سینماسینما، مهگان فرهنگ
در مطالعه بیوگرافی کارگردانان نامدار ایتالیایی به درستی عنوان شده که سه بخش جنگ جهانی دوم، جنگهای داخلی و فاشیسم تاثیر بسزایی در منحصر به فرد کردن فیلمسازی آنها داشته است. هنرمندان ایتالیایی همیشه آثار متفاوتی را از تلخیهای جنگ جهانی و پدیده فاشیسم بر زندگیشان ساختهاند.
سرجیو لئونه نیز از این قاعده مستثنی نیست. او ژانویه ۱۹۲۹ در رم به دنیا آمد. او فرزند کارگردان ایتالیایی روبرتو روبرتی – Roberto Roberti با نام اصلی وینچنزو لئونه – و بازیگر سینما بیس والرین – Bice Valerian – با نام اصلی ادویچ والکرنگی است. کودکیاش را در سالهای جنگ جهانی دوم سپری کرد. در همین دوران که سلطه فاشیسم بر هنر و سینما بیش از هر زمان دیگر بود، پدر و مادرش هنرمند بودند و آن دوران روزگار سختی داشتند، اما باز او به سمت سینما رفتند.
او فعالیتش در سینمای ایتالیا را به عنوان دستیار ویتوریو دسیکا در فیلم دزد دوچرخه در سال ۱۹۴۸ ادامه داد و نوشتن فیلمنامه را در طول دهه ۱۹۵۰، ابتدا با فیلمنامه «شمشیر و صندل» با نام مستعار “peplum” شروع کرد.
او به عنوان دستیار کارگردان در چندین فیلم بینالمللی در مقیاس بزرگ با تهیهکنندگی استودیو چینه چیتا Cinecittà در رم، مانند بن هور (۱۹۵۹)، همکاری داشت. زمانی که ماریو بونارد کارگردان فیلم آخرین روزهای پمپئی بیمار شد، از سرجیو خواسته شد که فیلم را ادامه داده و تکمیل کند. او اولین فیلم مستقل خود به نام مجسمه عظیم رودس (کلاسیوس از ژود) (۱۹۶۱) را تولید کرد.
پس از مدتی سرجیو توجه خود را به سبکی به نام وسترن اسپاگتی هدایت کرد که با پدیدهی سهگانهی دلار یعنی «به خاطر یک مشت دلار»، «به خاطر چند دلار بیشتر» و «خوب، بد، زشت» شرایط سینمای وسترن را تغییر داد. آنچه که در فروش، بیننده، جسارت در روایت و تکنیک دیده میشد و از همه مهمتر وسترنهایی که در آمریکا ساخته نشد و در اسپانیا و چینه چیتا در ایتالیا فیلمبرداری شد.
ایتالیا را مهمترین کشوری میدانند که در دهه ۶۰ میلادی متاثر از محصولات وسترن در آمریکا راه خود را از محصولات پرهزینه هالیوود جدا کرد و با حداقل هزینه، مطابق با سلیقه شخصیشان کارگردانی کرده و ساختند. برخی بر این باورند که وسترن اسپاگتی از فیلم معروف سرجیو لئونه یک مشت دلار که بازسازی فیلم ژاپنی «یوجیمبو» بود شروع شده است که البته این جای تامل دارد. اما مهم این است که سرجیو لئونه بود که با اولین وسترنش نگرشها را نسبت به این ژانر تغییر داد.
موسیقیهای شگفتانگیز انیو موریکونه، همکلاسی دوران مدرسهاش برای این فیلمها آنها را را ماندگارتر کرد و همچنین حضور کلینت ایستوود در سهگانه او و فیلمهایی چون به خاطر یک مشت دلار (۱۹۶۴)، به خاطر چند دلار بیشتر (۱۹۶۵) و خوب، بد، زشت (۱۹۶۶). نوعی موسیقی غیرمعمول و سرشار از نوآوری که در آن از ترکیب سازهای جدیدی مانند سوت زدن، صدای شلیک تفنگ، گیتار برقی، شیپور نظامی، صدای شلاق و…. استفاده شد. باید ذکر کرد که انیو موریکونه حدوداً برای ۳۰ وسترن موسیقی متن نوشت و نقش مهمی را در مطرح کردن این ژانر ایفا کرد.
تفاوت وسترن اسپاگتی و کلاسیک را میتوان در نوع قاب بندیها دید. در وسترن کلاسیک قاب بندیها و کلوزآپها سرراست و تعریف شده است و در اسپاگتی نماهای غیرمتعارف جهت ایجاد تنش در فیلم گنجانده میشود. نمایش خشونت در وسترن کلاسیک کنترل شده است ولی در وسترن اسپاگتی، افسار گسیخه و اغراق آمیز ارائه میشود. داستان و روایت در وسترن کلاسیک اغلب ساده و بدون پیچیدگی است، ولی شخصیت قهرمانان، پیچیدگیهای پررنگ تر و بیشتر دارد. در وسترنهای اسپاگتی پایان بندیها تلخ، نا امیدانه و پوچ است، در حالیکه در وسترن کلاسیک مثبت، قهرمان پرورانه و حماسی است. قهرمانها در وسترن کلاسیک با لباس، ظاهر و رفتار و گفتار آراسته حضور دارند در حالیکه قهرمانان وسترن اسپاگتی شلخته، بدلباس و بددهن هستند. در وسترنهای اسپاگتی به ویژه آثار لئونه معمولاً دیالوگ جایگاه محدودی دارد و صحبت خیلی کم ردوبدل میشود.
سالهای طلایی وسترن طلایی را ۱۹۶۶–۱۹۶۸ میدانند و فیلم خوب بد زشت را میتوان یکی از اصلیترین و مهمترین وسترنهای اسپاگتی به شمار آورد، اگرچه این فیلم با اقبال عمومی بسیار زیادی در جهان روبروست.
او سال ۱۹۸۴ که آخرین فیلم خود روزی روزگاری در آمریکا را کارگردانی کرد دیگر فیلمی نساخت. لئونه بعد از ساخت فیلم روزی روزگاری در آمریکا مشغول تحقیق و پیش تولید فیلمی دربارهٔ نبرد لنینگراد در جنگ جهانی دوم بود که با مرگ او بر اثر سکتهٔ قلبی در۳۰ آوریل ۱۹۸۹ در رم این پروژه به پایان نرسید.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش