علیرضا محمودی؛ دبیر گروه فرهنگ و هنر روزنامه همشهری در یادداشتی در این روزنامه نوشت :
از آخرین شبی که یک سریال ایرانی یقه ترافیک را گرفته و مردم را پای گیرندهها نشانده، آنقدر گذشته که تعریفکردنش برای نسلهای تازه مانند رو کردن یک چشمه شعبدهبازی میماند. سیاست سریالسازی در شبکههای پنجگانه، بهگونهای گونهگون شده که به جز تحفههای ششگانه نقی معمولی در پایتخت و دستاوردهای دوگانه فریبرز باغبیشه زیرخاکی، خبری از همهگیری یکسریال در میان انبوه مصرفکنندگان تلویزیونهای هوشمند نیست.
برای ما ایرانیان که سر و سرّ سالخوردهای با سریالسازی ساخته و جان و جنم جامعی با مجموعه جمعکنی پرداختهایم، هیچ بهانه موجهی نخواهد ماند برای تماشای خلوتی سال به سال آنتن از سریال. در روزگاری که در هیچ خانهای کسی نمیخوابد مگر وقتی که تیتراژ حداقل یک قسمت، از یکسریال میان فید و دیزالو ظاهر نشده باشد. در دورانی که مصرف شبانه داستان مصور از هر آثاری فراوان و شببیداری با قهرمانان قصههای دیدنی درهر آماری بیشتر از شبچره و شبپیمایی است، سهم سیمای ما نه ملودارم و نه تریلر که نه اشکریزی و رشکناکی که هیچ. انگار نه انگار که در همین خانهها از همین گیرندهها، «روزی روزگاری» ابتدای قصهای نبود که خود قصهای شد و «شب دهم» در تقویم نبود که داستانی بود و «نرگس» نام گلی نبود که قهرمانی بود. سرما و آنتن خانهها همیشه در هر سال، با یکسریال سودایی میشد. تلویزیون بود و سریالها. سریالها بودند و داستانها. داستانها بودند و قهرمانها. شبانههایی که روزها را میساخت. مهمانیها با ساعت پخش سریالها تنظیم میشد و روزمرگی با نقطهعطف داستانها گره میخورد. دیگر سریالهای ما به جز پرکردن آنتن، به ظرف دیگری راه ندارند. انتظار برای همهگیری روایت یک روای از شبکههای سیمای ملی، سالهاست که از وعده گذشته. سریالهای تازه میآیند و میروند. یکی پس از دیگری و نه یخی و نه آتشی. خبری از گیرندگی در گیرندهها نیست. باز گلی به جمال شهرآورد بیگل که شهروندان را جمع کرد در خانهها وگرنه از این همه قهرمان جز قهر با داستانشان قهرمانی دیگری ندیدهایم.
استدلال رایج در دلایل اسقاط سریالسازی فارسی حرف نشنیدهای نیست. زمانی در اتاقهای سازمان، مدیران سازندگان سریال را به رعایت قوانین جذب در داستان تهییج میکردند. همهبینی و همهگیری مجموعههای داستانی زمین اصلی رقابتهای سازمانی بود. سریال بخش مهمی از افق رسانهای بود. چه در ساختمان تولید و چه در ساختمان شیشهای در همهجای جامجم، سریال جور همهچیز را میکشید. اما در سالهای تازه، چهره سیاسی سیما از حضور سرگرمکنندهاش پیشی گرفت. پافشاری شوراهای تامین برنامه بر محتوا تا آنجا پیشروی کرد که روایت، سنگر آخر شد. همین که خاکریزهای پیام خالی نماند، برای فرماندهان سیما کفایت میکرد. هدف پیروزی در نبردهای رسانهای بود تا پردلی در دلبریهای روایی. جسارت داستانی برای چیدن «میوه ممنوعه» و شجاعت شخصیتپردازانه در دقیقههای «ساعت شنی»، از کنداکتور بیرون آمده بود. سازمان، برنامههای ترکیبی و مسابقات تهییجی و گفتوگوهای خبری را برگزید و سریالها از مرکز توجه خارج شدند.
مردم همیشه تشنه داستانند. بستن شیرهای روایت آنها را راهی رودخانههای فصلی نمایش خانگی و اقیانوسهای متلاطم نتفلیکس کرد و سیما دلخوش آماری که هرازگاهی دلبستگی مردم به شبکهها را با عدد و رقم تذکر میداد.
در کویر سریالی سیما، چشمانتظاری برای بازگشت راوی «روزگار غریب»، همچنان ادامه دارد. مدیران بخشهای نمایشی فصل پاییز و زمستان را انگار بیسریال سر خواهند کرد تا مگر در باکس نوروز و ماه رمضان اتفاقی بیفتد. خبری از داستانی چون «در مسیر زایندهرود» نیز نیست.
داستانها فراموش میشوند. آدمها به یاد میمانند. سریالها خاطره میشوند. قهرمانها خط نمیخورند. برای رواج هر هنجار، جاریکردن داستان و برای جمعکردن هر ناهنجار بستن یک روایت، سنت رایج است. دورشدن از این سنت، سنت پسندیدهای نیست. کاش مدیران تازهنفس، گرمی نفس داستان را داغتر کنند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نگاهی به چند مجموعه ماندگار مذهبی؛ چرا این سریالها مدام تکرار میشوند؟
- «روزگار قریب»؛ رئالیسم کاشفانهی کیانوش عیاری
- گذر از پیچیدگی، رسیدن به سادگی
- برترینهای سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش پانزدهم
- هفتاد سال عبادت/ نگاهی به سریال «میوه ممنوعه»
- اگر خانم خانه از تر و خشک کردن همسر خود غفلت کند!/ پست اینستاگرامی ضرغامی به بهانه پخش «میوه ممنوعه»
- «آنتن»/ نگاهی به وضعیت کنونی سریالهای مناسبتی محرم ؛ سالهای رکود
- روایت محمود پاکنیت از خاطره رهبر انقلاب از «روزی روزگاری»
- روایت عجیب کیانوش عیاری از سانسور سریال روزگار قریب و پخش کامل قسمتهای سانسورشده در آی فیلم
- اعتراف جالب شهرزاد کمالزاده درباره دوران کودکیاش
- ژاله علو از شکیبایی میگوید: خسرویی که مُراد نبود
نظر شما
پربازدیدترین ها
- ردپای یک کارگردان مؤلف / نگاهی به فیلمهای کوتاه سعید روستایی
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- موقعیت فیلمهای ایران و سینماگران فراملی در فرانسه
- با نظرسنجی از ۱۷۷ منتقد فیلم؛ نشریه ایندی وایر برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما را معرفی کرد
آخرین ها
- برگزاری پانزدهمین کنفرانس بینالمللی فناوری اطلاعات و دانش با حمایت همراه اول
- برگزاری جشنواره فیلم ۱۰۰ در اردیبهشت سال آینده/ «فراصد» بخش جدید جشنواره با رویکرد فلسطین
- حذف فرهنگ از سبد طبقه متوسط؟/ هزینههای سبد فرهنگی خانواده ۴نفره در تهران چقدر است؟
- نکوداشت زنده یاد اکبر عالمی و بزرگداشت مهدی رحیمیان در آیین معرفی برندگان هفتمین جایزه پژوهش سال سینما
- با پیشتازی «۴۷» و «مخفیانه»؛ نامزدهای جوایز اسکار سینمای اسپانیا معرفی شد
- همزمان با سالگرد اولین نمایش عمومی «قیصر»؛ بزرگداشت مسعود کیمیایی برگزار میشود
- دو خبر از جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ زمان بازبینی حضوری و انتخاب نهایی آثار بخش دیگرگونههای نمایشی/ آغاز ثبتنام اصحاب رسانه و منتقدان
- برگزاری نمایشگاه پشت دریای وهم
- حضور همراه اول با مجموعهای از سرویسهای فناورانه در نمایشگاه تلکام ۲۰۲۴
- بازگشت جنابخان به تلویزیون همراه با محسن کیایی
- «در آغوش درخت» بهترین فیلم بلند سینمای جهان جشنواره هندی شد
- نکوداشت خسرو خسروشاهی در جشنواره فیلم رشد
- «شهر خاموش» و «شناور» در شبکه نمایش خانگی
- به پاس یک عمر دستاورد سینمایی؛ خرس طلایی افتخاری برلین به تیلدا سوئینتون اهدا میشود
- کنسرت نمایش ایرج، زهره، منوچهر / گزارش تصویری
- حقایقی درباره محمد نوری به بهانه سالروز تولد او/ مردی که از شکست هراس نداشت
- ذلت ماندن یا لذت رفتن و رستن!
- جدول فروش سینمای ایران در آخرین روز پاییز/ پنج فیلمی که از ابتدای امسال بیش از ۱۰۰ میلیارد فروختند
- نمایش «دِویل» تمدید شد/ آغاز اجرای نمایش «تشنگان» از ۴ دی
- شایعه فروش آثار تجسمی مربوط به فروغ فرخزاد و سهراب سپهری/ سریال و فیلم مستند سهراب و فروغ به زودی کلید میخورد
- نامزدی یک فیلم کوتاه ایرانی-آمریکایی در جوایز آکادنی فیلم سوئد
- نشست خبری بزرگداشت فروغ فرخزاد / گزارش تصویری
- درباره سه مستند سینماحقیقت/ از جسارت نمایش عریان اعتیاد تا عشق به سینما در اتاق آپارات
- به خاطر نقش برجسته در صنعت سینما؛ کریستوفر نولان و همسرش، شوالیه و بانوی فرمانده شدند
- چرا «لیلی» سریال «داییجان ناپلئون» زشت بود؟/ پاسخ ناصر تقوایی را بخوانید
- «تیآرتی» ترکیه آغاز به کار کرد؛ صداوسیما هنوز در فکر سانسور است
- سیمرغ مردمی به جشنواره فیلم فجر بازگشت
- بستههای ویژه شب یلدای همراه اول با هدیه دیجیتال معرفی شد
- آنونس رسمی عاشقانه «عزیز» رونمایی شد
- با نظرسنجی از ۱۷۷ منتقد فیلم؛ نشریه ایندی وایر برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما را معرفی کرد