سینماسینما، علیرضا تابش
دو جشنواره ملی و جهانی فیلم فجر طی سالیان گذشته، دستاوردهای غیرقابل تردیدی برای سینما و سینماگران ایرانی، چه در داخل و چه در عرصه بینالملل، رقم زده اند.
چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر را اما میتوان از چند منظر، دورهای متفاوت و البته سرنوشت ساز دانست. دورهای که نه فقط نسبت مدیریت سینمایی کشور با جامعه مدنی، بلکه نسبت هنر سینما با بدنهی سینما را نیز میتواند دستکم تا یک دههی دیگر، نمایش دهد.
این دوره از جشنواره در حالی آغاز میشود که برای نخستین بار، الگوی مصرف صنعت تصویر در کشورمان به صورت کامل به سمت فضای سامانههای VOD متمایل شده و بالاخره این عضو جدید خانوادهی هنر تصویر در ایران، جایگاه خود را مستقر و بدون معارض میبینید.
شکل واکنشی که سینماگران و فیلمهای این دوره از جشنواره به این تغییر بنیادین در الگوی مصرف فرهنگی مخاطبان خود، نشان دادهاند به نظر جذاب و قابل مطالعه میرسد. باید منتظر ماند و دید آیا فیلمسازان ما، این تغییر را به رسمیت شناختهاند یا همچنان به مخاطب قدیمی سینمارو خود وفادار مانده و مطابق با الگوهای سنتی موجود دست به فیلمسازی زدهاند. اینکه چند درصد از فیلمهای بخش مسابقه جشنواره در این دوره، پتانسیل و قابلیت ادامه و حضور در مدیومهای جدید و بهروز را دارد و اینکه مشخصات فنی آثار، همچون قاببندی، نسبت سوژه به نمای کلی و تناسب تصویر با پردهی عریض یا تلویزیونهای خانگی، چگونه در این آثار نمود یافته است، میتواند نشاندهنده شکل و میزان درونی سازی و فهم منطق جدید دنیای تصویر، از سوی فیلمسازان ایرانی باشد.
با گذشت چهار دهه از تولد جشنواره فیلم فجر، سینما با نسل جدیدی از فیلمسازان مواجه است و هم جامعه جدیدی از مخاطبان با ذائقهای متفاوت از پیشینیان و البته امکان دسترسی به انواع محصولات هنریِ روز ایران و جهان روبروست، آیا این دوره از جشنواره در کشف فیلمسازانی جوان که با فیلم اول رویکردهایی نو در عرصه سینما را باعث می شوند، موفق خواهد بود؟
دو سال است که جامعه ما با کرونا زیسته است و تقریبا تمام فیلمهای این دوره از جشنواره، در روزهای کرونایی ساخته شدهاند. روزهایی که عمیقترین و ماندگارترین زخم ممکن را بر پیکر جامعهی ایران و جامعهی جهانی به تصویر کشیده است. پاسخ صحیح این پرسش که آیا این بحران و روحیهی عمومی جامعهی مدنی ایران در این سالها، در فیلمهای این دوره از جشنواره منعکس شده است یا نه، معنایی بسیار فراتر از ارزیابی کیفی آثار این دورهی خاص از جشنواره دارد. این پاسخ میتواند، نسبت ارگانیک و حیاتی میان مخاطب و فیلمساز را در کشور ما بازنمایی کند. شاید در هیچ دورهای، به اندازهی این دوره از جشنواره و آغاز سال جدید سینمایی کشور نتوان با مشاهدهی فیلمها به این پرسش پاسخ داد که فیلمهای شاخص سینمایی در کشورمان، واقعاً برای چه مخاطبانی ساخته میشوند؟ نگاه این فیلمسازان تا چه اندازه متاثر از مخاطبان نهایی آثار است یا متاثر از سیاستهای حکمرانی فرهنگی در دولتهای مختلف است که در نهایت به تولید آثار سینمایی منجر میشود؟
و بالاخره اینکه، جامعهی مدنی با آیندهای مبهم و تنشهای اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی سرنوشتسازی روبروست. باید منتظر ماند و واکنش سینما به این ابهام و پرسش ها را در چهلمین دوره از جشنواره فیلم فجر دید.
آیا فیلمهای این دوره خواهند توانست آیینهای پیش روی جامعه بگیرند و وضعیتی از جامعه امروز را پیش روی مخاطبان قرار دهند؟
در هر حال، این دوره از جشنواره نیز در روزهای کرونایی و در میان اخبار مربوط به سایر رویدادهای ایامالله دههی فجر و جشن های سالگرد پیروزی انقلاب برگزار خواهد شد و به پایان خواهد رسید اما تاریخ پس از سالها، قضاوت خواهد کرد که آیا جامعهی سینماگران ما، در چلهی جشنوارهی فیلم فجر، در پیوند با مردمِ روزگارِ خود حرکت کردهاند یا مناسبات درونی صنعت تصویر ایران میان سینما و مردم، کمابیش فاصله انداخته است.
شاید بتوان این دوره از جشنوارهی فیلم فجر را، کوچه قهر و آشتی مردم و سینما دانست. عرصهای که از یکسو سینماگران و از سوی دیگر مردم وارد این کوچه شدهاند، باید دید آیا این دو، تنه به تنهی هم میزنند، یا یکدیگر را در آغوش میگیرند.
منبع: روزنامه اعتماد
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گفتوگو با علیرضا رئیسیان درباره مهمترین رویداد سینمایی کشور؛ جشنوارهای که انحصاری بود
- چه بودیم و چه شد!
- چرا سیمرغ فیلمنامه حذف شد؟/ نامه سرگشاده کانون فیلمنامهنویسان به رئیس سازمان سینمایی
- توضیح خزاعی درباره اشتباه خواندن دعای تحویل سال: فسیلهای سیاسی مرا تخریب کردند!
- فیلم سروش صحت بدون حتی یک نامزدی/ کاندیداتوری جشنواره فیلم فجر در قبضه ارگانیها
- بالاخره در روز هشتم جشنواره اتفاق افتاد؛ معرفی داوران چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
- احتمال حضور «بیبدن» در سودای سیمرغ جشنواره فجر
- اتفاق عجیب در جشنواره فیلم فجر؛ شکست رکورد سانس فوقالعاده با چه فیلمهایی؟
- افخمی: «بی بدن» را به جای «صبح اعدام» وارد مسابقه کنید
- اعتراض خانواده مقتول به «بی بدن»
- انتقادات نویسنده فیلم «بیبدن» از برخورد جشنواره فجر با این اثر
- نمایش فیلم با پرده سبز در جشنواره فیلم فجر!
- علیرضا رضاداد: ادغام بخش ملی و بینالمللی فیلم فجر نیازمند بازنگری است
- معرفی نامزدهای بخش تبلیغات چهل و دومین جشنواره فیلم فجر
- در نشست خبری مطرح شد: چهار بزرگداشت در افتتاحیه فیلم فجر/ تکلیف سیمرغ مردمی چه میشود؟
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»