مهرزاد دانش
عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۳۰ مهر در نشستی ابراز داشت: «سریالهای خانگی را ببینید. مصرف دخانیات و مشروبات الکی و قماربازی در فیلمها دیده میشود. آیا اینها در تقویت خانواده است؟ خط قرمز ما در فیلم و سریال خانواده است. اکثر سریالها تبلیغ جنایت و کشتار است. هر قسمتی نقشه قتل یک نفر است. بعد میگوییم چرا بعضی از قتلها در جامعه اتفاق میافتد. یک کسی از این سریالها و فیلمها آمار بگیرد. چه تعداد از اینها در تحکیم خانواده است؟ باید با عقلانیتی فیلمنامهها را بپذیرند. میتوان فیلمی خوب ساخت که در عین حال ارزشهای اسلامی را رعایت کرد. پیام فیلمهای ما چیست و چه اثری در تحکیم خانواده میگذارد.» (خبرگزاری فارس)
سخنان بالا، گویای ایدهای قدیمی در قبال فیلم و سینما و تلویزیون است که طبق آن، اتفاقات جاری در جامعه، متأثر از داستانهایی است که در این مدیومها روایت میشود. اگر فیلم و سریال، راوی گل و بلبل باشند، جامعه آکنده از بوی عطر و صدای چهچهه میشود و اگر فیلم و سریال از مرداب و گنداب بگویند، جامعه لجنزار خواهد شد. در این انگاره، مخاطبان سینما و تلویزیون، گویی موجوداتی منفعل و مکانیکی هستند که فقط منتظرند اتفاقی در فیلمی بیفتد و همان را موبهمو در جامعه اجرا کنند!
هیچکس منکر تأثیرگذاری فیلم و سریال بر مخاطب نیست؛ اما این تأثیرگذاری اولاً روندی تلنگرمآبانه دارد و بیشتر دغدغهآفرین است تا دستورالعملدهنده؛ و ثانیاً، سطحی محدود دارد و دامنه و عمق بلندی ندارد و سوم آن که دنیای فیلم و سینما حتی در ژانرهای جنایی، لایهبندیهای خاص خود را دارد و بحث پرداختن به جنایت، لزوماً تبلیغ و ترویج آن نیست و میتواند در مسیر و عمق داستان به انزجار از جنایت بینجامد.
نگاه سطحی به عرصه سینما و فیلم و در قالب کلیتر به حوزه هنر و فرهنگ، لاجرم این نوع نتیجهگیریهای ناپخته را هم میپروراند. سینما، منبر موعظه یا تریبون ناظم دبستان نیست که با گفتن چند نکته اخلاقی، انتظار ترویج اخلاق از پامنبریهای حاضر در مجلس برود. سینما حتی قبل از آن که قرار باشد تابلویی زیبا از افق آرمانی بنمایاند، واقعیت جامعه را میتاباند. هنرمند در پرورش ایدههای هنرمندانهاش، از واقعیتهای جامعهای که در آن زندگی میکند الهام میگیرد. راه دور نرویم؛ همین الآن در هفته چند فقره پیامک هشدارآمیز از پلیس و سایر نهادهای قضایی/انتظامی به گوشی همراه شهروندان فرستاده میشود که چگونه مراقب کیفقاپها، سارقان موبایل، هککنندگان گوشی و… باشند؟ همین یک نمونه نشان نمیدهد که سطح ناامنی در جامعه چه افزایشی یافته است؟ ماجرای فجیعی که چندی پیش بر فیلمساز بزرگ سینمای ایران، داریوش مهرجویی و نیز وحیده محمدیفر رفت، ناشی از تماشای سریالهای نمایش خانگی بود؟ قتلهای به اصطلاح ناموسیای که هر از چند یک بار در رسانهها خبرشان درج میشود، تحت تأثیر دیدن چند تا فیلم است؟ ویا برعکس؛ این واقعیتهای تلخ اجتماعی است که هنرمند با بازتابشان بر پرده سینما از زاویه درام و ریتم و شخصیت و موقعیت و میزانسن، مخاطبان را به دغدغههای حسی و ادراکی در این باره دعوت میکند؟
سینما آینه جامعه است. در ریشهیابی معضلات اجتماعی، نشانی غلط ندهیم و با دم دستترین دیدگاهها، کاسه و کوزه را سر فیلم و سینما و سریال نشکنیم.
*مندرج در روزنامه سازندگی
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- هنری کسینجر و دانشمند فیلم دکتر استرنج لاو
- «سیاوش در آتش»؛ روایتی از ارتباط موسیقی با جامعه با محوریت زندگی استاد شجریان
- در نقد «آگوست اوسیج کانتی» مطرح شد؛ فیلمی آمریکایی که با فرمول «درباره الی» غافلگیر میکند
- فرصتها و تهدیدها / یادداشت مهرزاد دانش درباره برنامه مهمونی
- درباره جنجالهای اخیر پرونده حقوقی فیلم قهرمان/یادداشتی از مهرزاد دانش
- واکنش توییتری مهرزاد دانش به ترکیب هیئت داوران جشنواره /کوچه مردها
- رضا میرکریمی: «خیلی دور، خیلی نزدیک» تجربه درک حیرانی و بیوزنی نسبت به جهانی بیانتهاست
- ماندگار در تاریخ/ برای موفقیت فیلم «قهرمان» در کن
- مهرزاد دانش : زخم کاری را دوست ندارم ولی این روال پخش ، تمسخر بیننده های سریال است
- این حرص مبتذل در خبرسازی و تحلیلهای آبدوغخیاری/یادداشتی از مهرزاد دانش
- واکنش مهرزاد دانش به لغو جشنواره جهانی فیلم فجر
- واکنش مهرزاد دانش به استناد مخالفان خانه پدری به بخشی از آیین نامه نظارت بر نمایش فیلمها
- گفتوگوی سینماسینما با مهرزاد دانش منتقد سینما، درباره فیلمهای رضا، قصر شیرین، قسم و سرخپوست/ بخش دوم
- گفتوگو با مهرزاد دانش منتقد سینما درباره جشنواره جهانی فیلم فجر/ استانداردترین جشنوارهای که در ایران برگزار میشود/ بخش اول
- «در جستجوی فریده»، نماینده ایران در اسکار شد
پربازدیدترین ها
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
آخرین ها
- ایزابل هوپر رئیس هیات داوران جشنواره ونیز شد
- نگاهی به ظاهر جدید؛شنل پیروز می شود یا دیور؟
- آغاز تولید فصل چهارم «زخم کاری»؛ پخش فصل سوم پس از پایان «قطب شمال»
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
- فیلم کوتاه «یک روایت دقیق» در جشنواره ایتالیایی
- در برنامه خط فرضی مطرح شد؛ سیاست و جنسیت، دوایر ممنوعه اصلی در فیلمهای کمدی
- فراخوان چهاردهمین دورهی جوایز ایسفا منتشر شد
- جایزه نتپک به «گیج گاه» رسید
- حضور «باگ» در جایزه آکادمی دانشجویی اسکار
- صدداستان؛ برنامه تازه سوینا/ انتشار سه داستان کوتاه با صدای باران کوثری
- اعضای سومین دوره هیات مدیره صنف تماشاخانههای ایران مشخص شدند
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- جنون شکسپیری در زمانه ما/ نگاهی به فیلم «شاهلیر»
- «کتاب مستطاب سینما» در نمایشگاه کتاب
- کیانوش عیاری: «۸۷متر» از شبکه یک روی آنتن میرود
- باغ کتاب میزبان جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی شد
- تقدیر ویژه جشنواره اوبرهاوزن از فیلم کوتاه ایرانی
- «عامه پسند» اکران آنلاین میشود
- «عمو ماهیگیر» روی صحنه عمارت نوفللوشاتو
- حضور همراه اول در نمایشگاه بینالمللی اینوتکس ۲۰۲۴
- شکایت آموزش و پرورش از «افعی تهران»
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- دعوت گروه «فقر پشت پردهها» برای اعتصاب/ حقوق و بیمه کارکنان، چالش مدیران جشنواره کن
- در «تحریک کنندگان»؛ مت دیمون و کارگردان «بورن» در یک کمدی دزدی همراه شدند
- مدیرکل هنرهای نمایشی استعفا داد
- راهیابی «آمرغ» به جشنواره آسیای جنوبی مونترال
- حضور مرکز گسترش با ۲۲ کتاب در نمایشگاه کتاب تهران
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی