هجدهمین برنامه «مستندات یکشنبه» که زیرمجموعه سینماتِک خانه هنرمندان ایران به پخش فیلمهای مستند میپردازد، در روز یکشنبه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۲ به نمایش فیلم مستند «او وقتی خشمگین میشود زیباست» ساخته مری دُر محصول سال ۲۰۱۴ اختصاص داشت.
به گزارش سینماسینما، پس از نمایش این فیلم، نشست نقد و بررسی آن با حضور پویا عاقلیزاده (منتقد سینما) برگزار شد و سامان بیات اجرای این برنامه را برعهده داشت.
پویا عاقلیزاده صحبتهای خود درباره این فیلم را اینطور آغاز کرد: فیلم «او وقتی خشمگین میشود زیباست» خیلی واضح است و نیازی به تفسیر و توضیح اضافه ندارد. در این جلسه قصد دارم روی نظریهای از لورا مالوی تمرکز کنم و درباره واژه موومان حرف بزنم. من موومان را جنبش ترجمه نمیکنم و در ادامه دلیل آن را توضیح میدهم.
او گفت: در تعریف موومان در موسیقی اینطور آمده است: «قطعههایی خودبسنده که در ارتباط با قطعههای خودبسنده دیگر یک کلی را میسازند.» ما این اتفاق را در سمفونی داریم. به عنوان مثال یکی از معروفترین موومانهای (استفاده شده در سینما) موومان دو سمفونی ۹ بتهوون است که در فیلم «پرتقال کوکی» کوبریک استفاده شده است. ما در هیچ جای دیگر این فیلم بقیه موومانها را نمیشنویم. در واقع اگر ۴ موومان در کنار هم قرار میگرفتند، یک کلی را تشکیل میدادند اما استفاده از این موومان به تنهایی کاملا خودبسنده است.
عاقلیزاده با بیان اینکه جابهجایی معنایی میتواند همان کاری باشد که موسیقی انجام میدهد، عنوان کرد: به عنوان مثال نقطه شروع ما موومان دوم سمفونی نهم بتهون است و از آنجا به نقطه دیگری میرویم. در این مسیر تجربیاتی داریم و وقتی به نقطه پایان رسیدیم، اتفاقاتی رخ میدهد و تغییراتی ایجاد میشود که میتواند در ناخودآگاه ما باشد.
این منتقد سینما با اشاره به عکسهایی از فیلم به نمایش درآمده، گفت: در عکاسی هم موومان یا حرکت خیلی مهم است. اکنون ما در حال دیدن یک فریم ثابت هستیم اما شما حرکت را میتوانید در بسیاری از اتفاقاتی که در این تصویر وجود دارد مشاهده کنید. زیرا عناصری در عکس موجود است که میتواند آن را به شما نشان دهد. در واقع میخواهم بگویم معنی جنبش حتی برای این عکس هم مناسب نیست. زیرا در اینجا نیز یک جابهجایی در حال اتفاق افتادن است.
او در ادامه افزود: اگر بخواهیم این موضوع را از منظر موسیقی ادامه دهیم، در همین فیلم میبینیم که یک موومنتی اتفاق میافتد و در کنار آن، بدون اینکه پیشبینی شده باشد، موومنتهای دیگری میآیند و همراهش میشوند. به عنوان مثال حق بارداری که زنها آن را طلب کرده و در حال حرکت به سمت آن هستند، با جنبش سیاهپوستان و جنبش دگرباشها نیز همراه شده و جلو میآید. اتفاق جالب پیچیدگی روایت است که در موسیقی هم داریم و آن را در همراهی موومانها با یکدیگر میبینیم. مثلا در جایی از فیلم دو نفر از خانمها میگویند: «شما همان کارهایی را میکنید که مردها انجام میدادند» در واقع در اینجا آنها تضاد ایجاد میکنند و این خود میتواند عامل جذابیت قصهای باشد که در حال تعریف شدن است.
عاقلی زاده در ادامه بیان کرد: شخصیت خانم این سوال را مطرح میکند که حال که ما در جنبش فمنیستی توانستیم به پیروزیهایی برسیم، بیاییم و ببینیم در ناخودآگاهی که سیستم پدرسالارانه برای ما ایجاد کرده، میتوانیم خودمان را پیدا کنیم؟ یعنی اینکه ما بتوانیم مردانه فکر نکنیم و تنها راهمان چهارچوب مردانه نباشد. این سوالی است که مطرح میشود و با سینما به آن جواب میدهد.
او افزود: لورا مالوی به عنوان یک فمنیست خیلی هم تاثیرگذار است و خودش هم چند فیلم اکسپریمنتال ساخته است که چهارچوبها را دگرگون کند. جمله مهمی دارد که فکر میکنم به درد الان ما میخورد. اکنون که اتفاقی افتاده، زمان آن است که تحلیل کنیم تا متوجه شویم وضعیت چه بود که باعث شد اتفاقی بیفتد و به این نقطه برسد. این لزوم تحلیل خیلی مهم است و مقاله معروف لذت بصری به سینمای روایی لورا مالوی بر این پایه بنا شده است.
این منتقد در بخش دیگری از صحبتهایش با طرح این پرسش که آیا همه سینما همین است، گفت: سینمای مدرنی وجود دارد که دو نفر از مهمترین آنها برگمان و آنتونیونی هستند که هر دو در یک روز از دنیا رفتند. با رفتن آنها دو پایه مهم ستون سینمای مدرن میریزد. این دو کسانی هستند که از این قالب جدا شده و زاویه دید پی او وی یک کاراکتر زن با همه دغدغههایش را نشان میدهند. این در واقع مسیر دیگری است که در مقابل سینمای کلاسیک قرار میگیرد و الان هم هست ولی کمرنگ شده است.
عاقلیزاده در ادامه بیان کرد: پس از جریان میتو شاهد این بودیم که هالیوود در پاسخ به نیاز جامعه اقدام به بازسازی فیلمهایی کرد که این بار قهرمانهای آنها زن باشند ولی از پس این اتفاق فیلمهای خندهداری ساخته شد. البته این شاید به نقطهای برسد که آغاز یک موومنت باشد اما موومنت میتو با شکست مواجه شد، چون همان قاعده پدرسالار آن را در دست گرفت و با شیوه خود کار را جلو برد. کامو جملهای دارد: «امید به آینده با شورش بدون انقلاب اتفاق میافتد.» و این خلاصه خیلی از اتفاقات مشابه این موضوع است.
در ادامه جلسه به حاضرین واگذار شد تا پرسش، نقد و نظر خود را مطرح کنند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- شب وقایعنگاری بخارا
- گرامیداشت «لیلی افشار» در خانه هنرمندان ایران
- مستند «پشت شیشه»؛ روایتی از حاشیه نشینی و کودکان کار
- اختتامیه بیستمین جشن تصویر سال برگزار شد؛ مرور ۲۰ سال رویایی/ نیاز به پوست اندازی داریم!
- نمایش فیلمتئاتر «کسی نیست همه داستانها را به یاد آورد» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- «پشت شیشه» در مستندات یکشنبه و «پاترپانچالی» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- «موشِت»؛ برسون پیامبر سینما است! / سینماگری که به جزییات اهمیت میدهد
- نمایش فیلمتئاتر «مکبث» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- بزرگداشت محمدرضا اصلانی و رونمایی از کتاب «اصلانی به روایت اصلانی»/ محمدرضا اصلانی: آنچه حاصل این سالهاست نه حاصل یک رنج بلکه حاصل یک جنگ عظیم اس
- فیلمتئاتر «دیکته»؛ داوود رشیدی هیچگاه زیر بار سانسور نرفت/ امید تنها راه نجات ما نیست، باید حرکت کنیم!
- نسخه مرمت شده «موشِت» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- در «یک سهشنبه کوتاه» مطرح شد: عوامل با فیلم کوتاهیهای کار اول سخت همکاری میکنند
- سیفالله صمدیان: با وجدانتان به «تصویر سال» بیایید
- آغاز «جشن تصویر سال» با نمایش مستند «کیارستمی مشغول کار است»
- شب محمدرضا اصلانی در خانه هنرمندان ایران
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- برگزاری رویداد «ایرانهلث» با حمایت همراه اول
- میلاد شجره بهترین بازیگر جشنواره آمریکایی شد
- آلیس مونرو، نویسنده کانادایی درگذشت
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ پوسترهایی از سینماگران ایرانی که چهره واقعی از زن در سینما ارائه دادهاند
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره فیلم کن/ گفتوگوی سعید نوری با محمد حقیقت دربارهٔ کمپانیهای پخش فیلم
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ گفتوگوی سعید نوری با محمد حقیقت دربارهٔ فیلمهای افتتاحیه در دو بخش مسابقه و ۱۵ روز سینماگران
- مریل استریپ نخل طلای افتخاری کن را از ژولیت بینوش گرفت
- اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ گفتوگوی سعید نوری با محمد حقیقت/ مزایا و معایب نمایش فیلمها به منتقدان پیش از جشنواره
- عیاری یک شگفتی در سینمای ایران است/ کیارستمی و عیاری پیش از هنر سینما، خود را کشف کردند
- رونمایی از کتاب «یعقوب لیث» اثر مسعود جعفری جوزانی در نمایشگاه کتاب تهران
- وزیر ارشاد: نظارت بر شبکه نمایش خانگی باید برعهده ارشاد باشد/ اجازه اکران فیلم قبل از مجوز را نمی دهم
- «افعی تهران» از حاشیه جدیدش هم گذر میکند؟
- افتتاح پروژههای ارتباطی همراه اول با دستور رییسجمهور/ سایتهای ۵G کشور از مرز ۱۸۰۰ عبور کرد
- «پیانو» به اتریش میرود
- در نشست نقد و بررسی «شبح کژدم» در موزه سینما مطرح شد؛ قدرت و توان بازیگر نباید دیده شود/ فیلمهای عیاری دارای حدیث نفس شخصی است
- نگاهی به نمایش چه کسی جوجه تیغی را کشت؟؛خشم و هیاهو
- رسولاف از ایران رفت
- اعتراض در مقابل مرکز ملی سینمای فرانسه/ جنبش می تو و جشنواره کن ۲۰۲۴
- ماهرشالا علی و تام هاردی در فیلم «خاموشی ۷۷» همبازی میشوند
- «امتزاج» در بخش رقابتی جشنواره پونای هند
- برگزاری سیودومین کنفرانس بینالمللی برق با مشارکت همراه اول
- بزرگداشت ایرج راد برگزار میشود
- جزئیات افتتاحیه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اعلام آمادگی عمارت نوفل لوشاتو برای میزبانی از جشنواره تئاتر دانشگاهی
- برگزاری کنفرانس SCIoT 2024 با حمایت همراه اول
- در نشست نقد و بررسی «آبادانیها» مطرح شد؛ نقش عیاری در زبان سینمایی و تحول آن بسیار موثر است/ «آبادانیها» عدالت اجتماعی را وارد سینما کرد
- سریال «آمرلی» برنده هلال طلایی در عراق شد
- زنان در جشنواره کن ۲۰۲۴/ حضور پررنگ در هیات داوران، کم تعداد در میان فیلمسازان
- نظر وزیر ارشاد درباره ساخت فیلم بدون مجوز رسولاف
- برگزاری نخستین جشنواره فناورانه روابطعمومی کشور با حمایت همراه اول