سینماسینما، مازیار معاونی:
موضوع اکران یا عدم اکران فیلم خارجی در سینماهای ایران موضوع تازهای نیست؛ مقولهای که هم در دهه آخر پیش از پیروزی انقلاب بر کلیت جریان سینمای ایران اثرات غیرقابل انکاری گذاشته و هم از نخستین ماههای پس از آن تا زمان حاضر که بازهای حدودا ۴۰ ساله را شامل میشود، محل بحث و نظر و حتی مناقشه میان اهالی سینما، صاحبنظران این حوزه و نهادهای حاکمیتی متولی آن بوده است. موافقان دسترسی علاقهمندان سینما به آثار روز جهان به عنوان یک حق طبیعی، فراهم شدن زمینه لازم برای رقابت آثار داخلی با فیلمهای خارجی و پیشرفت احتمالی حاصل از ایجاد چنین فضای رقابتی را به عنوان ادله موافقت خود طرح میکنند و در مقابل مخالفان با استناد به سالهای پایانی نظام سیاسی قبل که ورود بیرویه فیلمهای خارجی اقتصاد سینمای ایران را به نابودی کشانده بود، از آزاد شدن اکران آثار خارجی به عنوان خطری بالقوه که میتواند همان تاثیرات سوء را حتی در ابعادی وسیعتر بر جای بگذارد، یاد میکنند. جدلی که در تمام دهههای گذشته هر از گاهی همچون یک زخم کهنه سر باز کرده و البته بعد از مدتی با ناکامی موافقان اکران فیلم خارجی فروکش کرده تا مرتبه بعدی فرا برسد.
اما صرف نظر از این مجادلات همیشگی، آنچه جای خالیاش در تمام این سالها بیشتر از هر چیز دیگری احساس شده، عدم طراحی یک برنامه منسجم و بلندمدت برای سر و سامان دادن به این مقوله و تمام کردن این بحث و جدل درازمدت بوده است. مجموعه دولتی- نظارتی که تصمیمگیریهای کلان برای تمام جنبههای سینما بر عهده و در راستای ماموریت ذاتی اوست، مطمئنا بهتر و بیشتر از هر نهاد دیگری به ظرفیتها و کمبودهای این سینما آگاه است و از سوی دیگر، وظیفه پاسخ به مطالبات بهحق سینماگران و سینمادوستان را هم به عهده دارد. بههرحال سینما یک مقوله مهم و گسترده اجتماعی است که با سایر ساحتهای اجتماعی تعاملات دوسویه غیرقابل انکاری دارد و بیپاسخ گذاشتن نیاز مخاطب، آن هم برای دهههای طولانی، بیشک غیرمسئولانهترین تصمیم ممکن قلمداد میشود. اگر استدلال مخالفت با اکران آثار خارجی همان استدلال همیشگی بیبضاعتی سینمای ایران از منظر تعداد سالن و پرده نمایش و درنتیجه وارد آمدن ضربه به تولیدات داخلی است که البته در جای خود و از
زاویهای هم میتواند حرف درستی باشد، اما نباید از یاد برد که در مقولات زیرمجموعه علوم انسانی و هنر نظیر همین مقوله سینما در مفهوم کلی آن که سینماگران تمام دنیا و آثارشان دائما به شکلی پیوسته و بیانقطاع در حال تاثیرگذاری بر هم هستند، اساسا نمیتوان از موضوع ایجاد انفصال میان طیف عظیم تماشاگران و آثار تمام دنیا (به جز آثار داخلی) سخن گفت، هر چند که در جهانِ در حال تبدیل شدن به دهکده جهانی امروزی ایجاد فاصله در سایر حوزههای غیر علوم انسانی هم تقریبا ناممکن به نظر میرسد. این ایجاد محدودیت بنا به هر علت و دلیل وارد یا ناواردی که باشد، باز هم ماهیت محدودکنندهاش را از دست نداده و نیازی به توضیح اضافه نیست که اعمال محدودیتهای گسترده جز به جواب معکوس، به نتیجه دیگری نمیانجامد. البته موضوع وجوه دیگری هم دارد که در گفتههای موافقان اکران به آنها پاسخ قانعکنندهای داده نشده، از جمله اینکه در شرایطی که در فقدان قانون کپیرایت در کشورمان، دسترسی به آثار روز سینمای جهان با کمترین فاصله زمانی از اکران آنها از طریق سایتهای اینترنتی و فروشندگان خیابانی فراهم است، چگونه میتوان به کشش مخاطب و انتظار او برای دوبله قانونی و سپری شدن مراحل قانونی صدور پروانه نمایش آن دل بست؟ پرسش مهم دیگر اینکه برای محدودیتهای شرعی، اخلاقی و عرفی جامعه ایرانی که با بروز ممیزیهایی در فیلمهای خارجی ماهیت سینمایی آنها را با تغییرات و نارساییهایی مواجه و ریزش احتمالی تماشاگر را در پی خواهد داشت، چه راهحلی میتوان یافت؟ مجموعهای پیچیده از سوالات و معضلات پیش رو که البته مسکوت گذاشتن یا به پاسخهای دهههای گذشته اکتفا کردن، دردی از آن دوا نمیکند .
منبع:ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سال به سال سینمادار ضرر بیشتری متحمل می شود/قیمت یک پروژکتور معمولی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان است
- کسادی بازار اکران و تمهید تازه برای جلب مخاطب/ خزاعی اکران فیلم خارجی را آزاد کرد
- گیشه فیلمهای خارجی در اکران۹۷ چقدر بود؟
- اکران ویژه فیلمهای منتخب سینمای ژاپن در ایران
- کارشناسان از مشکلات و مزایای اکران سینمای خارجی در داخل کشور میگویند / معضل دائمی اکران فیلم خارجی
- در باره اکران فیلم های خارجی / ما کاره ای نیستیم
- اکران فیلم خارجی در سینماها محقق میشود؟
- شهرام مکری: اکران فیلم خارجی در وضعیت فعلی جامعه امکان ندارد
نظر شما
پربازدیدترین ها
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
آخرین ها
- در جشنواره فیلم کلاسیک؛ جشن ۳۰ سالگی «داستان عامهپسند»/ بازیگران گرد هم آمدند
- احیای ناپلئون در کن/ نخستین نمایش جهانی نسخه ترمیمشده «ناپلئون به روایت ابل گانس» در جشنواره
- میراث نفرینشده/ نگاهی به فیلم «پنجه آهنین»
- «استودیو جیبلی ژاپن» برنده دومین نخل طلای افتخاری جشنواره کن
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول