سینماسینما، پریسا الیاسی*
«سعی کنید تصور کنید فدا کردن همهچیز برای یه انسان دیگه، چه حسی داره؟»
این سوالی است که برنارد، معلم آواز روبی در اوایل فیلم، وقتیکه میخواهد حس آهنگ را به هنرجوهایش منتقل کند، میپرسد. این سوال، روی دیگر سوال «نیاز داشتن به آدم دیگه چه حسی داره؟» است. یک طرف قضیه، فرد یا افراد نیازمندی هستند که طرف دیگر باید برایشان فداکاری کند. «کودا» قرار است پاسخی باشد بر این پرسش که واقعا فداکاری برای دیگری چگونه است؟
«کودا» فیلمی انسانی و احساسی است؛ بدون آنکه به ورطهی احساساتگرایی افراطی بیفتد و بخواهد به زور از مخاطبانش اشک بگیرد. هرچند که باید خودتان را آمادهی نمی، که شاید در چشمانتان هنگام تماشای فیلم بنشیند؛ بکنید!
روبی، تنها عضو شنوای یک خانواده چهار نفره است که پدر و مادر و برادرش ناشنوا و به تبع آن ناتوان در صحبت کردن هستند. روبی، مترجم، گوش شنوا و عصای دست خانواده است و با یک جفت گوش و یک دهان، باید جور سه جفت گوش و سه دهان دیگر را بکشد.
فیلم داستان پیچیده و غیرقابلفهمی ندارد. داستان سرراست، فیلمنامهی کلاسیک و پیرنگ مشخص از مشخصههای اصلی فیلم است. در فیلم هیچچیز اضافهای وجود ندارد؛ شخصیتها، خرده داستانها و همهچیز در خدمت فیلم است. «کودا» ادعایی در زدن حرف بزرگ ندارد و با همهی اینها به شدت تأثیرگذار و دراماتیک از کار در آمدهاست.
تنش اصلی و گره داستان زمانی آغاز میشود که روبی آواز خواندن را به صورت جدی دنبال میکند و تصمیم میگیرد به کالجی در بوستون برود. اما پدر و مادر روبی که هیچ تصوری از زندگی کردن بدون او ندارند؛ با این تصمیم مخالفت میکنند. همهچیز خانواده و بیشتر از همه، منبع درآمدشان به وجود و حضور روبی بستگی دارد. روبی برای رسیدن به رویایش باید خانواده را ترک کند و این رویا چیزی نیست جز آواز خواندن. نکتهای که فیلم را درخشان کرده همین تناقض است: رویایی که خانوادهی روبی هیچ ذهنیتی از آن ندارند و حتی نمیتوانند متوجه استعداد شگفتانگیز دخترشان شوند. داستان سرراست است و سوال اصلی آن کاملاً مشخص: آیا روبی باید کنار خانوادهای که از پس خودشان برنمیآیند، بماند و یا به دنبال ساختن آیندهاش برود؟
زمان زیادی از فیلم در سکوت میگذرد و آن هم متعلق به زمانهایی است که خانواده روبی با زبان اشاره با هم صحبت میکنند. این موقعیتی است که برای مخاطب آزاردهنده است نه به این معنا که فیلم آزاردهنده است بلکه درک موقعیت روبی که این دقایق چکیدهای از کل زندگی تحمیلی اوست؛ برای مخاطب دردناک است.
«امیلیا جونز» نقش روبی را به تاثیرگذارترین شکل ممکن بازی کرده و در کنار بازیگران نقش پدر و مادر و برادرش، تصویری واقعی از یک خانواده را به نمایش گذاشتهاست. خانوادهای که به یکدیگر عشق میورزند، کنار هم میخندند و در مواقع لزوم با هم میجنگند. «اوگینو دربز» در نقش آقای وی، مربی آواز روبی، یکی دیگر از بازیهای خوب فیلم را ارائه کرده که در بعضی صحنهها پهلو می زند به شخصیت ترنس فلچر فیلم «شلاق» با بازی جی. کی. سیمونز.
درخشانترین صحنهی فیلم متعلق به زمانی است که روبی در کنسرتی که مدرسه برگزار کرده، مشغول آواز خواندن است. همهی حضار تحت تاثیر صدای روبی قرار گرفتند و با نگاهشان او را تحسین میکنند و گاهی قطره اشکی میریزند اما پدر و مادر روبی هیچ دریافتی از آواز خواندن دخترشان ندارند. پدر روبی حیران و متحیر به اطرافش نگاه میکند بلکه راهی برای وصل شدن به محیط پیرامونش پیدا کند. همین پدر که شب، هنگام بازگشت به خانه از روبی میخواهد که دوباره همان آهنگ را برایش بخواند و با لمس گلوی دخترش و احساس کردن آوایی که از گلویش خارج میشود، لذت داشتن دختری با استعداد را بچشد! این همان نقطهای است که پایانبندی فیلم را مشخص میکند. اگر چه پایان فیلم تا حدودی از همان ابتدا هم قابل پیشبینی بود اما آنقدر همهچیز داستان ظریف چیدهشده و پیش میرود که مخاطب راهی بجز دنبال کردن فیلم ندارد.
«کودا» را نه فقط به خاطر ادراک احساس فداکاری و نه به خاطر مسئلهی بغرنج جدا افتادگی از جامعه و نه به خاطر لحظهی سخت انتخاب، بلکه به خاطر حال خوبی که به بینندهاش منتقل میکند ببینیم!
*فیلمنامهنویس
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- موفقیت «کودا» و مانیفست اسکار برای حمایت از اقلیتها
- تقویت بستر خانواده از منظری دیگر/ یادداشت روناک جعفری بر فیلمهای اسکار
- «کودا»؛ ساده و جذاب
- سینماسینما/ شان هدر، کارگردان «کودا»، برنده اسکار بهترین فیلم کیست
- فرش قرمز اسکار ۲۰۲۲ / گزارش تصویری
- برندگان اسکار ۲۰۲۲ معرفی شدند/ اسکار بهترین فیلم به «کودا» رسید
- سینماسینما/ اشتیاق فرانسویها برای اسکار با فیلم «کودا»
- نزدیک شدن به اسکار بهترین فیلم/ جایزه اصلی انجمن تهیهکنندگان آمریکا به فیلم «کودا» رسید
- آغاز رایگیری نهایی اسکار ۲۰۲۲/ پیشبینی تازه ورایتی از برندگان اسکار
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش