پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

در واپسین روزهای سال ۱۳۹۹ نویسندگان سایت سینماسینما برترین‌ها در حوزه سینما در صد سال اخیر را معرفی کردند.

به گزارش سینماسینما، در بخش سوم، برترین های سینما در صد سال اخیر را به انتخاب فریبا اشوئی می‌خوانید:

ده کارگردان تاثیرگذار یک قرن اخیر سینمای ایران

(بدون اولویت همه صاحب سبک هستند)
۱- عباس کیارستمی
۲- اصغر فرهادی
۳- داریوش مهرجویی
۴- بهرام بیضایی
۵- ناصر تقوایی
۶- مسعود کیمیایی
۷- علی حاتمی
۸- ابراهیم حاتمی کیا
۹- رخشان بنی اعتماد
۱۰- کیانوش عیاری

ده بازیگر برجسته قرن سینمای ایران
۱- زنده یاد عزت الله انتظامی
۲- علی نصیریان
۳- بهروز وثوقی
۴- اکبر عبدی
۵- پرویز پرستویی
۶- فاطمه معتمد آریا
۷- زنده یاد خسروشکیبایی
۸- شهاب حسینی
۹- گلاب آدینه
۱۰- هدیه تهرانی

ده سریال ایرانی برتر قرن
۱- دایی جان ناپلئون
۲- هزار دستان
۳- سربداران
۴- شهرزاد
۵- وضعیت سفید
۶- روزگار قریب
۷- شب دهم
۸- درچشم باد
۹- کیف انگلیسی
۱۰- پژمان

ده فیلم برتر سینمای ایران
(بدون اولویت)
جدایی نادر از سیمین (اصغر فرهادی)، خانه دوست کجاست (عباس کیارستمی)،باشو غریبه کوچک (بهرام بیضایی)،عروس آتش (خسرو سینایی)،از کرخه تا راین (ابراهیم حاتمی کیا)، هامون (داریوش مهرجویی)، درباره الی (اصغر فرهادی)، فروشنده (اصغر فرهادی)، سرب (مسعود کیمیایی)، کاغذ بی خط (ناصر تقوایی)

چهره های تاثیرگذار سینمای ایران در قرن اخیر (مدیران، منتقدان، سینماگران به جز بازیگر، کارگردان و…)
(نکته: انتخاب های من محدود به افراد در این حوزه نبوده و البته مجموعه‌های آگاهی بخش در این حوزه را نیز تاثیر گذار دانسته ام.)

۱- زنده یاد مسعود مهرابی برای راه اندازی مجله بی نظیر فیلم و آشنایی حداقل سه نسل با سینما و آموزش هنر هفتم
۲- علیرضا زرین دست به دلیل نوآوری وخلاقیت در فیلمبرداری

۳- اصغر فرهادی برای تبیین و طراحی سبکی نو در نگارش فیلمنامه

۴- مجید انتظامی برای خلق آثار ارزشمند موسیقی فیلم بدون تاریخ مصرف و ماندگار

۵- عبدالله اسکندری برای تغییر و تحول طراحی و اجرای گریم در سینمای ایران
۶- بهرام بیضایی برای ارجاعات فرهنگی و نقش فولکلور در نگارش، طراحی و ساخت آثار سینمایی

۷- نورالدین زرین کلک با عنوان شایسته پدر انیمیشن ایران و دستاوردهای منحصر به فرد ایشان برای راه اندازی صنعت فیلم پویانمایی درایران
۸- احمد ضابطی جهرمی استاد مسلم سینما باسابقه تدریس آکادمیک این هنر در دانشگاه های سینمایی کشور به چند نسل از دانش آموختگان این هنر، پژوهش و معرفی هنر تدوین فیلم(پدرتدوین)، ترجمه و تالیف ده ها کتاب سینمایی با موضوعات متنوع و در حوزه تاریخ سینمای کشورهای صاحب سبک در این صنعت.

۹- انتشارات بنیاد سینمایی فارابی به دلیل تالیف، ترجمه وچاپ و نشر کتب ارزشمند سینمایی و تلاش در حوزه انتشار آگاهی در این حوزه برای علاقمندان.

نقاط عطف و طلایی در یک قرن سینمای ایران
درخشش افتخار آفرین فیلم های سینمای ایران درعرصه های بین المللی، به زعم من مهم ترین نقاط عطف تاریخ این سینما در قرن اخیر محسوب می شوند.

-خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره فیلم برلین برای فیلم طبیعت بی جان (۱۹۷۴/ سهراب شهید ثالث)

-جایزه بهترین فیلم کوتاه از جشنواره مسکو برای فیلم سفر (بهرام بیضایی)

-جایزه خرس نقره‌ای جشنواره فیلم برلین برای فیلم باغ سنگی (۱۹۷۶/ پرویز کیمیاوی)

-جایزه بزرگ بهترین فیلم جشنواره سه قاره نانت، فرانسه ۱۹۸۹، به فیلم آب، باد، خاک ساخته امیر نادری

-جایزه بزرگ بهترین فیلم جشنواره سه قاره نانت، فرانسه ۱۹۸۵، به فیلم دونده ساخته امیر نادری

– جایزهٔ بالن نقرهٔ بهترین فیلم جشنواره سه قاره، فرانسه۱۹۹۳، برای فیلم سارا (داریوش مهرجویی)

-جایزه پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو، ۱۹۹۷، به فیلم آینه ساخته جعفر پناهی
-جایزه بزرگ بهترین فیلم در جشنواره سه قاره، فرانسه، ۱۹۹۶ به فیلم یک داستان واقعی ساخته ابوالفضل جلیلی

-جایزه دوربین طلایی جشنواره فیلم کن، فرانسه، ۱۹۹۵، به فیلم بادکنک سفید اثر جعفر پناهی
-برگزیده شدن بچه‌های آسمان جزو ۵ نامزد نهایی جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان در اسکار ۱۹۹۸
-جایزه روبرتو روسلینی در جشنواره کن، فرانسه ۱۹۹۲، به عباس کیارستمی به خاطر مجموعه آثارش.
-جایزه فرانسوا تروفو در جشنواره فیلم جیفونی ۱۹۹۲، به عباس کیارستمی به خاطر مجموعه آثار
-نامزدی نخل طلایی جشنواره فیلم کن برای فیلم زیر درختان زیتون ۱۹۹۴ عباس کیارستمی
-نامزدی جایزهٔ اسکار بهترین فیلمبرداری برای فیلم اویتا ۱۹۹۶ داریوش خنجی

-شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز برای فیلم دایره ساخته جعفر پناهی

– نخل طلای جشنواره فیلم کن برای فیلم طعم گیلاس ۱۹۹۷ به کارگردانی عباس کیارستمی

– جوایز کلیسای جهانی، تقدیرنامه منتقدان بین‌المللی، بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و جایزه ویژه از بیست و یکمین جشنواره فیلم مونترال برای فیلم بچه‌های آسمان ۱۹۹۷ (مجید مجیدی)

-جایزه طلایی از جشنواره فیلم توکیو برای فیلم مسافر جنوب ۱۹۹۷ ساخته پرویز شهبازی

-جایزه دوربین طلایی جشنواره فیلم کن ۲۰۰۰ برای فیلم زمانی برای مستی اسب‌ها ساخته بهمن قبادی

-جایزه منتقدین جشنوارهٔ فیلم لندن ۲۰۰۲ برای فیلم من ترانه ۱۵ سال دارم به کارگردانی رسول صدرعاملی

– خرس شیشه‌ای جشنواره بین‌المللی فیلم برلین برای فیلم لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند (۲۰۰۵/ بهمن قبادی)

-خرس نقره ای از جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۰۸ به فیلم دربارهٔ الی ساخته اصغر فرهادی

– بهترین فیلم اول از جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال ۲۰۰۹ برای فیلم وقتی لیموها زرد شدند از محمدرضا وطن دوست
-خرس طلایی از جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۱۱ به فیلم جدایی نادر از سیمین
-جایزه ویژه فیلم‌های خارجی جایزه گلدن گلوب در سال ۲۰۱۱ به فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی
– جایزه اسکار ۲۰۱۲ بهترین فیلم خارجی زبان برای فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی
– جایزه ستلایت ۲۰۱۱ بهترین فیلم برای فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی

– جایزه سزار ۲۰۱۲ بهترین فیلم خارجی زبان برای فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی

– جوایز بودیل و دیوید دی دوناتلو ۲۰۱۲ بهترین فیلم خارجی زبان برای فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی
و…

توقعات از سینمای ایران در قرن جدید

زبان سینما زبانی فرامتنی است. بعد از عبور از فراز و نشیب های صنعت سینما در یکصد سال اخیر، دستیابی به نگاه و زبان فرامتنی امری ضروری به نظر می رسد. دیگر بازخوانی حوادث، روایت ها، سیستم و پدیده ها بدان گونه که ما همه در یک افق و همسطح و شاید در بسیاری از اوقات از درون، آن را به نظاره می نشینیم، مفید نیست. باید که نگاهی نو دراندازیم. معنای فرامتنی، خروج از همسطحی متن و نگاه به آن، از یک سطح بالاتر و بیرونی تر است. شاید نزدیکترین تعریف ملموس به عبارت فرامتنی، نگاه از بیرون به یک سیستم باشد. فرامتنی فرصتی برای خروج از پارادایم ها و نگاهی از بالا به درون این سیستم هاست. سینمای امروز ما دیگر از فرصت رقم زدن تجارب عبور کرده و همگان هیجان دیدن فیلم را به طورکامل تلمذ کرده اند. جهان امروز ما جهان رویدادهاست. جهان حدث ها و حادثه ها، جذبه ها و جاذبه ها، تاثیرها و تاثرها، کنشها و واکنشها و نهایتا عملها و عکس العملها. برای هر یک از این رویدادها، دیگر می توان سیستمی تعریف کرد. به شکلی که این رویداد یا فرآیند در داخل آن سیستم خلق شده و تحقق یابد. طراحی ایده آل این سیستم همان هنر خلاقه سینما است. هیچ حرکت و هیچ جنبشی را نمی توان در جهان هستی سراغ گرفت که در داخل یک سیستم تحقق نیافته باشد. سیستمی با داده ها و ستاده هایی که تبدیل داده ها به ستاده ها تحت فرآیندی در درون این سیستم انجام می شود. این سیستم و فرآیند میسر نیست مگر با پژوهش و ایستایی در مسیر آگاهی بیشتر. اگر هر فیلمنامه ای را با تمامی فرآیندهای درونی‌اش یک متن نام گذاری کنیم آنچه این متن را باسیستمش(فیلم) در این تعریف پیوند می دهد، حالت نوشتاری متن نیست، بلکه در جریان وقوع آن بودن و شهود ماجرا است که این پیوند را واقعی تر می سازد. و این یعنی همان در متن حادثه بودن. این در متن حادثه بودن فیلم ساز را از همسطحی یک فرآیند خارج و او را وارد جریان آن خواهد ساخت.ضرورت پژوهش و ورود نگاه فرامتنی و مولف برای فیلم سازی و فیلم ساز موفق شدن از این منظر مهم و کلیدی بنظر می رسد. فرامتنی به هر آن سطحی از نگاه به سوژه گفته می شود که از سطح افق آن فرآیند زاویه پیدا کرده باشد.(حتی با یک پلکان بالاتر)
حال هر چه زاویه دید فیلم ساز از افق سوژه فاصله بیشتری بگیرد، نگاه او به آن سیستم به دلیل اشراف بیشتر به پیرامون آن سیستم، نگاهی جامع تر و قرین به صحت تر خواهد بود. فیلم ساز فرامتنی، فاصله از متن یک روایت، یک پدیده، یک حادثه، یک کتاب، یک اندیشه، یک عقیده، یک نژاد، یک سبک زندگی و در نهایت در یک کلام ایده فاصله گرفتن از افق یک سیستم را تجربه می کند و آن را تصویرسازی می کند. نگاه او باید که از سطحی فراتر به منظور شناخت بهتر و جامع تر آن سیستم باشد. روش فرامتنی برای فیلمساز روشی است که یک تفکر، یک نگاه، حالتی از دیگرگونه اندیشیدن برای دیدن محیطی فراتر از یک سیستم، برای دیدن تمامی جوانب و محیط آن، وضعیت پیش داده ها و سرنوشت ستاده ها را به ارمغان خواهد آورد. فرامتنی رها شدن از درون یک سیستم است و این رها شدن آثار درخشانی در شناخت بهتر آن سیستم برجای می گذارد.