سینماسینما، شادی حاجی مشهدی
وقتی می خواهید درباره یک استاد تمام سینما، مطلبی کوتاه بنویسید، مغزتان قفل می شود نمی دانید از کجا شروع کنید و به چه وجوهی از او بپردازید که هم سخن دل بگویید و هم حق مطلب را ادا کرده باشید.
بیضایی همان استاد تمام سینمای ایران است، مردی که عمر بلندی را در بوته تجربه و هنر، تاخت و گداخت. ایزد سلامت بدارش که او البته همهفن حریف است؛ نویسندهٔ نمایشنامه، مقالهنویس، نویسندهٔ داستان، کارگردان تئاتر و سینما، مدرس و مشاور و یک ایرانی میهن دوست…
بهرام بیضایی خودِ سینماست؛ جهان او کلمه ها و تصاویرند. برای او حرکت و پرداختن به جزئیات بسانِ جریان و سیلانِ زندگی نامیرا و حقیقی ست. گاه آن چنان تلخ و گزنده که به سیلی می ماند بر گونه زنی که از گرفتن حقش بازمانده(اشاره به سکانس طلایی از فیلم سگ کشی) و گاه آنقدر شیرین و جاندار که همچون آغوش گرم مادری است برای ناپسری مهاجر و جنگ دیده اش!(اشاره به سکانسی از فیلم باشو غریبه کوچک)
بیضایی مردِ ریز بین و تیزبین جهانِ جزئیات است؛ جزئیاتی که تک به تک مهم و موثرند. عناصر کوچک و بزرگی که خالقشان با وسواس و هوشمندی بسیار بر حیات و افولشان احاطه دارد، چه از جنس کلمه باشند و چه از جنس نور و تصویر و اشیاء.
آنها به درستی و دقت کنار هم قرار می گیرند و این چیدمان به آن ها، جایگاهی مهم و کارکردی مربوط، در هر اثر می بخشد.
از این وجه مهم هنری و حرفه ای استاد که بگذریم و به طور تخصصی تر آلبوم رنگ به رنگ سینمای او را ورق بزنیم، با مجموعه ای به یاد ماندنی و منحصر به فرد روبه رو می شویم که بسیار بعید است در تاریخ سینمای این مرز و بوم دیگر بار تکرار شوند. از فهرست چهارده تایی آثار سینمایی شاخص او و در سیاهه مجموعهٔ فیلمهای -عاقبت «مجاز»- بیضایی که آنها را بیشتر در حافظه سپردیم، نام شش فیلم به یادماندنی است: عمو سیبیلو، باشو غریبه کوچک، شاید وقتی دیگر، مسافران، سگ کشی و وقتی همه خوابیم .
برای بیضایی و دوستدارانش همچنین فهرست کارهای «اجازه نیافته» کماکان به اندازه آثار قدر نادیده اش پر اهمیت است و به همین دلیل کفه آثار منتشر نشده و اکران نیافته، همانقدر سنگین و پر دریغ!
در فیلمِ حیات این دیار، برخی از سکانس های فرهنگ و تاریخ ایران فقط یک بار ثبت و برداشت می شوند، مثل آدم هایی که تنها یک بار آن را زندگی کرده اند.
اینان کمیابند! نابند! دیگر تکرار نمی شوند!
اگر همین گزاره را به درستی درک می کردیم و فرصت ها را با تنگ نظری ها، اما و اگرها و تبصره و بندها نمی سوزاندیم، شاید احوال مردمان و هنرمندانمان خوش تر از این بود.
بسیار گفته اند و شنیده ایم، اما باید هزاران بار رساتر و بلندتر فریاد برآورد که: هنرمندِ زنده و پویا را قدر بدانیم و به جای مدح و ثنای نام و خاطرهشان یا مویه بر سنگ سیاه مزارشان، به ایشان تا وقتی هستند و توان دارند، مجال تنفس و حیات بدهیم. سد راه تراوش و تلاششان نباشیم، که عمر کوتاهست و ما پند نیاموز…
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- دعوت آکادمی اسکار از بهرام بیضایی
- سهم قهرمانان جنگ ایران و عراق در سینمای ایران
- کالبد شکافی کارنامهی سینمایی بهرام بیضایی/ نگاهی به کتاب «موزاییک استعارهها»
- همزمان با زادروز بهرام بیضایی و سالمرگ اکبر رادی؛ «سرفصل» با یادکردی از نصرتالله نویدی منتشر شد
- بهرام بیضایی: من هزار سال بعد از مرگم هم فکر نمیکنم از ما گذشته
- اکران «دونده» در جشنواره فیلم ویسکانسین آمریکا
- سینما در ذات خود معترض است/ بررسی تاریخچه «سینمای اعتراضی» در ایران در گفتوگو با احمد طالبینژاد
- عکسی زیرخاکی از حاشیه اجرای نمایش «سلطان مار» بیضایی
- تهرانی که اشغال بود/ ادای احترام «خاتون» به بهرام بیضایی
- وقتی عدنان «باشو» شد
- باغ را فراموش نکن
- بر سر چهار راه خویشتن
- یادداشت اینستاگرامی مازیار فکری ارشاد درباره نمایش «چهارراه» بهرام بیضایی
- عشق مرکب حرکت است و نه مقصد / «روز واقعه»؛ باشکوهترین فیلم ساخته شده درباره عاشورا
- منوچهر افسری، بازیگر پیشکسوت، درگذشت
نظرات شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش
بسیار زیبا عالی تشکر فراوان از شما انشاالله خوب وخوش باشید