امیدوارم این تذکر و گلایه بحقِ نگارنده، مورد پذیرش منصفانه قرار گیرد و برای سردبیر محترم و مسئولان صفحه آخر و بخش هنری گران تمام نشود و درصدد حذفش برنیایند. واقعا مگر ما چند فیلمساز با سابقه و پشتوانه حرفهای و فرهنگی مسعود کیمیایی و داریوش مهرجویی داریم؟ آیا از دید شورای سیاستگذاری روزنامه، دیگر دوره اینگونه بزرگداشتها و حرمت قائلشدن هنرمندان صاحب عقیده و امضای مستقل گذشته است؟ مثلا فلان هفتهنامه فرهنگی- هنری و تا حدی سیاسی از بنده گاهوبیگاه خواسته به مناسبت سالگرد تولد یا مرگ بزرگانی مانند اینگمار برگمن، جان فورد و … یادداشتی بنویسم؛ اما امثال کیمیایی شایستگی این ارجنهادن را ندارند؟ میدانم باز متهم به جانبداری از کیمیایی خواهم شد؛ اما خیالی نیست. ما که رسوای جهانیم… .
سه دهه و نیم از عمر اولیه سینمای ایران از سال ۱۳۰۹ تا نیمه اول دهه ۴۰ در سرگرمیسازی سپری شد و به جز تجربههای تکنیکی و صناعتی ساموئل خاچیکیان، دستاورد ماندگاری نداشت. آیا قصهگویی و روایتپردازی، حرف اول و آخر سینماست؟ اگر بخواهیم این نوع شیوه فیلمسازی را به جوامع ملتهب تجویز کنیم، نقش و اهمیت رسانه و هنرمند مسئول چه میشود؟ پاسخ را سینمای مسعود کیمیایی در پنج دهه حیات طبیعی و پیوسته خود داده و میدهد. سینمایی که قصههایش را در کانون ستیز و اعتراض و عدالتخواهی تعریف میکند و نسبت به زمانه و آدمهایش بیتفاوت نیست. در همان نقطه مرکزی و آغازین موج نو، «قیصر»سازی جدا زد و در بطن عریان و ستیزندهاش هیچ نشانی از محافظهکاری و تمثیلگرایی افراطی نبود و تداوم این نوع نگاه آمیخته با قواعد کلاسیک سینما را در «رضا موتوری»، «گوزنها»، «سفر سنگ»، «خط قرمز»، «دندان مار»، «سلطان»، «اعتراض»، «جرم» و «قاتل اهلی» میبینیم. سینمای مسعود کیمیایی جدی است و با مخاطب و کارگزاران زمانهاش شوخی ندارد. هرگاه ضرورتهای اجتماعی ایجاب کند، در بزنگاههای تاریخی مستقیم و بیواسطه حرف زمانهاش را میزند؛ اما به همین بسنده نمیکند. سینمای کیمیایی فراتر از جامعه، سیاست و ایدئولوژی حاکم، با انسان کار دارد. مرامنامه اخلاقی کیمیایی در کانون خیر و شر و ستیز و عشق و جداافتادگی و تنهایی تراژیک، از آدمبودن میگوید که گوهری کیمیاست. اشیا، نشانهها و واژگان در این روایتپردازی نامتعارف، گاه به اسطورهها پهلو میزند، گاه فاعلیت و پایداری و نهگفتن و سازشناپذیری را با ابزار و اجرائی بدوی برگزار میکند و گاه در عین خوشامدگویی به عشق از آن گذر میکند و مرگ آگاهی را در ستیزی ناگزیر و عدالتخواهانه میبیند. آیا این دستبهدستشدن چاقو از قیصر و سید و رضاها، بیانگر نگاه سلبی و جزماندیشانه کیمیایی به قانونمندیهای عُرف و جامعه باز است یا در بیاعتمادی به این ویترینها و مفاهیم روبنایی جامعه مدرن، با انسان عادل و برتری کار دارد که میخواهد انتخاب دلخواه خودش را داشته باشد؟
مسعود کیمیایی با آثار و جنس نگاهش تعریفی متفاوت و منحصربهفرد از «سینمای مستقل» ارائه داد. او حالا در این گذر طاقتفرسا، خودش بهتر از هر کسی میباید و میتواند از مستقلبودن تعریفی معاصر داشته باشد. در این شرایط مخاطرهآمیز و بهشدت آسیبپذیر، او میباید میزان تأثیرپذیری و موج مثبت و حرف حساب از دوستان و دور و بریهایش را مشخص کند و از یک جا به بعد خودش تصمیمگیرنده و فعال مایشاء و تعیینکننده خوب و بد زندگی هنریاش باشد. کیمیایی یکی از شاهکلیدهای مفهومیاش، قدرت انتخاب آدمهای برگزیدهاش بوده است. حال در این شرایط حساس، خود او برای استفاده بهتر از عمر مفیدش گریزی از انتخابهای درست و هوشمندانه، چه درباره فیلمنوشت، چه تهیهکننده و کستینگ بازیگری و دیگر عوامل اصلی ندارد. عمر پربارش مستدام… .
منبع: شرق
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بزرگداشت مسعود کیمیایی برگزار شد؛ «قیصر» سخنگوی جامعه است/ کیمیایی بهزودی فیلم جدیدش را میسازد
- «قیصر»؛ خندقی در گذر زمان
- همزمان با سالگرد اولین نمایش عمومی «قیصر»؛ بزرگداشت مسعود کیمیایی برگزار میشود
- «جسدهای جاندار» در گالری ثالث؛ آثار مسعود کیمیایی تماشایی میشود
- رونمایی از فیلم مستند ساموئل خاچیکیان با پیام مسعود کیمیایی
- تحولات سیاسی و جریان موسوم به موج نو در سینمای ملی/ بهمناسبت روز ملی سینما
- نمایش و بررسی «شبح کژدم» در موزه سینما
- عدالت به سبک قیصر مسعود کیمیایی/یادداشتی از کامبیز نوروزی
- از پخش پیام صوتی کیمیایی تا حضور گلچهره سجادیه در نمایش «دندان مار»
- نسخه اصلاح و مرمت شده «دندان مار» در موزه سینما نمایش داده میشود
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- بدرقه پیکرهای داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر به خانه ابدی
- به بهانه «خائنکشی»؛ کیمیایی از دریچه «قیصر»
- یک فرصت طلایی برای خائن کشی/ به بهانه پخش مینیسریال «خائنکشی»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فوت دو بازیگر تئاتر؛ علی رشوند و مریم منصوری درگذشتند
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ اثری با ارزش و کمیاب در سینمای امروز ایران
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- ردپای یک کارگردان مؤلف / نگاهی به فیلمهای کوتاه سعید روستایی
آخرین ها
- در جشنواره فیلم گوتبورگ سوئد؛ ژولی دلپی جایزه یک عمر دستاورد هنری میگیرد
- نشست رسانهای جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ دبیر جشنواره: به حواشی توجهی ندارم/ مشارکت ۲۸۱ هنرمند در جشنواره چهل و سوم
- انتقاد از سانسهای محدود فیلمهای غیرکمدی؛ کدام فیلمهای کمدی و جدی در هفته گذشته پرفروش بودند؟
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام آثار مسابقه کوتاه داستانی
- در یک اظهار نظر غیرمنتظره؛ اولیور استون «شرور» را بهترین فیلم ۲۰۲۴ دانست
- دردم از عشق است و درمان نیز هم
- تقدیر وزیر ارتباطات از همراه اول بابت حسن تدبیر در پایهگذاری سایت ارتباطی امیرآباد دشتروم
- فوت دو بازیگر تئاتر؛ علی رشوند و مریم منصوری درگذشتند
- «۲۱ گرم»؛ وزنِ روح
- بهرهبرداری از سایتهای روستایی جدید همراه اول در کهگیلویه و بویراحمد با دستور وزیر ارتباطات
- گیشه سال سینما در تسخیر انیمیشن و دنبالهها/ ۱۰ فیلم پرفروش سینمای جهان در سال ۲۰۲۴
- اکران مردمی فیلم علت مرگ: نامعلوم / گزارش تصویری
- درخواست نعمتالله از مسئولان جشنواره فجر: «قاتل و وحشی» را یک سانس در کوچکترین سالن جشنواره اکران کنید
- دستیابی ارزش بازار سلامت دیجیتال جهانی به ۸۵۸ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰
- آغاز پویش قرعهکشی جایزه بزرگ همراه اول ویژه تمامی استانها
- فیلمی توقیفی که بعد از ۳ سال سریال میشود
- کارگردان «نیم رخ» با «دو سی» به شبکه نمایش خانگی آمد
- فیلمسینمایی «عکس»؛ تلاشی برای بازخوانی جایگاه انسان مدرن در جوامع سنتی
- «مالی سویینی» در دوبی روی صحنه میرود
- احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد
- بررسی سریالهای پربیننده ۲۰۲۴/ سریال در عصبانیترین حالت ممکن
- غوغای فصل جدید یک سریال؛ «بازی مرکب» روی دست «چهارشنبه»
- سیاوش چراغیپور دبیر جشنواره ملی فیلم فضای باز شد
- لیلا حاتمی در ۵سالگی خیابانهای تهران را خلوت کرد!
- مرگهای سینمایی در سال ۲۰۲۴؛ فقدان آلن دلون، دونالد ساترلند، مگی اسمیت و چند چهره دیگر
- سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری مطرح کرد؛ ترانه علیدوستی ممنوع از پرواز نیست
- فوت آنگوس مکاینز/ بازیگر «جنگ ستارگان: یک امید جدید» درگذشت
- رکوردداران بازبینی فیلمهای راه یافته به فجر؛ روزگاری که شمقدری جوان فیلمهای کیمیایی، حاتمی و بیضایی را قضاوت کرد
- برگزاری سومین دوره فراخوان جایزه همراه اول برای پایاننامههای برتر در حوزه مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات
- انتشار فراخوان جشن «تصویر سال» و جشنواره «فیلم تصویر»