پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

اشکان رهگذر می‌گوید«شاهنامه» یک مخزن پر از داستان‌های ملی، حماسی، جنگی و فانتزی است که هر فیلمسازی آرزوی ساخت چنین فیلمی را در دل دارد.

به گزارش سینماسینما، فیلم سینمایی «آخرین داستان» به کارگردانی اشکان رهگذر به تازگی پروانه نمایش گرفت.

این فیلم انیمیشن که در جشنواره انسی نیز حضور یافت با برداشتی آزاد از «شاهنامه» به روایت قصه ضحاک ماردوش، کاوه آهنگر و آفریدون می‌پردازد. پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، اشکان خطیبی، بیتا فرهی، اکبر زنجان‌پور، فرخ نعمتی، حسن پورشیرازی، باران کوثری، مجید مظفری، شقایق فراهانی، ملیکا شریفی‌نیا، زهیر یاری و بانیپال شومون از گویندگان نقش‌های این انیمیشن هستند. همچنین نشر انگلیسی «مارکوزیا »(Markosia) مجموعه‌ چهار جلدی رمان گرافیکی «جمشید» نوشته اشکان رهگذر و تولید شده در استودیو هورخش را تا ماه آینده در کشورهای انگلیسی زبان منتشر می‌کند و این برای اولین بار است که در ایران چنین اتفاقی رقم می‌خورد.

اشکان رهگذر کارگردان این فیلم درباره این انیمیشن و چرایی انتخاب داستانی از «شاهنامه» فردوسی که کمتر کسی به سراغ آن می‌رود، بیان کرد: «شاهنامه» را به این دلیل انتخاب کردم که مخزن و منبعی است که هیچ فیلمساز و آرتیستی نیست که آرزوی ساخت آن را نداشته باشد. حجم حماسی، ملی و فانتزی و اتفاقات این کتاب  آنقدر زیاد است و در آن موج می‌زند که همه فیلمسازان علاقه‌مند هستند تا بتوانند اثری با این ویژگی‌ها تولید کنند. من هم در خانواده‌ای رشد کردم که دوران کودکی‌ام را با «شاهنامه» و قصه‌های «هزار و یک شب» سپری کردم و بسیار از سوی پدرم تشویق می‌شدیم. در همان زمان از داستان‌های «شاهنامه» تصویرسازی و نقاشی می‌کردم و زمانی که وارد این حوزه شدم دوست داشتم در رابطه با «شاهنامه» یک فیلم بسازم و خوشحالم شرایط ایجاد شد و این انتخاب را کردیم و توانستیم فیلم را بسازیم.

وی ادامه داد: انتخاب داستان ضحاک ماردوش همیشه برایم جذاب بود و ایده اصلی شکل گیری «آخرین داستان» نیز از اینجا شروع شد.

این کارگردان جوان درباره مخاطب هدف و رده بندی سنی که در نظر گرفته‌اند نیز اظهار کرد: مخاطب ما به هیچ عنوان کودک نیست، در واقع مخاطب ما را نوجوانان و بزرگسالان تشکیل می‌دهند. توصیه نمی‌کنیم که خانواده‌ها با کودکان خود این فیلم را ببینند چرا که المان‌های ژانر وحشت را در خود دارد و حتی از خشونت نیز بی بهره نیست، حتما در زمان اکران هم اعلام می‌کنیم که رده سنی دارد و برای کودکان توصیه نمی‌شود. این که چرا همیشه همه این گمان را دارند که فیلم انیمیشن فیلم کودک است، به نظرم دلیلش این است که در ساخت انیمیشن بزرگسال تجربه کافی نداشتیم که تداوم داشته باشد. ضمن این که جریان سینمای بدنه نیز انیمیشن را از جنس خود نمی‌داند. انیمیشن در رسانه‌ها همواره به عنوان مدیای کودک معرفی شده و مدیومی برای بزرگسالان معرفی نشده است.

او در پاسخ به این سوال که آیا مخاطب بزرگسال را در نظر گرفته است و مخاطب می‌تواند با این اثر ارتباط برقرار کند، گفت: نمی‌دانم ما در این زمینه موفق بودیم یا نه ولی کاری که کردیم این بود که ابتدا رفتیم به دنبال بررسی «شاهنامه»، در ایران ما «شاهنامه» را می‌شناسیم و حتی به نوعی هویت ما ایرانی‌هاست ولی اینکه خواستگاهش از کجاست و از کجا آمده است برایم مهم بود. دوست داشتم که بدانم سرچشمه‌اش کجاست. در نهایت به کتاب «خدای نامه» رسیدم که پیش از «شاهنامه» نوشته شده است و فرمت دیگری دارد و فردوسی آن را مقارن با نیاز زمان خود می‌کند و آن را تبدیل به شعر می‌کند، من هم سعی کردم آن را از یک مدیوم شعری به مدیوم دیگری تغییر دهم تا علاوه بر متفاوت بودن جذابیت نیز داشته باشد. در این اثر کنش‌ شخصیت‌ها متفاوت شد و برخی از شخصیت‌های داستان حذف و حتی برخی نیز اضافه شدند.

رهگذر افزود: ما بارها فیلمنامه‌ را بازنویسی کردیم و در این میان از راهنمایی‌های محمد چرمشیر و دوستان دیگر بسیار بهره گرفتیم. از آنجا که به فیلمنامه اطمینان کامل نداشتم حتی در حین تولید هم آن را بار دیگر بازنویسی کرده و تغییر دادم و در زمان تولید بسیار بحث و جابجایی داشتیم، این اتفاقات به این دلیل بود تا علاوه بر جذابیت قابل درک نیز باشد.

این کارگردان در پاسخ به این سوال که وزن کلامی «شاهنامه» درعین سادگی بسیار سخت و سنگین است، آیا در دیالوگ‌ها و شیوه بیانی نیز این وزن حفظ شده است، توضیح داد: وزن «شاهنامه» حفظ شده ولی در داستان طبقه بندی انجام شده است؛ یعنی شخصیت‌ها هر کدام بر مبنای جایگاه اجتماعی که دارند و متناسب با جغرافیای زندگیشان نحوه بیانشان نیز تغییر کرده است. به طور مثال آنکه در بازار است دیالوگ‌هایش همه فهم‌تر است و کسی که در قصر زندگی می‌کند، سخت‌تر؛ سعی کردیم احترام به زبان فارسی بگذاریم ولی در عین حال خیلی عامیانه هم نباشد؛ اما وزن دیالوگ‌ها را بین شخصیت‌ها تقسیم کردیم.

وی همچنین درباره انتشار کتاب چهار جلدی «جمشید» نیز گفت: کتاب‌ها رمانهای گرافیکی و اولین نمونه‌های ایرانی خود هستند. قصد ما برای تولید و انتشار کتاب فراهم کردن زمینه ذهنی مخاطب برای تماشای فیلم بود. کتاب‌ها قصه‌های متصل دارند ولی متفاوت هستند. داستان این چهار جلد نیز درباره جمشید و حکومت اوست که تا قبل از شروع داستان فیلم ما را بیان می‌کند در واقع پایان جلد چهارم ابتدای فیلم است. ما این کار را برای پیش از اکران پیش بینی کردیم که خوشبختانه استقبال خوبی هم صورت گرفت و با اینکه مخاطب ایرانی با این سبک کتاب‌ها خیلی آشنا نیست اما خوب دیده شد.

رهگذر اظهار کرد: دو جلد آن تاکنون در بازار نشر با استقبال خوبی صورت گرفته است جلد سوم منتشر شده و جلد چهارم نیز به زودی منتشر می‌شود، اما در کشور ما کتاب‌ها خیلی نمی‌توانند وظیفه تبلیغات را برعهده بگیرند و تنها دسته‌ای از مخاطبین اهل مطالعه را پوشش می‌دهند که خودشان به خواندن این جنس کتاب‌ها علاقه‌مندند.

وی ادامه داد: کتاب نمی‌تواند کار تبلیغی انجام دهد. در هالیوود شرایط به گونه‌ای دیگر است. مثلا برای فیلم «جنگ ستارگان» این کار انجام شد و بازخورد خوبی هم داشت، اما در ایران کتاب نمی‌تواند به عنوان یکی از اقلام تبلیغی مورد استفاده قرار گیرد چرا که ما با هزینه‌هایی چون گرانی کاغذ و چاپ و همچنین تیراژ کم مواجه هستیم. ما هم با این کار تنها می‌خواستیم داستان را به مخاطب علاقه‌مند به «شاهنامه» بسط دهیم، اما جامعه کتاب خوان در مقابل مخاطب سینما تقریبا هیچ است.

رهگذر درباره سایر اقلام تبلیغی نیز عنوان کرد: با برنامه ریزی این کار را انجام می‌دهیم. فروش محصولات جانبی را هم آغاز کردیم و در حال حاضر در شهر کتاب‌ها این کار را انجام می‌دهیم. در حال حاضر تولید محدودی داریم برای محک بازار ولی خوشبختانه تاکنون با وجود این محدودیت بازخورد‌ها خیلی خوب بوده است.

وی همچنین درباره همکاری با انتشارات «مارکوزیا» نیز گفت: این جریان مهمی است که در حال شکل گرفتن است و برای اولین بار است که چنین اتفاقی افتاده است. پیش از این بیشتر در حوزه کتاب‌های کانون پرروش فکری کودکان و نوجوانان کتاب‌ها به زبان انگلیسی منتشر شده بودند و در حوزه رمان‌های گرافیکی اصلا نبوده و ما موفق شدیم با همکاری نشر «مارکوزیا» که دفتر اصلی آن در لندن است و به شکل تخصصی از سال ۲۰۰۵ در زمینه انتشار رمان گرافیکی (گرافیک نوول) و کمیک فعالیت می‌کند، این مجموعه رمان را به شکل آنلاین در سایت آمازون و دیگر سایت‌های معروف فروش کتاب آنلاین و به شکل فیزیکی در کشورهای انگلیسی زبان از جمله آمریکا، انگلستان و استرالیا منتشر کنیم.

منبع: هنرآنلاین