اصغر فرهادی امشب برای دومین بار و دومین فیلم خود، پس از «جدایی»، با «فروشنده» نامزد اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان شد.
به گزارش سینماسینما، کارگردان نامدار و مولف ایرانی دراین باره گفت: “افتخار بزرگیست که نام ایران را در جمع کشورهای سازنده بهترین فیلمهای غیرانگلیسی زبان میبینم. آرزو میکردم این خبر خوشحال کننده را در روزهایی میشنیدم که مردم ایران غرق در اندوه حادثه تلخ فروریختن ساختمان پلاسکو و جان باختن تعدادی از هموطنانمان و همچنین قهرمانان بزرگوار و فروتن آتشنشانی نبودند. برای خانوادههای این عزیزان از صمیم قلب آرزوی بردباری دارم”.
همزمانی این نامزدی افتخارآمیز در کنار آن حادثه تحقیرآمیز گرچه مایه تاسف فرهادی است؛ اما از منظری جامعه شناسانه، قابل تحلیل و تامل است.
اینکه جامعه ایران در حوزه فکر، اندیشه، ادب، فرهنگ، ورزش، حوزه های دانشگاهی علوم پایه و فنی و حتی علوم انسانی ظرفیت خلق استعداد و پرورش تک چهره هایی تاثیرگذار و بعضا در سطح جهانی را دارد؛ اما در ساختارسازی، زندگی اجتماعی و نهاد سیاسی و اقتصادی چنین واپس مانده است.
همزمانی انتخاب دوباره فیلمی از اصغر فرهادی با فروریزش پلاسکو، این تفاوت نسبت میان پتانسیل و ظرفیت “فرد” و “نهاد” در جامعه ایران را بروز می دهد.
فردی که می تواند طیف هایی متنوع از معتبرترین جشنواره ها، سختگیرترین منتقدان و متنوع ترین مخاطبان جهانی را با خود همراه کند و به ستایش وادارد؛ و در مقابل، نهادی چنان ضعیف که توان حفاظت، بازسازی و حتی نجات یک ساختمان قدیمی را ندارد و بی نیاز به هواپیماهای القاعده، “یازده سپتامبر ایرانی” را می آفریند.
برخلاف نظریه پردازانی که از “ناتوانی ایرانیان در کار جمعی” می گویند و مثال بی معنای برتری ایران در کشتی و شکست ها در ورزش های جمعی را می زنند (که در سال های اخیر حتی در صحنه ورزش هم بی اعتبار شده است)؛ شخصا معتقدم مشکل ایرانیان نه ناتوانی از کارجمعی یا گفتگو (که آن هم به نوبه خود “مهارتی فردی” است) که “ضعف، فقدان و اختلال نهادی” است.
نهادهای جامعه ایرانی در سطح از پایین به بالای آن (مدنی)، “نوپا، تحت فشار و عموما فاقد پشتوانه و چشم انداز لازم” هستند و در سطح بالا به پایین آن (حکمرانی)، “سنگین، موازی کار، اخلالگر و فزون خواه”.
همزمانی فرد توانمند و جهانی، نهاد مدنی نوپا و تخت فشار و نهاد حکمرانی سنگین، اخلالگر و فزونخواه چنین پیامدهایی دارد:
اولا: منجر به چالش بین دو سو (فرد و نهاد حکمران) می شود (چون هر دو طرف، رو به افزایش و ارتقای موقعیت دارند) و در این میان، سویه سوم (نهاد مدنی) از دو سو می فرساید.
ثانیا: منجر به نمایش ها و درخشش های جرقه ای و عموما غیرنهادی افراد در قیاس با نهادهای جمعی و مدنی می شود (که نظریه پردازان مدعی “قوت کار فردی ایرانیان و ضعف کار جمعی” به اشتباه، این وضعیت را موید تز خویش می پندارند).
ثالثا: با جهانی شدن و اقبال بیرونی به افراد و نخبگان درونی، بخش هایی از “نهاد” حاکم، مداخله گر و غیرفروتن (دولت) دچار نوعی “حسادت و یا توهم ساختاری” می شوند و مسئولیت نظریه پردازی و کشف پشت پرده های وابستگی، نفوذ یا تحت تهاجم واقع شدن “افراد” را برعهده می گیرند.
تعارض ها، درگیری ها، مجادله ها و حتی اتهام زنی های فلان منتقد و کارگردان حاضر در تلویزیون دولتی علیه فردی جهانی شده چون اصغر فرهادی (که بویژه از زمان فیلم “جدایی” تاکنون شاهد آن هستیم) و حتی برخوردی که با خانه سینما (بعنوان نهاد مدنی) در دولت قبل شد؛ نمونه ای کوچک اما عینی، از این چالش “فرد توانمند و نهاد حاکم ناتوان” در ایران امروز است.
بحثی که می توان آن را دامنه داد و از “فروشنده” و “پلاسکو” به پس زمینه ها و پشتوانه های هریک، فرا رفت.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سینمای ملی ایران را تعریف کنید و شکل آن را بکشید
- به نمایندگی از هنگکنگ؛ «گرگ و میش جنگجویان» به اسکار ۲۰۲۵ میرود
- توضیح تهیهکننده «در آغوش درخت» درباره چگونگی حضور در رقابت اسکار
- «امیلیا پرز» از فرانسه به اسکار میرود
- شانس بالای «امیلیا پرز» / چهار فیلم در فهرست نهایی گزینش نماینده فرانسه در اسکار
- سینماگران ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- سینماگران ایرانی در اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- فیلم محمد رسولاف در راه اسکار؛ «دانه انجیر معابد» نماینده آلمان در اسکار شد
- احتمال معرفی «دانه انجیر معابد» به عنوان نماینده آلمان به اسکار
- برای بهترین بازیگر مرد؛ رقابت خواکین فینیکس و دنزل واشینگتن/ پیشبینیهای اولیه اسکار ۲۰۲۵
- تمجید مدیر نتفلیکس از فیلم اصغر فرهادی
- فرهادی تجریباتش را در اردن به اشتراک میگذارد
- ترایبکا ۲۰۲۴ برندگانش را معرفی کرد/ انیمیشن ایرانی برنده شد
- فرهادی داور جشنواره ترایبکا شد
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی
نظرات شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد
چقدر مقایسه جالبی داشتند ایشان در نوشته شان. چه خوب است که در یک سایت سینمایی می توانیم مطالبی از این دست را بخوانیم. مقایسه با این دقت از نویسنده ای حرفه ای بر می آید.
چه مطلب عالی ، فوق االعاده خوب نوشتند.