سینماسینما، حسین عیدیزاده: یورای یاکوبیسکو در ۸۴ سالگی درگذشت؛ فیلمساز بزرگ اهل چکسلواکی سابق که سالهای آخر عمرش را در پراگ سپری کرد.
یکی از چهرههای اصلی سینمای چکسلواکی در دهه شصت بود که فیلمهایش حسابی سانسور شدند. فیلم «سالهای حیاتی» یا «بهار زندگی» را اواخر دهه شصت ساخت که فیلمی انفجاری در ساخت و ایدهپردازی بود: داستان دو برادر که عاشق یک دختر میشوند. زوایای دوربین عجیب و غریب، شخصیتهایی مجنون و افسارگسیخته و روایتی که پیرو بسیاری از قواعد نیست در این فیلم جلوهگری کردند و به امضای یاکوبیسکو درآمدند. فیلمسازی که شاید اندازه ورا خیتیلوا تجربهگرا نبود اما هرگز از تجربهگرایی و امتحان راههای نرفته ترسی نداشت. سال ۱۹۹۳ و زمان جدایی چک و اسلواکی، هرچند خودش اهل اسلواکی بود اما در پراگ ساکن شد. جدایی این دو کشور را خودش یکی دو سال قبلترش در شاهکاری به نام «بهتر است پولدار و سالم باشی تا بدبخت و مریض» پیشبینی کرده بود که این یکی هم اثری سازشناپذیر درمورد دو زن بود که عاشق یک مرد بودند، مردی که هر وقت عشقش میکشید به این دو سر میزد و اغلب غایب بود و بدین ترتیب بار استعاری فیلم را تقویت میکرد. «زنبور هزاره»، «پرندگان، یتیمها و احمقها»، «نشسته بر شاخه درخت و کیفور از خود» و «گزارشی مبهم از پایان دنیا» دیگر کارهای مهم او بودند که برای تماشای هرکدام لازم است خودت را آماده کنی چون جریان سریع فیلمها، انرژی کنترلنشدنی آنها، گریز از قواعد بصری و روایی و دیوانگی که بر سراسر فیلم سلطه دارد نیاز به انرژی یکسانی از سمت مخاطب دارد. یاکوبیسکو از آن فیلمسازهایی بود که شبیهشان وجود ندارد. چند سال پیش در جشنواره کارلووی واری گذرا او را دیدم: سروظاهرش ترکیبی از یک کولی و یک شهرنشین بود، با چشمانی نافذ و لبخند آدمی که خوب میداند چطور شوخی کند و رندانه تیغ کنایه و نقدش را بر جان دیگری بنشاند. درست مثل فیلمهایش که ظاهر سرخوشانهشان برای پوشاندن گزندگیشان بود، گزندگی که هنوز هم چیزی از آن کم نشده.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- بازگشت جنابخان به تلویزیون همراه با محسن کیایی
- «در آغوش درخت» بهترین فیلم بلند سینمای جهان جشنواره هندی شد
- نکوداشت خسرو خسروشاهی در جشنواره فیلم رشد
- «شهر خاموش» و «شناور» در شبکه نمایش خانگی
- به پاس یک عمر دستاورد سینمایی؛ خرس طلایی افتخاری برلین به تیلدا سوئینتون اهدا میشود
- کنسرت نمایش ایرج، زهره، منوچهر / گزارش تصویری
- حقایقی درباره محمد نوری به بهانه سالروز تولد او/ مردی که از شکست هراس نداشت
- ذلت ماندن یا لذت رفتن و رستن!
- جدول فروش سینمای ایران در آخرین روز پاییز/ پنج فیلمی که از ابتدای امسال بیش از ۱۰۰ میلیارد فروختند
- نمایش «دِویل» تمدید شد/ آغاز اجرای نمایش «تشنگان» از ۴ دی
- شایعه فروش آثار تجسمی مربوط به فروغ فرخزاد و سهراب سپهری/ سریال و فیلم مستند سهراب و فروغ به زودی کلید میخورد
- نامزدی یک فیلم کوتاه ایرانی-آمریکایی در جوایز آکادنی فیلم سوئد
- نشست خبری بزرگداشت فروغ فرخزاد / گزارش تصویری
- درباره سه مستند سینماحقیقت/ از جسارت نمایش عریان اعتیاد تا عشق به سینما در اتاق آپارات
- به خاطر نقش برجسته در صنعت سینما؛ کریستوفر نولان و همسرش، شوالیه و بانوی فرمانده شدند
- چرا «لیلی» سریال «داییجان ناپلئون» زشت بود؟/ پاسخ ناصر تقوایی را بخوانید
- «تیآرتی» ترکیه آغاز به کار کرد؛ صداوسیما هنوز در فکر سانسور است
- سیمرغ مردمی به جشنواره فیلم فجر بازگشت
- بستههای ویژه شب یلدای همراه اول با هدیه دیجیتال معرفی شد
- آنونس رسمی عاشقانه «عزیز» رونمایی شد
- با نظرسنجی از ۱۷۷ منتقد فیلم؛ نشریه ایندی وایر برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما را معرفی کرد
- احمد رسولزاده و «بنهور» در بیست و هفتمین قسمت «صداهای ابریشمی»
- درباره «بی همه چیز»؛ درامی پیچیده با شخصیتهایی چندلایه
- نشست «شاهد عینی» / گزارش تصویری
- نگاهی به فیلم «هفتاد سی»/ در بستر واقعیت
- موقعیت فیلمهای ایران و سینماگران فراملی در فرانسه
- قهوه دمنکشیده/چرا سریال مهران مدیری نتوانست انتظارات را برآورده سازد؟
- سرقتهای سریالی ۳زن به سبک «تسویه حساب»
- با اعلام آکادمی داوری؛ نامزدهای اولیه اسکار معرفی شدند/ یک انیمیشن ایرانی در میان آثار
- انیمیشنی درباره لیونل مسی؛ پخش «مسی و غولها» از تلویزیون دیزنی