سینماسینما، ایلیا محمدینیا
وقتی در نخستین تجربه های خوانش شعر فروغ در سالهای دور به اینجای شعری از او رسیدم که گفت “تنها صداست که می ماند” همان زمان و حتی تا سالها بعد احساسم این بود که این بخش از شعر بیش از آنکه بر آمده از یک پیش بینی شاعرانه باشد بیشتر ناشی از یک احساس قشنگ و شیک شاعرانه است. اما از طرفی می دانستم این شعر را کسی گفته که با جادوی تصویر در زمان خود بسیار آشنا است. فیلم بازی کرده و فیلم ساخته بود.
بعدها از زبان عباس کیارستمی جایی شنیدم یا خواندم که برای ساخت و کارگردانی فیلم، بیشتر از فیلمبردار، صدابردار است که اهمیت دارد. درک چندانی از این نگاه ایشان نداشتم. همچون شعر ی که فروغ گفته بود احساسم این بود که این حرف کیارستمی بیش از آنکه برآمده از یک دیدگاه یقینی باشد بیشتر ناشی از یک احساس قشنگ است که ربط چندانی با واقعیت فیلمسازی ندارد. اما من همچون همیشه فکر می کردم تصویر ماندگاری بیشتری دارد. تا اینکه فیلم «شیرین» کیارستمی را دیدم. اثری که هیچگاه نه در جشنواره های خارجی و نه در میان بسیاری از منتقدان و طرفداران او در اینجا قدر ندید.
فیلم شیرین برای من حلقه گمشده درک شعر فروغ بود. جایی که در آن تصاویر جذاب بازیگران شناخته شده سینما در آن سالها، رفته رفته در مقابل صدا رنگ می بازد و مخاطب دیگر تماشای تصاویر فیلم برایش آنقدر اهمیت پیدا نمی کند که صدای فیلم. در فیلم شیرین تماشاگر با صدای فیلمی که ظاهرا نمی بیند تصاویر فیلم شیرین را بازنمایی می کند همچنان که سیمای فرهاد و شیرین و خسرو فیلم را در ذهنش آنگونه که دوست دارد می سازد. لوکیشن فیلمش را هم بنابر سلیقه اش طراحی و سکانس ها و پلان ها فیلم ذهنی اش را دکوپاژ می کند. در واقع همچنان که از فحوای متن بر می آید کیارستمی در فیلم به عدد تماشاگران فیلم شیرین از یک فایل صوتی و یک متن مشترک فیلم تولید می کند. فیلمی منحصر به فرد برای هر تماشاگر که شبیه فیلم تماشاگر دیگری نیست همچنان که شبیه فیلم کیارستمی هم نیست.
کیارستمی به ما آموخت که در پس صداها می توان تصاویر ذهنی خود را ساخت اما با تصاویر صرف نمی توان صداها را بازتولید کرد و این جادوی صداست. درست همان چیزی که فروغ فرخزاد گفته بود “تنها صداست که می ماند”.
دیدن دوباره فیلم زیبای «شیرین» کیارستمی در این روزهای قرنطینه و کرونا می تواند ما را به درک بهتری از اهمیت ماندگاری صدا برساند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- در بخش ۱۰ فیلم برتر؛ «کلوزآپ» عباس کیارستمی در جشنواره ایدفا اکران میشود
- کیارستمی در آثار خود بیشتر به دنبال راه حل بود/ فرم برای کیارستمی همیشه اهمیت داشت
- معرفی نامزدهای دریافت گیلاس طلای جشنواره فیلم عباس کیارستمی
- افسون «کلوزآپ»/ یادداشت محمد حقیقت به مناسبت زادروز عباس کیارستمی
- در مراسم نکوداشت «عباس کیارستمی» مطرح شد: کیارستمی آبرودار واژه کار بود/ فیلمسازی کیارستمی در مسیر عکاسی او است
- رونمایی از پوستر اولین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- باشگاه سینمایی «جاده ابریشم» برگزار میکند؛ بزرگداشت عباس کیارستمی در پاریس
- معرفی هیات داوران اولین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه عباس کیارستمی
- عیاری یک شگفتی در سینمای ایران است/ کیارستمی و عیاری پیش از هنر سینما، خود را کشف کردند
- هوتن شکیبا: دوست داشتم به جای همایون ارشادی در «طعم گیلاس» باشم
- تمجید هانکه از سینمای بیهمتای کیارستمی
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- «طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
آخرین ها
- «انسان سالم»؛ زنِ سالم
- «لیلی و مجنون»؛ داستانی که در هر عصر روایان خویش را میطلبد
- جشنواره فیلم جهانی آسیایی به «در آغوش درخت» جایزه داد
- انتشار اولین تصویر سعید آقاخانی و آناهیتا افشار در «خاتی»
- نمایش مستند «کارون – اهواز» در جشنواره نیجریهای
- مراسم رونمایی از کتاب «بیتا؛ درختها ایستاده میمیرند» / گزارش تصویری
- درباره آثار ایرج رامینفر/ تکیه بر پشتوانه نظری، برای رسیدن به نقاط قوت
- در آستانه سالگرد درگذشت بیتا فرهی؛ «بیتا؛ درختها ایستاده میمیرند» رونمایی شد
- پایان کار مجید زینالعابدین؛ سرپرست بنیاد سینمایی فارابی منصوب شد
- موتمن: سردر سینماهای کشور شبیه تئاتر بولینگ عبدو شده است/ فارابی را تعطیل کنید
- مستند لهستانی از جشنواره هلندی جایزه گرفت/ ایدفا برندگان خود را شناخت
- بخش رسمی جشنواره کن شروع به کار کرد
- نکوداشت مقام فرهنگی و هنری علی اکبر صادقی؛ هنرمندی که هنر و اندیشه اش رنگ کهنگی نمی گیرد
- چهاردهمین حضور بینالمللی «آخرین حرکت»؛ فیلم شهاب حسینی در بخش اصلی فستیوال بزرگ سالرنو ایتالیا
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»