اصغر فرهادی امشب برای دومین بار و دومین فیلم خود، پس از «جدایی»، با «فروشنده» نامزد اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان شد.
به گزارش سینماسینما، کارگردان نامدار و مولف ایرانی دراین باره گفت: “افتخار بزرگیست که نام ایران را در جمع کشورهای سازنده بهترین فیلمهای غیرانگلیسی زبان میبینم. آرزو میکردم این خبر خوشحال کننده را در روزهایی میشنیدم که مردم ایران غرق در اندوه حادثه تلخ فروریختن ساختمان پلاسکو و جان باختن تعدادی از هموطنانمان و همچنین قهرمانان بزرگوار و فروتن آتشنشانی نبودند. برای خانوادههای این عزیزان از صمیم قلب آرزوی بردباری دارم”.
همزمانی این نامزدی افتخارآمیز در کنار آن حادثه تحقیرآمیز گرچه مایه تاسف فرهادی است؛ اما از منظری جامعه شناسانه، قابل تحلیل و تامل است.
اینکه جامعه ایران در حوزه فکر، اندیشه، ادب، فرهنگ، ورزش، حوزه های دانشگاهی علوم پایه و فنی و حتی علوم انسانی ظرفیت خلق استعداد و پرورش تک چهره هایی تاثیرگذار و بعضا در سطح جهانی را دارد؛ اما در ساختارسازی، زندگی اجتماعی و نهاد سیاسی و اقتصادی چنین واپس مانده است.
همزمانی انتخاب دوباره فیلمی از اصغر فرهادی با فروریزش پلاسکو، این تفاوت نسبت میان پتانسیل و ظرفیت “فرد” و “نهاد” در جامعه ایران را بروز می دهد.
فردی که می تواند طیف هایی متنوع از معتبرترین جشنواره ها، سختگیرترین منتقدان و متنوع ترین مخاطبان جهانی را با خود همراه کند و به ستایش وادارد؛ و در مقابل، نهادی چنان ضعیف که توان حفاظت، بازسازی و حتی نجات یک ساختمان قدیمی را ندارد و بی نیاز به هواپیماهای القاعده، “یازده سپتامبر ایرانی” را می آفریند.
برخلاف نظریه پردازانی که از “ناتوانی ایرانیان در کار جمعی” می گویند و مثال بی معنای برتری ایران در کشتی و شکست ها در ورزش های جمعی را می زنند (که در سال های اخیر حتی در صحنه ورزش هم بی اعتبار شده است)؛ شخصا معتقدم مشکل ایرانیان نه ناتوانی از کارجمعی یا گفتگو (که آن هم به نوبه خود “مهارتی فردی” است) که “ضعف، فقدان و اختلال نهادی” است.
نهادهای جامعه ایرانی در سطح از پایین به بالای آن (مدنی)، “نوپا، تحت فشار و عموما فاقد پشتوانه و چشم انداز لازم” هستند و در سطح بالا به پایین آن (حکمرانی)، “سنگین، موازی کار، اخلالگر و فزون خواه”.
همزمانی فرد توانمند و جهانی، نهاد مدنی نوپا و تخت فشار و نهاد حکمرانی سنگین، اخلالگر و فزونخواه چنین پیامدهایی دارد:
اولا: منجر به چالش بین دو سو (فرد و نهاد حکمران) می شود (چون هر دو طرف، رو به افزایش و ارتقای موقعیت دارند) و در این میان، سویه سوم (نهاد مدنی) از دو سو می فرساید.
ثانیا: منجر به نمایش ها و درخشش های جرقه ای و عموما غیرنهادی افراد در قیاس با نهادهای جمعی و مدنی می شود (که نظریه پردازان مدعی “قوت کار فردی ایرانیان و ضعف کار جمعی” به اشتباه، این وضعیت را موید تز خویش می پندارند).
ثالثا: با جهانی شدن و اقبال بیرونی به افراد و نخبگان درونی، بخش هایی از “نهاد” حاکم، مداخله گر و غیرفروتن (دولت) دچار نوعی “حسادت و یا توهم ساختاری” می شوند و مسئولیت نظریه پردازی و کشف پشت پرده های وابستگی، نفوذ یا تحت تهاجم واقع شدن “افراد” را برعهده می گیرند.
تعارض ها، درگیری ها، مجادله ها و حتی اتهام زنی های فلان منتقد و کارگردان حاضر در تلویزیون دولتی علیه فردی جهانی شده چون اصغر فرهادی (که بویژه از زمان فیلم “جدایی” تاکنون شاهد آن هستیم) و حتی برخوردی که با خانه سینما (بعنوان نهاد مدنی) در دولت قبل شد؛ نمونه ای کوچک اما عینی، از این چالش “فرد توانمند و نهاد حاکم ناتوان” در ایران امروز است.
بحثی که می توان آن را دامنه داد و از “فروشنده” و “پلاسکو” به پس زمینه ها و پشتوانه های هریک، فرا رفت.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ کونان اوبراین، میزبان اسکار ۹۷ام خواهد بود
- دیدار اصغر فرهادی با علاقهمندان فیلمهایش در استانبول
- سینمای ملی ایران را تعریف کنید و شکل آن را بکشید
- به نمایندگی از هنگکنگ؛ «گرگ و میش جنگجویان» به اسکار ۲۰۲۵ میرود
- توضیح تهیهکننده «در آغوش درخت» درباره چگونگی حضور در رقابت اسکار
- «امیلیا پرز» از فرانسه به اسکار میرود
- شانس بالای «امیلیا پرز» / چهار فیلم در فهرست نهایی گزینش نماینده فرانسه در اسکار
- سینماگران ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- سینماگران ایرانی در اسکار ۲۰۲۵ چقدر شانس دارند؟
- فیلم محمد رسولاف در راه اسکار؛ «دانه انجیر معابد» نماینده آلمان در اسکار شد
- احتمال معرفی «دانه انجیر معابد» به عنوان نماینده آلمان به اسکار
- برای بهترین بازیگر مرد؛ رقابت خواکین فینیکس و دنزل واشینگتن/ پیشبینیهای اولیه اسکار ۲۰۲۵
- تمجید مدیر نتفلیکس از فیلم اصغر فرهادی
- فرهادی تجریباتش را در اردن به اشتراک میگذارد
- ترایبکا ۲۰۲۴ برندگانش را معرفی کرد/ انیمیشن ایرانی برنده شد
نظرات شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش
چقدر مقایسه جالبی داشتند ایشان در نوشته شان. چه خوب است که در یک سایت سینمایی می توانیم مطالبی از این دست را بخوانیم. مقایسه با این دقت از نویسنده ای حرفه ای بر می آید.
چه مطلب عالی ، فوق االعاده خوب نوشتند.