سینماسینما، افشین اشراقی
«منطقه‌ی دلخواه» به جای به‌کاربردنِ تصویرِ جنایت‌هایی که بارها در فیلم‌های دیگر از زوایای گوناگون دیده‌ایم به صدا رو آورده است. فیلم انگار دربردارنده‌ی سندی صوتی‌ْ به‌جامانده از جنگ جهانی دوم است، که تازه منتشر شده. صداها به تصورات‌مان پروبالِ بیش‌تری می‌دهند: تصوراتی حزن‌انگیز، برآمده از طنینِ مکان‌ها و ضجه‌های بی‌شمار قربانیانی که خارج از دیدرسِ دوربین و ما هستند.
در «منطقه‌ی دلخواه» صداهای خارجِ قاب اهمیت‌شان اگر بیش‌تر از صداهای داخلِ کادر نباشد، کم‌تر نیست. طوری که بدون توجه به آن‌ها، لحن و حتی ژانرِ فیلم به کل تغییر می‌کند: از فیلمی جنگی-درام تبدیل می‌شود به ملودرامی بی‌حس‌وحال و معمولی. طراحی و اجرای درخورِ صداهای خارجِ قاب منجر شده به ملموس‌شدنِ زمان و مکان و گسترانیدنِ جغرافیا. البته کارکردِ دیگری هم در میان است: هم‌نشینیِ صدا و تصویر مخاطب را به معنای سوم رهنمون می‌کند. که از نظرگاهی تازه به هستیِ نازی‌های جنگِ جهانیِ دوم و جنایت‌های‌شان و پیامدهای جنگ بیندیشد.
«منطقه‌ی دلخواه» متناسب با اندازه‌ی قاب‌ها برخوردی غیردراماتیک و روزمره با دیالوگ‌ها دارد. فیلم پرگو نیست و فضای شنیداریِ داخلِ کادرهایش اغلب شلوغ نیستند. این رویکرد مجالی فراهم کرده است برای آمبیانس‌ها و افکت‌های غیرهمزمان تا بهتر شنیده شوند.
روایت با صدا شروع می‌شود و با صدا به پایان می‌رسد. با فریمِ سیاه، و موسیقی که گویی رفته‌رفته دِفرمه و با صداهای دیگر درهم‌تنیده می‌شود. در بخش زیادی از فیلم صدای مونوفونیکِ فرکانس‌ْپایین مدام شنیده می‌شود. منبع‌اش را چند بار در دوردست می‌بینیم، بدونِ تأکید. در هر حال، منبعِ این صدا هرچه هست باعث شده حال‌وهوای مکانِ زندگیِ شخصیت‌ها سنگین و گرفته جلوه کند. از این رو و برای ادراکِ بهترِ جوِ صوتیِ حاکم مهم است که در سینمای استاندارد و یا با اسپیکر و هدفونِ باکیفیت به صدای فیلم گوش دهیم.
صداها تماشاگر/ شنونده را لحظه‌ای دچار تردید می‌کند. آن‌جا که رودولف روی پاگردِ منزل رو به اردوگاهِ مرگ ایستاده. جیغ و فریادهایی از دور به گوش می‌رسد. کمی بعد رودولف را در حیاط و مهمانیِ خانوادگی می‌بینیم. بچه‌ها با فریادهایی از سر شادی و عبارت‌هایی کوتاه از سر ذوق، در استخر و حوالی‌اش بالا و پایین می‌پرند. در این‌جا فیلم به تضادِ صوتی و یا به تعبیری صدای غیرهمدلانه می‌رسد: جیغ و فریادها، موسیقی‌ِ دایجتیک که محیط را آکنده، شور و شوقِ بچه‌ها و شلیکِ هر از گاهِ گلوله.
اواخرِ فیلم فلش‌فوروارد می‌شود به اردوگاهی که حالا موزه شده است. در پلان‌های بعدی برای اولین‌بار مکان‌ها و اشیایی را می‌بینیم. سالن‌های نیمه‌تاریک و دوده‌گرفته، کوره‌های زنگ‌زده و خاموش، تلی از چمدان‌ها و کفش‌های مندرس، لباس‌های آویخته، قاب عکس‌هایی که دیوارهای راهرویی باریک را پوشانیده‌اند. خیلی از چیزها باقی مانده‌اند به جز عنصری اساسی که غایب است: صداهای‌شان. صداهایی که قبل‌تر و مدام آن‌ها را می‌شنیدیم. سؤال این‌جاست: این تصویرها در نبودِ صدای‌شان هنوز هم همان‌قدر حزن‌انگیز و مهیب‌اند؟
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- به کارگردانی گرتا گرویگ؛ جیمز باند سابق به دنیای نارنیا میرود
- ترویج فرهنگ نیکوکاری با حمایت همراه اول از بیماران پروانهای
- معرفی بستههای ویژه رومینگ نوروزی همراه اول
- دیوان عالی کشور تایید کرد؛ حکم قصاص و زندان عاملان قتلِ داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- ۵ فیلم کوتاه ایرانی در بخش رقابتی جشنواره سوئیس
- اسپانسر ساسی مانکن و معاویه کیست؟
- در دومین هفته اکران؛ تیزر «هفت بهارنارنج» منتشر شد
- پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۹ فیلمنامه صادر شد
- هفت نکته از جشنواره ۴۳ فیلم فجر/فیلمسازی به مثابه شغل کارمندی
- ناگفته های منوچهر شاهسواری از سریال در پناه تو
- بلاگرهای سینمایی، بلایی سینمایی
- فوت «اشرف سادات» فیلم‌های داودنژاد/ بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم دوبی درگذشت
- فوت بازیگر «هری پاتر» و «دکتر هو»/ سایمون فیشر-بکر درگذشت
- همراه اول و وزارت نفت برای هوشمندسازی صنعت نفت و گاز تفاهمنامه امضا کردند
- همراه اول و دانشگاه علموفرهنگ تفاهمنامه همکاری امضا کردند
- مجوز ساخت سینمایی برای ۸ فیلمنامه صادر شد
- سومین دوره جایزه همراه اول برای رسالههای برتر مهندسی برق و فناوری ارتباطات برگزار می‌شود
- یادداشت کیوان کثیریان/ نامهای به ساترا؛ جهانِ تصویر، تحت کنترل شماست
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ درسهایی که نویسندگان از جدال ترامپ و زلنسکی میآموزند
- زمان همه چیز را درست می‌کند؟/ «۱۰۰۱» جای خود را باز کرد
- جایزه بهترین مستند جشنواره زوم لهستان به مستند ایرانی رسید
- هادی حجازیفر تهیه کننده «صفر پنج» شد/ معرفی بازیگران «بازی استریندبرگ»
- «ساعت ۶ صبح» و «خرچنگ» آنلاین اکران میشوند
- فوت نویسنده سیاسی اهل آفریقای جنوبی؛ آثول فوگارد درگذشت
- نگاهی به فیلم «کندو»/ جهانی بدون ترحم
- اکران نوروزی ۱۴۰۴؛ ترکیب ژانری متنوع و رقابت برای جلب نظر مخاطبان
- گزارش از برلیناله ۲۰۲۵؛ بازتاب چهرهی زنان در سینمای معاصر/ برلیناله، آینهای برای زنان در سینما
- پس از چند سال تعطیلی؛ سینما پارس به فروش گذاشته شد
- آتش و خاکستر؛ توضیحات جیمز کامرون درباره جزئیات «آواتار ۳»
- دریافت اسکار شوقبرانگیز بود/ تصور مردم نسبت به انیمیشن ایران تغییر کرد
