سینماسینما، سیدرضا صائمی
بارها شاهد بودیم که در مراسم و مناسبتها مثل مراسم افتتاحیه و اختتامیه یک جشنواره یا مراسم تشییع و ختم یک هنرمند، برخی از سینماگران از فرصت و تریبونی که در اختیار دارند استفاده کرده و نقد و اعتراض خود را نسبت به وضع عمومی جامعه یا مشکلات سینما با زبان تند و تیزی مطرح میکنند که به حاشیههای پررنگتر از متن بدل میشود و گاهی به دردسری برای خودشان. در بسیاری از مواقع نفس این اعتراض و انتقادها هم درست است و حرفهای نقادانهای که زده میشود دور از واقعیت نیست اما شکل و نحوه بیان و لحن آن درست انتخاب نشده و به فرمی بدل میشود که نمیتواند روایتگر موثر محتوی و مضمون آن باشد. از سوی دیگر به نظر میرسد که اعتراض کردن به یک مد و پرستیژ اجتماعی بدل شده که بیش از آنکه قصدش طرح و بیان یک نقد و اعتراض باشد نوعی احراز شهرت و شوآف برای دیده شدن باشد.
نمونه این موقعیت را در شیوه اعتراضی همایون غنیزاده در اختتامیه جشنواره فجر شاهد بودیم که در نهایت به واکنشهای اعتراضی نسبت به خودش منتهی شد. سخنان اخیر کیومرث پوراحمد در مراسم تشییع مرحوم خشایار الوند نمونه دیگری است که به قول مهرزاد دانش، حرمت اعتراض را میشکند و آن را لوث میکند. در واقع این گونه اعتراضها مستلزم این یادآوری است که هر سخن جایی و هر نقطه مکانی دارد. موقعیت شناسی و انتخاب یک میزانسن درست برای دکوپاژ کنشهای اعتراضی کمک میکند تا نقد اجتماعی و سیاسی در بستر سینما به شکل اثربخشی صورت بندی شود و خود به اعتراضی دیگر بر علیه شخص معترض بدل نشود و شانیت فردی و حرفهای معترض زیر سوال نرود.
در همین چند روز بعد از سخنرانی کیومرث پوراحمد انواع کلیپها در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی منتشر شد که صحبتهای مختلف کیومرث پوراحمد در موقعیتهای گوناگون را به هم مونتاژ کرده که حاصل آن تصویری از تناقض گوییهای این کارگردان شد. وقتی آداب اعتراض و انتقاد را نمیشناسیم، کنشهای معترضانه با واکنشهای منتقدانه روبرو خواهد شد و در نهایت اعتبار فردی و حرفهای شخص معترض لطمه میبیند. اتفاقا از سینماگران که زبان هنر را میشناسند انتظار میرود که برای طرح اعتراضهای خود، هنرمندانه عمل کنند. آنها که میزانسن و دیالوگ و اندازه را میشناسند بهتر باید اعتراضهای خود را کارگردانی کنند. بسیاری از فیلمسازانی که از نقد منتقدان بر فیلمهایش برافروخته میشوند و آنها را به نقد منصفانه توصیه میکنند خود نیز باید به این توصیهها پایبند باشند. نقد اثربخش نه فقط به انصاف که به موقعیت شناسی هم نیاز دارد. درغیر این صورت «نقد» به «نق» بدل میشود و از صرافتش میافتد!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اختتامیه پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما؛ یادبود کیومرث پوراحمد و داریوش مهرجویی برگزار شد
- مراسم بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- پیام کانون کارگردانان به مناسبت اولین سالگرد درگذشت کیومرث پور احمد
- اکران آنلاین آخرین ساخته کیومرث پوراحمد
- هنرنمایی پس از مرگ!
- تماشای اعجاز نمای پایانی/ نگاهی به فیلم «منگلهورن»
- ناگفتههایی از مرگ ناباورانه کیومرث پوراحمد/ داریوش فرهنگ چه گفت؟
- گفتگوی اختصاصی سینماسینما با کیانوش عیاری/ اگر این سینما فروش داشته باشد غیرطبیعی است
- ۱۰ اردیبهشت برگزار میشود؛ بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- اصغر فرهادی: مشابه «کیومرث پوراحمد» نخواهیم داشت
- بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود
- ساختن جهان شخصی/ یاد و خاطرهای از کیومرث پوراحمد
- ما همه مون خسته ایم/یادداشتی از احسان بیگلری درباره کیومرث پوراحمد
- یک شب یلدای ناتمام…/ در یادبود کیومرث پوراحمد
- چهارده نکته روانشناختی درباره گزارش خودکشی افراد مشهور
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟