سینماسینما، مهگان فرهنگ
فیلم چکمه ساخته محمدعلی طالبی، بر اساس داستان چکمه اثر هوشنگ مرادی کرمانی و محصول ۱۳۷۱ است. چکمه از آن دسته فیلم هایی است که نشان داده فیلمساز دنیای کودکان را می شناسد. از آن اقتباسهای خوب در طول تاریخ سینما که ثابت کرده یک اقتباس خوب به فیلمساز و فیلمش قدرت بیشتری می دهد. فیلمسازی که از یک داستان و فیلمنامه خوب استفاده کند، نتیجه خوب هم خواهد گرفت.
در داستان و فیلم چکمه حضور شخصیت ها اتفاقی نیست و همه به خوبی و درستی سر جای خود قرار می گیرند. فیلمی با اصول کلاسیک سینما و روایتی موفق که به دنیای کودکی می پردازد. پرداخت به داستان و جزئیات، که در فیلم به خوبی درآمده و این به تاثیر گذاری فیلم کمک میکند.
اقتباس یا adaptation به مفهوم انتقال از ادبیات به سینماست، که شامل مباحث و رویکردهای مختلفی است. مهمترین مساله در یک اثر اقتباسی انتخاب داستانی مناسب برای اقتباس و تبدیل آن به فیلم است.
استفاده از داستان های کوتاه در آثار سینمایی نیاز به حوادث، شخصیت ها و موقعیت هایی دارد که می تواند یک اثر را به اثری موفق و یا ناموفق تبدیل کند. مهمترین اتفاق در فیلم چکمه همکاری و تعامل نویسنده داستان هوشنگ مرادی کرمانی با محمدعلی طالبی است.
کار برای کودکان (چه درباره آنها چه برای آنها) در همه عرصه ها همیشه باید با وسواس بیشتری همراه باشد، تلاش جهت ایجاد ارتباط با کودکان و نوجوانان و جهان اطراف آنها همیشه باید با دوراندیشی، آگاهی لازم، اطلاعات درباره ویژگی های رفتاری گروه های مختلف سنّی کودکان و نوجوانان باشد.
گاه برخی از مفاهیم واقعی برای جهان کودکان آزاردهنده است و یا کاربرد برخی از صحنه ها به بهانه ی ایجاد هیجان و حرکت، به ویژه در فیلم بسیار خطرناک است. به همین دلیل شناخت دقیق از خلق و خوی کودکان درمقاطع سنّی مختلف و انواع رشد آنها که شامل رشد عقلانی و جسمانی و… است می تواند به تولید فیلم مناسب بیانجامد.
چکمه از آن فیلم هایی است که موفقیت و ماندگاری خود را حفظ کرده است. اگرچه با بیان واقع گرایانه به بررسی قصه اش می پردازد، اما در بیان حالات کودکی و جهان کودکانه بسیار موفق است. فیلم می تواند از ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار بگیرد. روابط اجتماعی، دنیای کودکانه، بازی کودکان، داستان، روایت و از همه مهمتر بازنمایی اجتماع خودش. به عبارتی با فضای ایدهآلیستیاش ما را با زندگی روزمره روبرو می کند.
فیلم کاملا راحت پیش می رود. مخاطب همراهش می شود و همراه با قهرمان ها پیش می رود. بازیگران فیلم (بازیگران کودک) به خوبی انتخاب شده اند و به خوبی از پس کار خود بر آمده اند. با دیدن فیلم گویی ما شاهد یک رویداد واقعی در زندگی روزمره خود هستیم. سمانه جعفرجلالی که نقش سمانه را به خوبی بازی می کند. او با این نقش تبدیل به یکی از چهره های دوست داشتنی در سینمای کودک ایران شد و دراین نقش بسیاردرخشید. این انتخاب هوشمندانه یکی دیگر از دلایلی است که مخاطب تا پایان با فیلم همراه میشود.
محمدعلی طالبی کارگردان موفقی در سینمای کودکان و نوجوانان ایران است که در دهۀ ۶۰ با ساخت فیلمهایی چون «شهر موشها» در حوزه کودک به سینمای ایران وارد شد.
او با فیلم های چکمه، تیکتاک و کیسۀ برنج به موفقیتهای بینالمللی دست یافت. او در گروه فیلمسازانی است که اولین تجربههایش را از فضاهای کتابخانه ای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گرفته است و از تاثیرفضاهای کانون به ویژه تجربیات فیلمسازیاش بسیار می گوید. او فیلم پایان رویاها را در سال ۱۳۹۵ برای کانون ساخته است.
موسیقی فیلم چکمه را محمدرضا علیقلی ساخته است و تدوین آن را حسن حسندوست انجام داده است که هر دو کارهای شاخصی در کارنامه خودشان دارند.
چکمه توانست جوایزداخلی و بینالمللی خوبی را به خود اختصاص دهد از جمله:
– جایزه گلدن گیت (بهترین فیلم) در بخش مسابقه سی و هفتمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم سانفرانسیسکو
– جایزه فیل نقرهای بهترین کارگردانی در بخش مسابقه هشتمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم کودکان هند
– جایزه بهترین فیلم منتخب تماشاگران در جشنواره بینالمللی فیلم کودکان وین در اتریش
– پروانه زرین بهترین فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران هشتمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم کودکان و نوجوانان ایران.
چکمه را می توان یکی از نمونه های خوب اقتباس در سینمای کودک و نوجوان ایران به شمار آورد. چیزی که می تواند بیشتر اتفاق بیفتد و سینمای کودک و نوجوان ایران به آن نیاز دارد. همانطور که گفته شد اقتباس از موارد بسیار پر اهمیت در تاریخ سینماست.
جیمز دادلی اندرو James Dudley Andrew نظریه پرداز فیلم آمریکایی در مقاله «بنیان اقتباس» که زمینه ساز بحث های تئوری مهم در زمینه اقتباس شد، به این موضوع می پردازد که ساخت فیلم از روی متن اولیه در واقع به قدمت خود دستگاه سینماتوگراف است و بیش از نیمی از فیلم های پرفروش دنیا اقتباس از متون ادبی برجسته و مهم بوده اند.
شاید به همین دلیل است که اقتباس هایی که در سینمای ایران از آثار هوشنگ مرادی کرمانی شده است، در زمره ی اقتباس های خوب و دلنشین است و فیلم چکمه نیز از این جریان جدا نیست.
منبع:
- لوته، یاکوب. ۱۳۸۶٫ مقدمه ای بر روایت در ادبیات و سینما . ترجمه امید نیک فرجام .مینوی خرد. تهران.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سهم کودکان و نوجوانان ایرانی از سینمای ایران چقدر است؟
- تهیهکننده فیلم سینمایی «بامبالا»: تیزر تلویزیونی رایگان سینما را نجات نداد/ آموزش و پرورش مطلقاً همکاری نمیکند
- مهر آمد، سینما هم میآید؟!
- رسول صدرعاملی: در هیچ کدام از دولتهای قبل سینمای کودک و نوجوان جدی گرفته نشد
- سید جواد هاشمی مطرح کرد؛ سوءتفاهم با رقص یک گربه/ با گیشه ۵۰ میلیارد تومانی هم ضرر میکنیم!
- انتقاد بهروز نشان از وضعیت ناعادلانه اکران/ «پسران دریا» متعلق به فارابی است اما در سینمای خودش هم اکران نمیشود
- فریال بهزاد؛ کاربلد و دغدغهمند
- گله و درخواست پوران درخشنده از بنیاد فارابی
- وحید نیکخواه آزاد: فیلمنامه باید حاصل امتزاح پژوهش و کار خلاقانه باشد/ در سینما پژوهش مبدا است نه مقصد
- مجوز ساخت ۲ فیلم صادر شد
- گلنار، انتخابی خوب برای بچه های امروز!
- “سوئیچ پن”/ ضرورت نگارش فیلمنامه برای کودکان ونوجوانان
- «نمای نزدیک»/ سینمای کودک، بایدها و نبایدها!
- کودکانهای آرام/ نگاهی به فیلم «ب ۱۲»
- دردسرهای یک کارگردان برای ساخت فیلم تازهاش
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- تحسین امیر کوستوریتسا از فیلم سینمایی «دوار» در جشنواره فیلم روح آتش
- چهار مستند ایرانی در جشنواره هات داکس
- به انتخاب تماشاگران و به یاد شانتال آکرمن؛ ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن جایزه جدید میدهد
- رقابت «آنیتا، گمشده در اخبار» در جشنواره استانبول
- پایان تور کنسرت علیرضا قربانی در تهران
- تلفیق شادی و شایستگی؛ نگاهی به برنامه «آی نسیم سحری عید شد»
- همکاری دوباره با یونیورسال؛ کیلین مورفی وارد ماجراهای جنجالی زغال سنگ آمریکا شد
- نگاهی به سریال افعی تهران
- علی اصغر رضایی نیک درگذشت
- ۱۰ روز مانده به شروع اجرا؛ نمایشِ بهرام افشاری ۲ میلیاردی شد
- برنامه تعطیلی سینماها در شبهای قدر
- به کارگردانی مهیار علیزاده؛ بازیگران نمایش «و تو هم برنگشتی» معرفی شدند/ اولین حضور شمس لنگرودی در تئاتر
- کنسرت «علیرضا قربانی» / گزارش تصویری
- بهار «مولوی» با متن محمد چرمشیر آغاز میشود
- شروع فیلمبرداری فیلم «پیکی بلایندرز» از ماه سپتامبر با حضور کیلین مورفی
- الهه نوبخت داور بخش اصلی جشنواره هلند شد
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- جایزه جشنواره فریبورگ به ایران رسید
- «شیرین»، مثل عشق زنانه
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- فریاد، فضیلت است/ یادداشتی بر فیلم «داگویل» با نگاهی به پرفورمنس «ریتم صفر» مارینا آبراموویج
- جورج میلر با «فیوریوسا» به کن میرود
- نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با حمایت همراه اول در حال برگزاری است
- سفری به سوی ناشناخته ها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- پوسترهای ۲ بخش جنبی جشنواره کن منتشر شدند
- جان تراولتا در یک فیلم درجه ۳ دیگر بازی کرد/ نمایش در آوریل
- عیدی همراه اول با سبدی از محصولات دیجیتال
- احمدرضا عابدزاده از عوامل «پرویز خان» شکایت کرد
- صدور پروانه نمایش غیرسینمایی برای ۴۱ اثر