- نقش هوش مصنوعی در باز طراحی کسب و کارها در ۲۰۲۶
- نمایش مناسبات داخل زندانها در سریالهای نمایش خانگی چگونه است؟
- «کفایت مذاکرات»؛ شوخیهای نخنما
