سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
«مردیبدونسایه» دست روی سوژه مهمی گذاشته، سوژهای که در بستر اجتماع درحال گذار به مدرنیته ایران احتمال بروز بسیار دارد. ماجرا ماجرای حضور اجتماعی زنان در بستری با ظاهر مدرن و باطنی همچنان سنتی است. در دل این فضای پرتناقض بساط سوتفاهم و گله مند شدن مردان از زنان و زنان از مردان فراهم است. «مردی بدون سایه» هم دست روی این نقیصه کمدی تراژیک گذاشته است.
اما این ایده در حد همان طرح اولیه یک صفحه ای باقی مانده و به فیلمنامه با ساختار منسجم بدل نشده تا بعدتر به فیلمی قابل تامل تبدیل شود. در واقع شیرازه از هم پاشیده فیلمنامه باعث شده تا تمام تلاشهای تکنیکی کارگردان، بازیگران و سایر دست اندر کاران تولید کار به نتیجه ای در خور منتهی نشود.
داستان تک خطی فیلم درعین قابلپیش بینی و کهنه بودنش به فیلمنامهای قابل توجه بدل نشده است. فیلمنامه «مردی بدون سایه» تمام تلاشش را کرده تا به هر نحو ممکن مخاطب را تا انتهای فیلم بکشاند و پایانبندیای که خود فیلنامهنویس هم به وضوح دلبسته آن است را رو کند، بلکه گشایشی در کار فیلم رقم بخورد. که نمیخورد.
شاهپیرنگ فیلم چندان بدیع نیست؛ اما این تمام ماجرا هم نیست. خرده پیرنگهایی که در فیلم کاشته شده تا مخاطب را درگیر حل معما و آلودهشدن به ماجرای قضاوت کند هم راه به جایی نبرده است. این نقیصه چنان در فیلم جاری است که بعضا خرده پیرنگها باعث انشقاق و پراکندگی در مسیر روایی فیلم میشوند. این خرده پیرنگ ها در برخی موارد چنان باسمه ای و مصنوعی در پازل داستان چیده شدهاند که به جای آنکه به خلق فضایی معمایی کمک کنند، موجب افت کیفیت هیجانات ذاتی فیلمنامه میشوند و مخاطب را از رسیدن به سطح بالایی از هیجان و درگیری با داستان (که هدف فیلم است) دور میکنند.
در این میان ناگفته نماند که چه به دلیل نقصهای جدی فیلمنامه و چه به دلیل ضعف و کاهلی در اجرا و کارگردانی، بازیگران حاضر در فیلم هم با شمایلی تکراری و تیپیکال ظاهر شدهاند و حضورشان چندان بویی از تازگی در جهت لذتبردن مخاطب بابت تماشای بازی آنها و مهمتر از آن همدل شدنشان با شخصیتها و دنبال کردن اهداف و انگیزههای آنها را ناشدنی کرده است. این ویژگی در مورد بازی علی مصفا، امیر آقایی، فرهاد اصلانی و … عیان است.
ماجرای لیلا حاتمی در نقش «سایه» اما کمی متفاوت است. بعد از تماشای چند فیلم متاخر علیرضا رئیسیان یعنی «ایستگاه متروک»، «چهل سالگی»، «دوران عاشقی» و حالا «مردی بدون سایه» دور از ذهن نیست که فرض کنیم رئیسیان اساسا فیلمهایش را بر مبنای حضور لیلا حاتمی می سازد. نتیجه اینکه تمام انرژی فیلم و فیلمساز معطوف به درخشش ظاهری و البته دراماتیک لیلا حاتمی شود. حاصل اینکه لیلا حاتمی در این فیلم هم مثل قالب آثار پیشین رئیسیان نه چندان خارق العاده اما قابل اعتنا و به قاعده ظاهر شده است و این شاید تنها نکته برجسته و قابل اهمیت «مردی بدون سایه» است. فیلمی که تنها بر پایه سایه حضور لیلا حاتمی و ویژگی های ظاهری و کیفی او رنگ گرفته تا بی سایه شدن مرد فیلم معنایی قابل درک بیابد و مخاطب از نبودن سایه غمگین شود.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «پیر پسر» در جشنواره لوکا/ فیلمی با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد مسافر ایتالیا شد
- معرفی بازیگران فیلم جدید حمید نعمتالله
- جایزه بهترین فیلم سینمای جهان در جشنواره گالوِی به «پیر پسر» رسید
- رقابت «پیر پسر» در جشنواره ایرلندی
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- معرفی اعضای هیات مدیره انجمن تهیهکننده-کارگردانها
- گفتوگو با علیرضا رئیسیان درباره مهمترین رویداد سینمایی کشور؛ جشنوارهای که انحصاری بود
- با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد؛ «پیر پسر» برگزیده روتردام شد
- بیتا فرهی به خانه ابدی بدرقه شد
- در انتظار جغدی خیالی به نام هِدا/ نگاهی به فیلم «نبودن»
- لیلا حاتمی در فیلم سینماگر سرشناس آمریکایی
- هممسیر، با عشق و حرمان/ نگاهی به فیلم «تصور»
- هیات مدیره جدید کانون کارگردانان سینما انتخاب شدند
- در سکوت اهل تاریخ/ نگاهی به سریال «شبکه مخفی زنان»
- رییس سازمان سینمایی به خانمها تبریک نگفت/ پیام تبریک خزاعی در پی موفقیت سینماگران در ونیز و مسکو
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد