هجدهمین برنامه «مستندات یکشنبه» که زیرمجموعه سینماتِک خانه هنرمندان ایران به پخش فیلم‌های مستند می‌پردازد، در روز یکشنبه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۲ به نمایش فیلم مستند «او وقتی خشمگین می‌شود زیباست» ساخته مری دُر محصول سال ۲۰۱۴ اختصاص داشت.
به گزارش سینماسینما، پس از نمایش این فیلم، نشست نقد و بررسی آن با حضور پویا عاقلی‌زاده (منتقد سینما) برگزار شد و سامان بیات اجرای این برنامه را برعهده داشت.
پویا عاقلی‌زاده صحبت‌های خود درباره این فیلم را اینطور آغاز کرد: فیلم «او وقتی خشمگین می‌شود زیباست» خیلی واضح است و نیازی به تفسیر و توضیح اضافه ندارد. در این جلسه قصد دارم روی نظریه‌ای از لورا مالوی تمرکز کنم و درباره واژه موومان حرف بزنم. من موومان را جنبش ترجمه نمی‌کنم و در ادامه دلیل آن را توضیح می‌دهم.
او گفت: در تعریف موومان در موسیقی اینطور آمده است: «قطعه‌هایی خودبسنده که در ارتباط با قطعه‌های خودبسنده دیگر یک کلی را می‌سازند.» ما این اتفاق را در سمفونی داریم. به عنوان مثال یکی از معروف‌ترین موومان‌های (استفاده شده در سینما) موومان دو سمفونی ۹ بتهوون است که در فیلم «پرتقال کوکی» کوبریک استفاده شده است. ما در هیچ جای دیگر این فیلم بقیه موومان‌ها را نمی‌شنویم. در واقع اگر ۴ موومان در کنار هم قرار می‌گرفتند، یک کلی را تشکیل می‌دادند اما استفاده از این موومان به تنهایی کاملا خودبسنده است.
عاقلی‌زاده با بیان اینکه جابه‌جایی معنایی می‌تواند همان کاری باشد که موسیقی انجام می‌دهد، عنوان کرد: به عنوان مثال نقطه شروع ما موومان دوم سمفونی نهم بتهون است و از آنجا به نقطه دیگری می‌رویم. در این مسیر تجربیاتی داریم و وقتی به نقطه پایان رسیدیم، اتفاقاتی رخ می‌دهد و تغییراتی ایجاد می‌شود که می‌تواند در ناخودآگاه ما باشد.
این منتقد سینما با اشاره به عکس‌هایی از فیلم به نمایش درآمده، گفت: در عکاسی هم موومان یا حرکت خیلی مهم است. اکنون ما در حال دیدن یک فریم ثابت هستیم اما شما حرکت را می‌توانید در بسیاری از اتفاقاتی که در این تصویر وجود دارد مشاهده کنید. زیرا عناصری در عکس موجود است که می‌تواند آن را به شما نشان دهد. در واقع می‌خواهم بگویم معنی جنبش حتی برای این عکس هم مناسب نیست. زیرا در اینجا نیز یک جابه‌جایی در حال اتفاق افتادن است.
او در ادامه افزود: اگر بخواهیم این موضوع را از منظر موسیقی ادامه دهیم، در همین فیلم می‌بینیم که یک موومنتی اتفاق می‌افتد و در کنار آن، بدون اینکه پیش‌بینی شده باشد، موومنت‌های دیگری می‌آیند و همراهش می‌شوند. به عنوان مثال حق بارداری که زن‌ها آن را طلب کرده و در حال حرکت به سمت آن هستند، با جنبش سیاه‌پوستان و جنبش دگرباش‌ها نیز همراه شده و جلو می‌آید. اتفاق جالب پیچیدگی روایت است که در موسیقی هم داریم و آن را در همراهی موومان‌ها با یکدیگر می‌بینیم. مثلا در جایی از فیلم دو نفر از خانم‌ها می‌گویند: «شما همان کارهایی را می‌کنید که مردها انجام می‌دادند» در واقع در اینجا آنها تضاد ایجاد می‌کنند و این خود می‌تواند عامل جذابیت قصه‌ای باشد که در حال تعریف شدن است.
عاقلی زاده در ادامه بیان کرد: شخصیت خانم این سوال را مطرح می‌کند که حال که ما در جنبش فمنیستی توانستیم به پیروزی‌هایی برسیم، بیاییم و ببینیم در ناخودآگاهی که سیستم پدرسالارانه برای ما ایجاد کرده، می‌توانیم خودمان را پیدا کنیم؟ یعنی اینکه ما بتوانیم مردانه فکر نکنیم و تنها راهمان چهارچوب مردانه نباشد. این سوالی است که مطرح می‌شود و با سینما به آن جواب می‌دهد.
او افزود: لورا مالوی به عنوان یک فمنیست خیلی هم تاثیرگذار است و خودش هم چند فیلم اکسپریمنتال ساخته است که چهارچوب‌ها را دگرگون کند. جمله مهمی دارد که فکر می‌کنم به درد الان ما می‌خورد. اکنون که اتفاقی افتاده، زمان آن است که تحلیل کنیم تا متوجه شویم وضعیت چه بود که باعث شد اتفاقی بیفتد و به این نقطه برسد. این لزوم تحلیل خیلی مهم است و مقاله معروف لذت بصری به سینمای روایی لورا مالوی بر این پایه بنا شده است.
این منتقد در بخش دیگری از صحبت‌هایش با طرح این پرسش که آیا همه سینما همین است، گفت: سینمای مدرنی وجود دارد که دو نفر از مهمترین آنها برگمان و آنتونیونی هستند که هر دو در یک روز از دنیا رفتند. با رفتن آنها دو پایه مهم ستون سینمای مدرن می‌ریزد. این دو کسانی هستند که از این قالب جدا شده و زاویه دید پی او وی یک کاراکتر زن با همه دغدغه‌هایش را نشان می‌دهند. این در واقع مسیر دیگری است که در مقابل سینمای کلاسیک قرار می‌گیرد و الان هم هست ولی کم‌رنگ شده است.
عاقلی‌زاده در ادامه بیان کرد: پس از جریان می‌تو شاهد این بودیم که هالیوود در پاسخ به نیاز جامعه اقدام به بازسازی فیلم‌هایی کرد که این بار قهرمان‌های آنها زن باشند ولی از پس این اتفاق فیلم‌های خنده‌داری ساخته شد. البته این شاید به نقطه‌ای برسد که آغاز یک موومنت باشد اما موومنت می‌تو با شکست مواجه شد، چون همان قاعده پدرسالار آن را در دست گرفت و با شیوه خود کار را جلو برد. کامو جمله‌ای دارد: «امید به آینده با شورش بدون انقلاب اتفاق می‌افتد.» و این خلاصه خیلی از اتفاقات مشابه این موضوع است.
در ادامه جلسه به حاضرین واگذار شد تا پرسش، نقد و نظر خود را مطرح کنند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- وداع با صدای ماندگار دوبله؛ بدرقه منوچهر والیزاده به خانه ابدی/ دوبلوری بدون جایگزین
- یادداشتی بر فیلم سینمایی «رها»/ رهایی
- شبی که بهزاد فراهانی وصیت کرد؛ نکوداشت خسرو حکیم رابط برگزار شد
- مرور آثار سینمایی، تئاتری و مستند «اینگمار برگمان» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- بررسی مسائل حقوقی سکوهای نمایش خانگی
- ستاره اسکندری: ساخت «خورشید آن ماه» مسئولیت اجتماعی من بود
- نمایش «خورشید آن ماه» و «پرستار زمین» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- «سکوت و سلام»؛ قابهای خاطره انگیز از آتیلا پسیانی
- رونمایی از نسخه ترمیمشدهی «تپههای قیطریه» اثر پرویز کیمیاوی
- اختتامیه پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما؛ یادبود کیومرث پوراحمد و داریوش مهرجویی برگزار شد
- شب وقایعنگاری بخارا
- گرامیداشت «لیلی افشار» در خانه هنرمندان ایران
- مستند «پشت شیشه»؛ روایتی از حاشیه نشینی و کودکان کار
- اختتامیه بیستمین جشن تصویر سال برگزار شد؛ مرور ۲۰ سال رویایی/ نیاز به پوست اندازی داریم!
- نمایش فیلمتئاتر «کسی نیست همه داستانها را به یاد آورد» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
پربازدیدترین ها
- انتقاد صریح کمال تبریزی و علیرضا رییسیان از بهرام رادان
- مرگ ناگهانی و غم انگیز بازیگر خردسال فیلم یه حبه قند
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- از دنیای عجیب، اما نه چندان عجیب سینما/ کارگردانانی که نمیتوانند اجاره خانهشان را بدهند
- صحبت‌های رئیس هیئت داوران جشنواره برلین/ همه فیلمها سیاسیاند
آخرین ها
- جایزه بزرگ اسکار کسبوکارهای خاورمیانه به همراه اول رسید
- دو تصویر از تاریخ دوبله ایران
- جشن ۱۹ سالگی کانون ادبی زمستان برگزار شد؛ اهدای مدال سال به شهره سلطانی و مهدی یغمایی/ ایرج مهدیان تجلیل شد
- «مسیح پسر مریم» مینی سریال شد
- معرفی نخستین برندگان جشنواره برلین؛ جایزه بزرگ بخش مسابقه نسل به فیلم ایرلندی رسید
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ خستگی از ما به نسل بعد از ما منتقل شده/ در زیر زمین، شهر دیگری وجود دارد
- نگاهی به سریال تاسیان؛روزی روزگاری ایران
- معرفی پلتفرمهای هوشمند سلامت همراه اول بهعنوان اپلیکیشنهای برگزیده
- انتقاد سازندگی از گفتوگوی کمال تبریزی با ایسنا/ داوران بر اساس مصلحت رای دادند نه کیفیت
- وداع با صدای ماندگار دوبله؛ بدرقه منوچهر والیزاده به خانه ابدی/ دوبلوری بدون جایگزین
- لوئیس بونیوئل فیلمساز در تبعید و صدو بیست و پنج سالگی
- فوت یک هنرمند پیشکسوت؛ عبدالرضا فریدزاده درگذشت
- شاهپور هنوز هست
- فیلمی در نوبت عید فطر به اکران اضافه نمیشود/ اسعدیان: پیشنهاد شورای صنفی نمایش برای بلیت، بیشتر از ۱۰۰ هزار تومان بود
- از دنیای عجیب، اما نه چندان عجیب سینما/ کارگردانانی که نمیتوانند اجاره خانهشان را بدهند
- با دستور وزیر ارتباطات، پروژههای ارتباطی همراه اول در روستاهای استان قزوین افتتاح شد
- جشنواره علیه جشنواره
- جایزه تجلی اراده ملی جشنواره فیلم فجر / گزارش تصویری
- گامی دیگر در جهت حذف سینما از سبد خانوادهها/ افزایش قیمت بلیت؛ ضربه مهلک به سینمای ایران
- مدیرعامل بهمن سبز: چه کسی بلیت ۲۲۰ هزار تومانی پیر پسر را میخرد؟!
- انتقاد صریح کمال تبریزی و علیرضا رییسیان از بهرام رادان
- اعطای تندیس «سازمان سبز برتر» به همراه اول
- پنجمین دوره «طرح پژوهانه همراه» با حمایت از دانشجویان نخبه کلید خورد
- نگاهی به سریال «جانسخت»؛ منتظر غافلگیری بمانیم یا نه؟
- کنسرت نمایش «ژن زامبی» از فردا می‌آید/بلیت ۵ روز اول به پایان رسید
- «نبض» روی میز تدوین
- نسخه ویژه نابینایان «مادیان» با صدای رعنا آزادیور منتشر می‌شود
- منوچهر والیزاده درگذشت
- ۱۲ نقشی که برنده اسکار شدند اما قرار بود به بازیگران دیگری داده شوند
- آیا باید از اینفلوئنسرها ترسید؟
