سینماسینما، محدثه واعظیپور
پویا فیلم در دوران فعالیتش در سینمای ایران، به دنبال احیای فیلمفارسی بوده. سینمایی که به نظر حسین فرحبخش محبوب مردم است و در دهه شصت به دلیل عناد و کج سلیقگی مدیران سینمایی مغضوب شده است. مواضع فرحبخش در تمام این سالها روشن و شفاف بوده است و نیاز به تفسیر و بازتعریف ندارد. پویافیلم با وجود تغییر دولتها و سیاستگذاریهای فرهنگی، همواره فیلم تولید کرده و در چرخه اکران حضور داشته است. دوستداران این سینما و فیلمها از بعضی تولیدات پویافیلم استقبال کردهاند و تعدادی از این فیلمها در گیشه شکست خوردهاند، با این همه فرحبخش و پویافیلم به راهشان ادامه دادهاند.
«قدغن» به کارگردانی مجید مافی تازهترین فیلم این کمپانی، که نوروز اکران عمومی شده بود، پس از دو هفته به چرخه اکران آنلاین وارد شد. «قدغن» به سبک و سیاق تولیدات پویافیلم، مناسبات، روابط و شخصیتهایی را بازتعریف می کند که از دل فیلمفارسی آمدهاند. سینمایی که خوب یا بد با هر کیفیت، محصول دوران و جامعهای بوده که دیگر وجود ندارد. فیلمفارسی ارزشهایی را رواج میداد و بر عناصری تکیه میکرد که درست یا غلط بخش قابل توجهی از جامعه آن را پذیرفته بودند. پنجاه سال قبل، ایران، زنان و مردانش شبیه چیزی نبودند که ما امروز با آن مواجهیم و «قدغن» میخواهد نماینده آن باشد. اگر فیلمفارسی، مردسالاری و تن سپردن به سنتهای مردسالار را تبلیغ و بنیانهای زندگی سنتی را ترویج میکرد، بافت جامعه با این مفاهیم و دل سپردن به آنها مشکلی نداشت. اما جامعه امروز، با همه گسستها و شکافهایش به چنین آموزهها، انگارهها و شعارهای اخلاقی وابسته نیست.
«قدغن» عشق، حمایت، رفاقت مردانه و جوانمردی را به شکل و شیوهای از دست رفته و فراموش شده روایت میکند. بسیاری از مناسبات در روابط زن و مرد، نه فقط در کلانشهرها که در روستاها و شهرستانها تغییر کرده و خشونت علیه زنان یا منع کردن آنها از حقوق مادی و معنویشان رنگ و بوی دیگری گرفته است. از سویی دیگر مواجهه زنان با این مشکلات هم عوض شده است. در جامعهای که شوهر، سر بریده همسرش را با افتخار در شهر میچرخاند یا پدری، با داس سر دختر نوجوانش را میبرد، صحبت کردن از اخلاق و پیچیدگیهای رفتاری و بحرانهای پنهان و آشکار، دشوار و پر از سوتفاهم است. در چنین جامعهای باور مرام و مسلک مرتضی (سام درخشانی) و جنس رابطهاش با غزل پذیرفتنی نیست.
فیلمفارسی، نزدیک به نیم قرن پیش، بازتاب جامعهای در حال گذار بود. جامعهای که آمار زنان تحصیل کرده و مستقلش نسبت به امروز اندک بود و بافت سنتی در آن غلبه داشت. آن جنس سینما، به تصور مردم از زندگی، آمال و آرزوهایشان نزدیک بود و رویاهای آنها را نمایندگی میکرد. پرفروشترین فیلمفارسیهای آن روزگار، حتی اگر در سینماهای سراسر ایران دوباره اکران شوند، شکست میخورند. بازسازی و بازتولید آنها هم کمکی به رونق سینماداری و جذب مخاطب نخواهد کرد.
«قدغن» کوششی است برای فاصله گرفتن از کمدیهای سطح پایین و عامهپسند و نزدیک شدن به فیلمهای اجتماعی. اما مشکل فیلم این است که نقاط اتصال آن با جامعه و مردمی که فیلم برای آنها تولید شده اندک است. شکست «قدغن»، شکست چندباره فیلمفارسی است. سینمایی که امروز، بیش از همیشه کهنه و از مدافتاده به نظر میرسد و مخاطبی ندارد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سینمای فرحبخش/ درباره سینمای یک تهیهکننده
- آمار فروش فیلمهای اکران نوروزی/ یک شروع کمرمق
- ابوالفضل پورعرب: پای همه فیلمهایم هستم
- گیشه تعطیل سینماها در روز بازگشایی
- حسین ملکی در جوار خسرو شایگان آرام گرفت
- «خورشید» به ترکیب فیلمهای اکران نوروز ۱۴۰۰ اضافه شد
- پروانه نمایش ۲ فیلم صادر شد
- پاسخ قاطع رامبد جوان به سخنان تند فرحبخش درباره «خندوانه»
- حسین فرحبخش: روحانی نبود به وضعیت نفت در برابر غذا میرسیدیم
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- انتخاب هیات رییسه جدید انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما
- رقابت ۲۸۵ فیلم در ۳ بخش انیمیشن، مستند و بینالمللی اسکار نود و هفتم
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟