پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

به گزارش سینماسینما، فیلم سینمایی «کوه» به کارگردانی امیر نادری در خانه هنرمندان به نمایش درآمد و نشست نقد و بررسی آن با حضور چنگیز حسنی و احمد طالبی‌نژاد برگزار شد.

طالبی‌‎نژاد که به عنوان مجری ـ منتقد در این نشست حضور داشت از حسنی، پخش کننده فیلم «کوه» در ایران خواست تا در خصوص چگونگی پخش این فیلم در گروه هنروتجربه توضیحاتی را ارائه دهد.

حسنی در این باره توضیح داد: پس از سی و اندی سال فعالیت در حوزه تهیه کنندگی آثار تلویزیونی و کار در صداوسیما، وارد عرصه تهیه کنندگی و توزیع فیلم‌هایی بصورت مشترک با سایر کشورها و پخش این فیلم‌ها در داخل و خارج از کشور شدم. در همین راستا به صورت کاملاً تصادفی در نشستی که با یکی از دوستان در جشنواره برلین داشتم فیلم «کوه» امیر نادری را دیدم. در آن جلسه که در بخش تولید مشترک جشنواره برلین برگزار می‌شد یکی از دوستان ایتالیایی قدیمی‌ام را دیدم. با این دوست قرار گذاشتیم که باهم یک تولید مشترک داشته باشیم.

او ادامه داد: دوست ایتالیایی‌ام از من پرسید «تو امیر نادری را می‌شناسی؟» در پاسخ به او گفتم: «تو دسیکا را می‌شناسی؟» و او جواب داد «معلوم است که می‌شناسم»، به او گفتم نادری از دسیکا در ایران معروف‌تر و بسیار پیشرو و خلاق است. او به من گفت «من حقوق پخش جهانی فیلم سینمایی «کوه» را خریده‌ام و اگر مایل باشی می‌توانیم آن را در ایران به نمایش بگذاریم». به او گفتم: «پیشنهادت بسیار عالی‌ست و بعد از این همه سال دوری امیر نادری از سینمای ایران این فرصت بسیار خوبی‌ است». در ابتدا فکر کرده بودم این فیلم را باید در تلویزیون و یا در بهترین حالت در شبکه نمایش‌خانگی پخش کنیم، چون می‌دانستم اکران فیلم خارجی در ایران پروسه پیچیده‌ای دارد و بسیار دشوار خواهد بود. تا اینکه با آقای علم‌الهدی ملاقات کردم و به ایشان گفتم حقوق رسانه‌ای فیلم «کوه» در ایران به عهده من گذاشته شده است. ایشان بسیار استقبال کرد و درست دو هفته بعد از آن جلسه، اکران عمومی این فیلم آغاز شد.

حسنی در ادامه درباره بازخورد امیر نادری پس از شنیدن خبر اکران فیلم «کوه» در ایران، گفت: قرار بود از آقای نادری بخواهیم حالا که خودش زمان اکران این فیلم در ایران حضور ندارد یک کلیپ کوتاه ضبط کرده و برای ما ارسال کند تا در مراسم افتتاحیه این فیلم آن کلیپ را پخش کنیم، با ایشان تماس گرفتم و اولین سوالی که از من پرسید این بود که چطور توانستی این فیلم را در ایران توزیع کنی؟». آقای نادری در ادامه از اکران فیلمش در ایران ابراز خوشحالی کرد و گفت: «دوست دارم این فیلم را مخاطب ایرانی و بخصوص دانشجویان ببینند، پس از اینکه نمایش فیلم تمام شد و بازخورد مخاطب ایرانی را دریافت کردم خودم به یک شیوه‌ای ( در مصاحبه و یا در یک کلیپ ویدئویی) درباره فیلم حرف می‌زنم. در آن مکالمه آقای نادری از من خواست فیلم را به زبان اصلی و کامل به نمایش دربیاوریم. آن موقع من قصد داشتم نسخه دوبله شده فیلم را اکران کنم ولی بعد از صحبت ایشان برای فیلم زیرنویس فارسی آماده کردیم تا بتوانیم با زبان اصلی و زیرنویس فارسی آن را به نمایش بگذاریم. در مورد ممیزی هم هیچ مشکلی در فیلم وجود نداشت که بخواهیم آن را برطرف کنیم، بنابراین به ایشان قول دادم فیلم را تمام و کمال و بدون تغییر در حتی یک فریم یا دیالوگ به نمایش بگذارم.»

مدیرعامل موسسه «فرحام» در ادامه درباره تجربه اکران این فیلم در «هنروتجربه»، بیان کرد: خوشبختانه تا امروز اکران بدی نداشتیم، البته آنچنان که باید می‌شد، نشد ولی باز هم خوب بود. گرچه فکر می‌کنم این فیلم در زمان مناسبی اکران نشد و بهتر بود آن را در مهر ماه اکران می‌کردیم تا دانشگاه‌ها باز شود و دانشجویان که یکی از اصلی‌ترین مخاطبان این نوع فیلم‌ها هستند بتوانند به تماشای آن بیایند.

طالبی‌نژاد در تایید حرف حسنی عنوان کرد: به نظر من هم فیلم «کوه» قربانی فصل بد اکران شده است، امیر نادری از مهم‌ترین افراد سینمای ایران است و این تعداد تماشاگر که در حال حاضر در سالن هستند واقعا دور از شأن نادری‌ است. این سالن باید الان پر از جوانان فیلمساز می‌بود. زمانی که ما جوان بودیم عطش دیدن چنین فیلم‌هایی را داشتیم، ولی متاسفانه تشنگی فیلمسازان جوان به اندازه زمان ما نیست و این عطش از بین رفته است.

طالبی‌نژاد در ادامه به سخت بودن تماشای چنین فیلمی اشاره کرد و گفت: امیر نادری درباره یکی از فیلم‌هایش به نام «دیوار صوت» گفته بود: «من این فیلم را به سختی ساختم و شما نیز آن را به سختی تماشا خواهید کرد!» این عذاب دادن تماشاگر نوعی مشارکت طلبی اوست در آیینی که معمولا در فیلم‌های نادری شاهد آن هستیم. «کوه» فیلمی حماسی و اپیک درباره ظرفیت نامکشوف انسان در برابر طبیعت است، بنابراین نوعی کشمکش میان انسان و طبیعت را در فیلم می‌بینیم؛ مقابله قهرمان با ضدقهرمان که در اینجا قهرمان انسان و ضدقهرمان، طبیعت است. البته این کشمکش میان انسان و طبیعت در سایر فیلم‌های نادری همچون «دونده» «آب، باد، خاک»، «دیوار صوت» و غیره نیز دیده می‌شود. نادری این تاثیر را از سینمای کلاسیک و مستند گرفته است، به همین دلیل کارهایش به شدت من را به یاد فیلم‌های فلاهرتی می‌اندازد.

این منتقد ادامه داد: در فیلم «کوه» بر اساس نشانه‌هایی که به مخاطب داده می‌شود متوجه خواهیم شد که داستان در قرون وسطی روایت می‌شود، از روی صلیب‌هایی که بر در و دیوار نقش بسته است متوجه سیطره  مسیحیت بر زندگی افراد می‌شویم و می‌بینیم که  خرافات بر عقاید واقعی انسان‌ها غلبه کند. نکته دیگری که در فیلم دیده می‌شود اهمیت اراده انسان است که می‌تواند به واسطه آن سرنوشت خویش را تغییر دهد. ذهنی شدن واقعیت از عناصر اصلی فیلم‌های نادری بوده است. فیلم «انتظار» که در کانون پرورش فکری کودکان ساخته شد این ویژگی را داشت و بعد از آن «دونده»، «آب، باد، خاک» و حالا «کوه» این نوع نگاه و استفاده از آیین‌ها را در خود دارد.

طالبی نژاد به سختی ساخت فیلم «کوه» اشاره و اظهار کرد: کاملا مشخص است که نادری برای گرفتن هر پلان از این فیلم خون دل‌ها خورده است. کدام بازیگر ایرانی حاضر است مثل بازیگری که در این فیلم نقش اصلی را ایفا می‌کند تا این اندازه زحمت بکشد؟ آن هم در فیلمی که بیشتر ویژگی‌های یک قصه را دارد تا یک داستان؛ چرا که زمان و مکان روشنی برای فیلم مشخص نیست. بُعد اساطیری از اول تا آخر فیلم دیده می‌شود، به همین دلیل روابط داستانی در آن وجود ندارد و بیشتر قصه است.

او با تشریح ویژگی فیلم‌های اکسپریمنتال، افزود: ممکن است دیدن این نوع فیلم‌ها سخت باشد ولی وقتی تمام می‌شود مخاطب احساس شعف می‌کند، فیلم‌های اکسپریمنتال ساخته نمی‌شود تا تماشاگر لذت ببرد. مطمئنا اگر این فیلم در جایی به جز گروه «هنروتجربه» اکران می‌شد، نمی‌توانست مخاطب زیادی را به خود جلب کند چرا که اگر مخاطب قصد داشته باشد برای گذراندن اوقات فراغت به سینما برود چنین فیلم‌هایی نمی‌تواند برای او لذت بخش باشد. فیلمی مثل «کوه» را باید با چشم دید و شنیدن با گوش برای آن کافی نیست؛ چرا که نماهای ظریفی پر از معنا در آن است و حتی نباید یک پلان از آن را از دست داد. فیلم «کوه» از آن دسته فیلم‌هایی است که کمک می‌کند ظرفیت‌های نامکشوف سینما را بیشتر کشف کنیم و بدانیم سینما محدود به یک شکل و فرم خاص نمی‌شود.

در ادامه این نشست، حسنی در سخنانی اظهار کرد: موقع خرید فیلم «کوه» این سوال برایم پیش آمد که چرا فیلم‌های نادری که غالبا قابل پخش در کشورمان هستند، در طول این سال‌ها در ایران اکران نشده‌اند؟ جای سوال است که چرا این همه سال کسی سراغ فیلم‌های او نرفته است؟ اینکه تابوی نمایش فیلم‌های امیر نادری شکسته شود و پُلی بین تماشاگر ایرانی با سینمای نادری برقرار شود برای خودِ امیر نادری هم اتفاق بسیار خوشایندی بوده است.»

در بخشی از این نشست یکی از تماشاگران به تغییر سن و سال کاراکترها و تفاوت گریم آن‌ها در طول فیلم اشاره کرد و طالبی‌نژاد در این باره توضیح داد: نادری این بازی را از «دونده» شروع کرد. در آن فیلم هم امیرو در هر سکانس یک مدل مو داشت، او با این کار در فیلم تناوب ایجاد می‌کند تا بر استمرار این اتفاقات تاکید داشته باشد، این تغییرات ذهنی بوده و نوعی رفتن از اُبژکتیو به سوبژکتیو است.

در پایان چنگیز حسنی درباره پخش سایر فیلم‌های امیر نادری گفت: طبق توافق و مذاکرات اولیه که با آقای نادری داشتیم، انشاالله شرکت «فرحام» پخش فیلم‌های نادری در ایران را برعهده خواهد گرفت و بعد از پایان نمایش «کوه» نوبت اکران «کات» است.

منبع: هنر و تجربه