سینماسینما، ساسان گلفر
جنگ هرگز ترانه‌ای نمی‌خواند. خشونت و بی‌رحمی ذاتی جنگ راه را بر هر شاعرانگی می‌بندد و فقط ویرانی و مرگ است که از آن برمی‌خیزد. اما اگر تفسیر شاعرانه‌ای از آن می‌بینیم یا می‌شنویم، نه از ذات آن، که از ذهن ناظران و قربانیان است که برخاسته؛ ذهن انسان است که سعی می‌کند برای پدیده‌ای تلخ و بی‌معنا و تحمل‌ناپذیر معنایی بیابد، بلکه زندگی به این ترتیب قابل تحمل شود و جریان یابد.
مستند کوتاه «لالایی جنگ» ساخته حبیب باوی ساجد و محصول ۱۳۹۰ که بعد از هشت سال در اکران سینمایی هنر و تجربه قرار گرفته، اگرچه بر مبنای تعاریف مرسوم، مستندی شاعرانه نیست و در تقسیم‌بندی نظریه‌پردازانی مانند بیل نیکولز در رده مستندهای اجرایی یا پرفورمتیو قرار می‌گیرد، سعی می‌کند این رهیافت شاعرانه را نسبت به سوژه‌اش در پیش بگیرد. موضوع، زندگی سخت و دوزخ‌واری است که بیش از یک سال یا به گفته راوی فیلم «یک تابستان و دو زمستان» در اولین سال‌های جنگ با عراق و پس از حمله بعثی‌ها به مردمان منطقه‌ای مرزی در ایران تحمیل شد. باوی ساجد البته سعی نمی‌کند طول این رویداد را دستاویزی برای اطناب قرار دهد و پرداختن به موضوع را به زمانی در حدود ۱۸ دقیقه محدود می‌کند و به این ترتیب، امری ذاتا ناگوار را برای مخاطب تحمل‌پذیر می‌کند. آن‌چه در تصویر مستند می‌بینیم، زندگی امروز مردم است و بازتاب احتمالی رویدادهای ۳۰ و چند سال پیش در زندگی آن‌ها و خود پدیده جنگ معمولا محدود است به افکت‌های صوتی یا معدود تصاویر آرشیوی در نمادهایی که گاهی خودی می‌نمایند، در توضیح و داستانی که راوی روی تصویر روایت می‌کند و در خاطرات اهالی روستاهای دشت آزادگان که مقابل دوربین، بخشی از زندگی و تجربه‌شان را به زبان فارسی یا عربی تعریف می‌کنند. یک خط داستانی نیز در گفتار روی تصویر راوی وارد می‌شود که به ماجرای شخصیتی به نام رعد، زندگی و عشق و فداکاری و تاثیرگذاری و شهادت او می‌پردازد. به این ترتیب، این خط روایی مثل نخ تسبیح خاطرات پراکنده شخصیت‌های مختلف را به هم پیوند می‌دهد و البته در جاهایی به ماجرای شخصی آن‌ها نیز مرتبط می‌شود.
«لالایی جنگ» به این ترتیب، رویکرد شاعرانه‌ای پیدا می‌کند تا تماشاگر را برای مدتی کوتاه در معرض پیامدها و حواشی پدیده‌ای تلخ و طولانی قرار دهد، به او در مورد بخش کمتر گفته‌شده‌ای از جنگ اطلاع بدهد و مهم‌تر، او را در معرض حس‌وحال امروز و دیروز مردمی قرار دهد که تجربه دست اولی از پدیده‌ای داشته‌اند که او احتمالا فقط درباره‌اش شنیده است. باوی ساجد با این رویکرد در محدوده زمان و امکاناتش موفق عمل کرده و مستندی ساخته که می‌توان بیش از یک بار دید و درباره‌اش فکر کرد.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- جعفر صانعی مقدم: گسترش فعالیتها در سینمای «هنر و تجربه» بستگی به تامین نیازهای مالی دارد
- انتشار تیزر هفته فیلم ایتالیا + ویدئو
- اسامی فیلمهای حاضر در هفته فیلم ایتالیا اعلام شد/ از آثار مورتی تا برتولوچی
- هفته فیلم ایتالیا ۱۱ آذر آغاز می‌شود/ نمایش آنلاین و رایگان فیلمها
- چهارمین دوره هفته فیلم اروپایی برگزار می‌شود/ اعلام جزییات رویداد
- نانهای بیات/ نگاهی به فیلم «حوا، مریم، عایشه»
- کدام چریکه؟ کدام بهرام؟/ نگاهی به مستند «چریکه بهرام»
- سالها بایست تا دَم پاک شد/ نگاهی به فیلم «پری»
- فهرست فیلمهای روی پرده در سینماهای «هنروتجربه»/ «منگی» از ۱۵ شهریور میآید
- تابناک: نخستین گامها برای تعطیلی بستر نمایش دهها فیلم سینمایی ایران؟
- قابهای نامتعارف بیمعنی/ نگاهی به فیلم «امیر»
- ابوالفضل جلیلی: مشکل فیلمهای من این است که مردم را به فکر میاندازد
- آئین دیدار با عوامل فیلم «یلدا» برگزار شد/ گپی با فروغ قجابگلو بازیگر فیلم مسعود بخشی
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- آنونس رسمی عاشقانه «عزیز» رونمایی شد
- با نظرسنجی از ۱۷۷ منتقد فیلم؛ نشریه ایندی وایر برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما را معرفی کرد
- احمد رسولزاده و «بنهور» در بیست و هفتمین قسمت «صداهای ابریشمی»
- درباره «بی همه چیز»؛ درامی پیچیده با شخصیتهایی چندلایه
- نگاهی به فیلم «هفتاد سی»/ در بستر واقعیت
- موقعیت فیلمهای ایران و سینماگران فراملی در فرانسه
- قهوه دمنکشیده/چرا سریال مهران مدیری نتوانست انتظارات را برآورده سازد؟
- سرقتهای سریالی ۳زن به سبک «تسویه حساب»
- با اعلام آکادمی داوری؛ نامزدهای اولیه اسکار معرفی شدند/ یک انیمیشن ایرانی در میان آثار
- انیمیشنی درباره لیونل مسی؛ پخش «مسی و غولها» از تلویزیون دیزنی
- کدام شبکههای تلویزیونی ادغام یا منحل میشوند؟
- جشنوارۀ ملی تئاتر اقتباس افتتاح شد/ امید به حضور در خانوادۀ جهانی تئاتر با شناسنامه خاص خود
- فوت بازیگر سرشناس اسپانیایی؛ ماریسا پاردس درگذشت
- معرفی هیأت انتخاب بخش سینمای ایران در جشنواره چهل و سوم فیلم فجر
- معرفی داوران بخش مسابقه تبلیغات سینمای ایران در فجر۴۳
- «کیک محبوب من»، رابطهای رویایی اما تراژیک
- لغو نمایش فیلم “آخرین تانگو در پاریس”
- اسطوره موسیقی هند و یکی از برجستهترین نوازندگان طبلا در جهان درگذشت
- بررسی «ازازیل» و «انجمن اشباح» در شورای صدور مجوز ساترا
- «عزیز» از چهارشنبه اکران می‌شود/ رونمایی از پوستر فیلم
- مرور آثار سینمایی، تئاتری و مستند «اینگمار برگمان» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- از ۵ دی ماه؛ «علت مرگ: نامعلوم» روی پرده سینما میرود
- بازگشت ژان کلود ون دام با کمدی اکشن/ «باغبان»، ژانویه، انحصاری در فرانسه اکران می‌شود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ نیکول کیدمن: در سال ۲۰۰۸ بازیگری را رها کردم/ فکر میکردم کارم تقریباً تمام شده است
- انتقاد روزنامه جام جم از تمسخر نام مریم و مسیحیت در فیلم صبحانه با زرافه ها
- بر اساس اعلام سامانه نمایش آنلاین نتفلیکس؛ کمک ۵۲ میلیون دلاری «صد سال تنهایی» به کلمبیا
- معرفی برگزیدگان جشنواره سینماحقیقت هجدهم/ وزیر ارشاد: ما مسئولان خودنظامپنداری را کنار بگذاریم
- نگاهی به جذابیت های ماندگار «ریوبراوو» وسترن با طعم شکلات
- به هر داستانی نباید اطمینان کرد
- وزیر ارشاد : بعضی مسئولان خودنظام پنداری را کنار بگذارند
