سینماسینما، رضا حسینی:
«پرسه در حوالی من» با حضور زن جوانی به نام سایه (با بازی مهراوه شریفینیا) در کنار پنجره شروع میشود که سیگارش را خاموش میکند و در ادامه، تنهایی او در شب و خانهاش و اشتغال او به کتابخوانی و تلفن همراه به تصویر درمیآید، و تماشاگر خیلی زود با عنصر غایب در زندگی سایه (با نمایش تماس او با خواهرزادهاش و توجهش به آواز لالایی همسایه برای نوزادش) مواجه میشود. البته این فقدان فرزند و میل به مادرانگی اولیه با اشتیاق همسریابی پی گرفته میشود و در ادامه از طریق وضعیت دوستی به نام مریم که در آستانه ازدواج است و اصرارهای مادر و خانواده میفهمیم که سایه در برهه – و «بحران» – یافتن فرد مناسب برای شروع زندگی مشترک و درنهایت تجربه مادرانگی قرار دارد. از همینجا میتوان بحث را درباره چگونگی فیلم و میزان موفقیتش در جذب مخاطب و حتی انتظار مخاطب خاص و حرفهای سینما آغاز کرد. سوال اول این است که همین دوسه خط داستانی روی کاغذ چقدر جذابیت دارند، یا نوید تجربهای متفاوت را میدهند؟ و با توجه به سیاستهای سینمایی دولت در سالهای اخیر چقدر برآمده از دغدغههای یک فیلمساز به نظر میرسند و نه حاصل رویکردی سفارشپذیر در انتخاب مضامین؟
«پرسه در حوالی من» مصداق خوبی برای تعبیر «کت دوختن برای یک دکمه» است. پس از شروع فیلم، بارها شاهد تاکیدها و اشارههای مثلا غیرمستقیم به ازدواج و حضور شادیآور بچهها در زندگی زن و شوهرها هستیم، تا جایی که برای مخاطب حرفهایتر بهنوعی آزاردهنده و دافعهآمیز هم میشود. وقتی ابتدا مضمون یا مضامینی خاص انتخاب میشوند و سپس تلاش میشود برای آن(ها) داستانسازی شود، نتیجه میتواند به چنین فیلمهایی بینجامد که بهشدت دچار کمبود مصالح داستانی هستند. این موضوع میتواند برآیند دو علت کلی باشد: یکی عدم آشنایی و شناخت همهجانبه فیلمساز و دور بودن او از مضامین و سوژههای برآمده از آن (که در مرحله تحقیق و نگارش فیلمنامه هم برطرف نشده است) و دیگری، بیتجربگی یا کمتجربگی کارگردان و فیلمنامهنویس در بسط و گسترش یک موقعیت داستانی از فیلمنامه تا اجرا، که درنهایت باعث تکرار موقعیتها و تاکیدهای متعدد و غیرضروری و درکل انواع و اقسام مشکلهایی میشود که در ادامه به مواردی از آنها اشاره شده است.
در کنار تاکیدهای چندباره بر ازدواج اطرافیان و نمایش زوجهای جوان و شیرینی بچهها در زندگی، دیالوگهای شعاری و انتقادآمیز نسبت به قوانین خاص سرپرستی فرزند قرار میگیرند که اگرچه در اغلب موارد با چاشنی تمسخر درآمیخته، اما بهخاطر بازی مهراوه شریفینیا تا حدودی قابل توجیه از کار درآمدهاند. این ناخنک زدنها که احتمالا با هدف افزایش سطح دغدغهمندی اجتماعی فیلم در نظر گرفته شدهاند، بیشتر در حد – و با ادبیات – بعضی از گزارشهای شتابزده تلویزیونی هستند. بهعلاوه، شتابزدگی در پرداخت همین دیالوگهای شعاری مشکلهای بیشتری را برای فیلم به همراه آورده است، ازجمله زنی که در بهزیستی کار میکند و به پارتیبازی شوهرش برای تصاحب شغل فعلی خود اعتراف میکند. او از یک سو نمیداند «اُناث» به چه معنی است و از سوی دیگر میگوید که مسئولان مربوطه به همه مراجعهکنندگان از این حرفها میزنند!
در این شرایط طبیعی به نظر میرسد که در سیر داستان، با تغییر مسیرهای ناگهانی و چرخشهای دراماتیک یا حتی تناقضهای عجیب در رفتارهای شخصیت اصلی (و درکل سایر شخصیتهای فرعی، مثل نمونه نامبرده) روبهرو شویم. سایه بهعنوان شخصیت مرکزی داستان همزمان در دو جبهه و کنش متضاد پیش میرود. او از یک سو در تلاش برای یافتن همسر آیندهاش است که علاوه بر پیگیریهای مادرش در شوهریابی که برای او هم پذیرفتنی به نظر میآید(!) خودش هم پایه ثابت دورهمی با دوستان قدیمی است و حتی از جایی به بعد با توجه و رسیدگی بیشتر به خودش سعی میکند مورد توجه مردان دنیای پیرامونش هم قرار گیرد (و در این مورد چقدر بد و ابتدایی است نگارش و اجرای مزاحمتهای خیابانی)، اما از سوی دیگر، سایه در اقدامی عجیب و دور از ذهن میکوشد به هر قیمتی سرپرستی یک فرزند را به دست بیاورد و از اینرو است که بخشی از فیلم به حضور او در بهزیستی اختصاص یافته است، که دستآخر به دنیای قاچاق کودکان و خرید فرزندی شیرخواره هم کشیده میشود.
«پرسه در حوالی من» با تمام این حرفها به فیلمی ۷۵ دقیقهای بدل شده است. یکی از ایدههایی که فیلم در لحظههای بسیار کوتاهی به آن متوسل میشود (که به احتمال فراوان در مرحله تدوین و صداگذاری ایدهاش به میان آمده است)، پناه بردن به دنیای خیال است، که میتوانست راهی مناسب برای گسترش داستان باشد و با یک پرداخت درست، جای خالی مصالح داستانی را پر کند و فیلمی واقعا تجربی را سروشکل دهد.
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نسخه ویژه نابینایان «چهارشنبه سوری» با صدای مهراوه شریفینیا منتشر میشود
- اطلاعیه موسسه کارنامه و یادداشت یک فیلمساز درباره ادعاهای مطرح شده پیرامون سوژه «قهرمان»
- آثار راه یافته به فستیوال سینمای ایران در شانتیئی فرانسه معرفی شدند
- خاطرهای که غزاله سلطانی از آخرین وداع عزتالله انتظامی با حمید سمندریان منتشر کرد + ویدئو
- نمایش موزیکال مری پاپینز / گزارش تصویری
- نخستین تصویر از گریم مهراوه شریفینیا و گوهر خیراندیش در «گورکن» منتشر شد
- «پرسه در حوالی من» نامزد دریافت سه جایزه از جشنواره لندن شد
- مهراوه شریفینیا بهترین بازیگر جشنواره یونان شد
- یادداشتی از مهراوه شریفینیا درباره فیلتر شدن تلگرام و مصائبش
- «پرسه در حوالی من» در شبکه نمایش خانگی
- جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره یونانی برای مهراوه شریفینیا
- نگاهی به فیلم «پرسه در حوالی من»/ سایه زن
- در سینماسینما ببینید/ پشت صحنه فیلم «پرسه در حوالی من» با عنوان پرسه در حوالى سایه
- نگاهی به فیلم «پرسه در حوالی من»/ نیهیلیسم زنانه
- نظر ملیکا شریفی نیا درباره بازی خواهرش/ ویدئو
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت محمد حقیقت؛ چه کسی به نخل طلا نزدیک میشود؟/ درباره فیلم اول کارگردان زن فرانسوی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- سینماسینما/ گزارش کوتاه محمد حقیقت از نشست مطبوعاتی دبیر جشنواره کن
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
آخرین ها
- در برنامه «خط فرضی» مطرح شد؛ هنرمند اگر جهانبینی داشته باشد خفه نخواهد شد
- معرفی داوران دو بخش مستند و نماهنگ جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلمنامه
- اکران آنلاین غیرمنصفانه و ناعادلانه است/ چرا «کاپیتان» قربانی شد؟
- محمد یغمایی با «شورش ذهن» به عمارت نوفل لوشاتو میآید
- محصول ۵۲ میلیون دلاری سینمای کره؛ ورنر هرتسوگ صداپیشه انیمیشن بونگ جونهو میشود
- قهرمانی مقتدرانه تیم ملی کشتی فرنگی در رقابتهای آسیایی با حمایت همراه اول
- «مجنون آن لیلی» هفته آینده روی صحنه میرود
- اولین حضور بینالمللی «چوپان» در یک جشنواره آلمانی
- بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی
- فیلمهای ۱۵ روز سینماگران کن معرفی شدند/ جای خالی سینمای ایران در این بخش
- داوران بخش فیلمهای داستانی کوتاه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی معرفی شدند
- «آنیتا، گمشده در اخبار» بهترین انیمیشن کوتاه کلیولند شد/ واجد شرایط رقابت در اسکار
- در چهل و دومین دوره؛ «انگشت طلا» ۶ جایزه از جوایز فیلم هنگکنگ را برد
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- «تمساح خونی» ۴۰ روزه ۱۰۰ میلیاردی شد
- نگاهی به مینی سریال رژیم
- چرا فیلمهای نوستالژی دهه شصتی همچنان محبوب هستند؟
- نیکی مظفری و بهنام شرفی همبازی شدند/ رونمایی از پوستر نمایش «مرگ با طعم نسکافه»
- راهیابی«پیچ تاریخی» به جشنواره بینالمللی فیلم مسکو
- ساخت مستند فرمانده لوطی ها آغاز شد
- اکران «قویدل» در هنر و تجربه
- «نگین سیاه» محمدعلی سجادی بهترین انیمیشن جشنواره سنتمونیکا شد
- والتر هیل با یک فیلم نوآر برمیگردد/ ادامه بزن بزن در ۸۴ سالگی
- سینمای ایران مسافر کره جنوبی شد
- استخدام ۳ قهرمان کشتی کشور در همراه اول
- «بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند
- تمرینات فشرده «مجنون آن لیلی» ادامه دارد
- مراسم بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- فوت مستندساز و همسر فرانسیس فورد کاپولا/ النور کاپولا درگذشت