سینماسینما، آرش عنایتی
آندژی ژووافسکی مدتی دستیار آندره وایدا بود. پدری شاعر داشت. در ورشو، فلسفه و در دانشگاه سوربن، علوم سیاسی خوانده بود بنابراین نخستین فیلماش تجلی همهی آن چیزی است که از این و آن، و از اینجا و آنجا آموخته بود. از اشارات سیاسی بارز به اختناق در حکومتی کمونیستی-آنچنان که نمایش فیلمش در زادگاهش ناممکن و خودش تبعید شد- تا مباحث فلسفی(مبحث هویت، تعارض و ناتوانی علم و دین در تغییر و تفسیر جهان).
«قسمت سوم شب» در متون مذهبی –که بعضا به نوشتههای سیاسی هم راه پیدا کرده- اشاره به تاریکترین لحظات پیش از طلوع و در واقع استعارهای است از ساعات تیرگی، تاریکی و درماندگی و البته با این امید که پس از آن، روشنایی است و جاودانگی (شاید هم رهایی!).
فیلم «قسمت سوم شب» داستان کاراکتری به نام میخائیل است که در یورش نازیها به خانهاش مادر، همسر و فرزندش کشته میشوند. به همین علت به جبههی مقاومت میپیوندد و در یک تجربهی منحصر به فرد آن سالها، برای گذران زندگی و تامین معاش، وارد یک پروژه واکسنسازی میشود. جاییکه میبایست بدنش را طعمهی شپشهایی کند که در تهیه واکسنِ تیفوس مورد بهرهبرداری قرار میگیرند. این داستان، دستمایهای در دستان ژووافسکی میشود تا عمیقترین مسائل فلسفی و دغدغههای سیاسیاش را بیان کند. ماهیتِ «هویت» – با به کارگیری یک بازیگر در قالب دو شخصیت (هلن/ مارتا)- جابهجایی هویتها (همسر هلنا و مارتا با میخائیل) تقابل علم و دین در قالب دو کاراکتر (هلنا و مارتا) و نجاتدهنده (راهبه/رهبر جبهه مقاومت) و … همه و همه مفاهیمی هستند که در فیلم گرد آمدهاند و با ظرافت کنار هم، بر هم و دَر هم چیده و تنیده شدهاند. فیلم با خوانش هلنا از کتاب مقدس (مکاشفه یوحنا باب نهم) آغاز میشود، آغازی که پایان داستان است و در ادامه پایانی میبینیم که همان آغازِ داستان است. در این ساختار دایرهای روایت، کاراکترهای فیلم در مدارهایی سیر میکنند که در نقاطی با هم تلاقی میکنند اما هر بار آن نیستند که میبایست باشند.
مسیحی (راهبه) که به همراه یهودیان به کشتارگاه میرود و یهودایی که اعوجاجش در شیشه نمود مییابد. در زمانهای که مردم مرگ را میجویند و نمییابند و شرمسارند از زنده ماندن. زمانهای که حاکمان فاسد (همان تیفوس) از طریق مردم (شپشها) ترحم، مهربانی و ایمان (خون) را از میان بر میدارند تا جز ظلم (جسد بیمار) چیزی باقی نماند. تقابل و همارزی علم و دین در رسیدن به زندگی، در بازیگری واحد (بازیگر نقش هلنا و مارتا) نمود پیدا میکند. این استفاده از بازیگری واحد برای دو نقش متفاوت، در وجه مادرِ «اولک» و مادرِ «روزن کرانتس» (این یکی از دل نمایشنامه هملت آمده تا بُعدی دیگر و نمادین به کاراکتر میخائیل ببخشد) هم، شکل میگیرد. نقوشی که یکانیکان در پای مرگ فنا میشوند. این همه، به یاری دوربین سیال و بناهایی به سبک معماری باروک و دالانهایی تاریک، تو در تو و بیانتها، کابوسی تدارک دیدهاند که دیده بر داشتن از آن، ممکن نیست!
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
آخرین ها
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟