سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
«مردیبدونسایه» دست روی سوژه مهمی گذاشته، سوژهای که در بستر اجتماع درحال گذار به مدرنیته ایران احتمال بروز بسیار دارد. ماجرا ماجرای حضور اجتماعی زنان در بستری با ظاهر مدرن و باطنی همچنان سنتی است. در دل این فضای پرتناقض بساط سوتفاهم و گله مند شدن مردان از زنان و زنان از مردان فراهم است. «مردی بدون سایه» هم دست روی این نقیصه کمدی تراژیک گذاشته است.
اما این ایده در حد همان طرح اولیه یک صفحه ای باقی مانده و به فیلمنامه با ساختار منسجم بدل نشده تا بعدتر به فیلمی قابل تامل تبدیل شود. در واقع شیرازه از هم پاشیده فیلمنامه باعث شده تا تمام تلاشهای تکنیکی کارگردان، بازیگران و سایر دست اندر کاران تولید کار به نتیجه ای در خور منتهی نشود.
داستان تک خطی فیلم درعین قابلپیش بینی و کهنه بودنش به فیلمنامهای قابل توجه بدل نشده است. فیلمنامه «مردی بدون سایه» تمام تلاشش را کرده تا به هر نحو ممکن مخاطب را تا انتهای فیلم بکشاند و پایانبندیای که خود فیلنامهنویس هم به وضوح دلبسته آن است را رو کند، بلکه گشایشی در کار فیلم رقم بخورد. که نمیخورد.
شاهپیرنگ فیلم چندان بدیع نیست؛ اما این تمام ماجرا هم نیست. خرده پیرنگهایی که در فیلم کاشته شده تا مخاطب را درگیر حل معما و آلودهشدن به ماجرای قضاوت کند هم راه به جایی نبرده است. این نقیصه چنان در فیلم جاری است که بعضا خرده پیرنگها باعث انشقاق و پراکندگی در مسیر روایی فیلم میشوند. این خرده پیرنگ ها در برخی موارد چنان باسمه ای و مصنوعی در پازل داستان چیده شدهاند که به جای آنکه به خلق فضایی معمایی کمک کنند، موجب افت کیفیت هیجانات ذاتی فیلمنامه میشوند و مخاطب را از رسیدن به سطح بالایی از هیجان و درگیری با داستان (که هدف فیلم است) دور میکنند.
در این میان ناگفته نماند که چه به دلیل نقصهای جدی فیلمنامه و چه به دلیل ضعف و کاهلی در اجرا و کارگردانی، بازیگران حاضر در فیلم هم با شمایلی تکراری و تیپیکال ظاهر شدهاند و حضورشان چندان بویی از تازگی در جهت لذتبردن مخاطب بابت تماشای بازی آنها و مهمتر از آن همدل شدنشان با شخصیتها و دنبال کردن اهداف و انگیزههای آنها را ناشدنی کرده است. این ویژگی در مورد بازی علی مصفا، امیر آقایی، فرهاد اصلانی و … عیان است.
ماجرای لیلا حاتمی در نقش «سایه» اما کمی متفاوت است. بعد از تماشای چند فیلم متاخر علیرضا رئیسیان یعنی «ایستگاه متروک»، «چهل سالگی»، «دوران عاشقی» و حالا «مردی بدون سایه» دور از ذهن نیست که فرض کنیم رئیسیان اساسا فیلمهایش را بر مبنای حضور لیلا حاتمی می سازد. نتیجه اینکه تمام انرژی فیلم و فیلمساز معطوف به درخشش ظاهری و البته دراماتیک لیلا حاتمی شود. حاصل اینکه لیلا حاتمی در این فیلم هم مثل قالب آثار پیشین رئیسیان نه چندان خارق العاده اما قابل اعتنا و به قاعده ظاهر شده است و این شاید تنها نکته برجسته و قابل اهمیت «مردی بدون سایه» است. فیلمی که تنها بر پایه سایه حضور لیلا حاتمی و ویژگی های ظاهری و کیفی او رنگ گرفته تا بی سایه شدن مرد فیلم معنایی قابل درک بیابد و مخاطب از نبودن سایه غمگین شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «پیر پسر» در جشنواره لوکا/ فیلمی با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد مسافر ایتالیا شد
- معرفی بازیگران فیلم جدید حمید نعمتالله
- جایزه بهترین فیلم سینمای جهان در جشنواره گالوِی به «پیر پسر» رسید
- رقابت «پیر پسر» در جشنواره ایرلندی
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- معرفی اعضای هیات مدیره انجمن تهیهکننده-کارگردانها
- گفتوگو با علیرضا رئیسیان درباره مهمترین رویداد سینمایی کشور؛ جشنوارهای که انحصاری بود
- با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد؛ «پیر پسر» برگزیده روتردام شد
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- در انتظار جغدی خیالی به نام هِدا/ نگاهی به فیلم «نبودن»
- لیلا حاتمی در فیلم سینماگر سرشناس آمریکایی
- هممسیر، با عشق و حرمان/ نگاهی به فیلم «تصور»
- هیات مدیره جدید کانون کارگردانان سینما انتخاب شدند
- در سکوت اهل تاریخ/ نگاهی به سریال «شبکه مخفی زنان»
- رییس سازمان سینمایی به خانمها تبریک نگفت/ پیام تبریک خزاعی در پی موفقیت سینماگران در ونیز و مسکو
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- حضورهای بین المللی فیلم کوتاه تامینا
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش