پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

مازیارمیری کارگردان و یکی از داوران سی وهشتمین جشنواره بین المللی فیلم فجر مهمان برنامه«کافه آپارات» با اجرای فریدون جیرانی بود.

به گزارش سینما سینما ، او و جیرانی در این برنامه به ارزیابی داوری جشنواره و ساختار جشنواره پرداختند.

*این شیوه داوری و انتخاب فیلم در تمام دنیا بی سابقه است/این مدل دیگر جواب نمی دهد

او در ابتدا در این برنامه درباره ارزیابی جشنواره در داوری و درباره نارسایی های جشنواره فیلم فجر گفت:من نخستین بار بودکه داور بخش اصلی جشنواره بودم.تجربه خوبی بود. سال گذشته داور بخش نوعی نگاه بودم.اگر بخواهیم کلی نگاه کنیم به قول دوستی که می گفت الان از این جشنواره چه کسی لذت می برد؛منتقدین، داوران و برگزارکنندگان که لذت نمی برند.کسانی که در جشنواره فیلم دارند هم از آن لذت نمی برند.چه اتفاقی برای این جشنواره افتاده است که به اینجا رسیده است.احتمالا یک بخشی از مردم از آن فقط لذت می برند. مشکل چیست؟ برای من که در گذشته هیچ وقت در بخش داوری نبودم و تنها یک چیزهایی را شنیده بودم وقتی در کنار شما و دوستان دیگر تجربه کردیم فهمیدم که این نوع اداره جشنواره و نحوه کلی برگزاری به نظرم دیگر قابل ادامه نیست. اینکه شما هیئت انتخابی می گذارید که در هیچ فستیوال جهان نمونه ندارد.هم من و هم شما در هیئت انتخاب بودیم. شما درگیر گفت و گو، رودررویی با همکاران خودتان می شوید و هیچ مسئولیتی دبیرجشنواره به عهده نمی گیرد.معمولا در فستیوال های جهان دبیرجشنواره و مشاورانی که ما نمی دانیم چه کسانی هستند فیلم ها را می بینند و براساس سیستم و نوع نگاهی که برای خودشان تعریف می کنند فیلم ها را انتخاب می کنند.مثلا هر سال یک تم را در نظرمی گیرند.فستیوال فجر اینگونه نیست.همانطور که یک فیلم کمدی وجود دارد،یک فیلم بدنه هم هست، یک فیلم هنر و تجربه هم هست.بستگی به کارگردان ها دارد.یک فیلم کاملا تجاری هم می تواند باشد.اینها داوری اش با یکدیگر اصلا معنایی پیدا نمی کند.از آن طرف شما تمام ورود و خروج و ماهیت ادامه کار آن کارگردان و سازندگان را منوط می کنید به جشنواره فجر، اگر وارد شود به آنجا انگاریک پیروزی بزرگ دارد.از آن طرف برای خیلی ها یک پز می شود که من فیلمم را به این فستیوال نمی دهم.چون اینگونه است و اینطور است. بارها شده خیلی از کارگردان ها فیلمشان را می دهند و اگر انتخاب نشود می گویند اصلا فیلمم را به جشنواره ندادم.بنابراین شما از شروع جشنواره یک درگیری را در سینما آغاز می کنید.آنهایی که انتخاب شدند و آنهایی که انتخاب نشدند. وارد داوری می شویم. واقعا فکر می کنم در هیچ کجای جهان اینطور نیست که شما با یکبار دیدن باید به بیست مورد جایزه بدهید.شما اولین بار که یک فیلم را می بینید حتما با قصه اش جلومی روید.اگر فیلم را دوست داشته باشید اینطوراست.یکباره از شما سوال می کنند ضداگذاری این فیلم چطور بود.اصلا قابل تفکیک نیست. امکان ندارد.شما نهایتا می توانید به یک کارگردانی و بازیگری برتر فکر کنید.موسیقی را می بینید که به قصه کمک کرده است یا آن را جلو برده یا نبرده است.ما در عرض ۱۰ یا ۱۲ روز باید ۲۲ فیلم ببینیم و همه چیزشان را قضاوت کنیم که کدام از دیگری برتر بود.ضمن اینکه شما فیلم هایی که می بینید با یکدیگر متفاوت است.یعنی یک فیلم فرهنگی مستقل را می بینی و بلافاصله کات می شود به یک فیلم تجاری کمدی که نمی دانی این را با این چطور می شود مقایسه کرد.در صورتی که ممکن است یک فیلمبردار خیلی خوبی در اختیار آن فیلم تجاری باشد که به نگاه آن فیلم کمک کرده است.قطعا وقتی دارید آن فیلم را نگاه می کنید به این توجه نمی کنید.به همین دلیل من معتقدم با این شکل نمی شود داوری کرد.شما بعد از آن دچار انواع اعتراض ها یا زیاده خواهی برخی ها می شوید.دچار این می شوید که علاقمند بودید برخی فیلم ها طور دیگری نگاه شود اما نشده است. شما ۹ نفر را با گرایش های مختلف در کنار یکدیگر قرار می دهید و می خواهید کار داوری را انجام بدهند.

*ادامه برگزاری و داوری جشنواره به این شکل به سینما ضربه می زند

میری در ادامه افزود: در تمام جهان یک رئیس هیئت داورانی انتخاب می کنید که او ترکیب هیئت داوران را می چیند و نسبت به نگاهی که دارد تلاش می کند این داوران در سلیقه اش باشند. این اتفاق هم اینجا نمی افتد.همه اینها دچار این می شود که پر از حرف و حدیث شویم و فکر کنیم که این فستیوال می تواند به سینمای ایران کمک کند.الان چندسالی است که دیگر به نظرم کمک نمی کند.شما به نشست های شبانه فیلم ها نگاه کنید منتقدان پرسابقه فیلم ها دیگر به این نشست ها نمی آیند.کسانی که فضای مجازی را مدیریت می کنند ورود می کنند.به نظرم می آید این شکل دیگر جواب نمی دهد وبه سینمای ایران در حال ضرر زدن است.

او گفت: فیلم فجر یک فستیوال است؟یک جورآکادمی است؟ هیچ کدام از اینها نیست.یک دورهمی است که الان این دورهمی برعلیه خودش دارد عمل می کند.اگر این دورهمی بخواهد باشد یا باید به سمت کاری که در دوره عسگرپور اتفاق افتاد که کم کردن جوایزبود و همان تعداد جوایز را بدهیم که ۵ یا ۶ جایزه اصلی می دادند و یک جایزه به دستاورد فنی می دادیم.همین. یا اینکه باید این را کاملا جمع کنیم و بگوییم آقا در عرض یک ماه یا ۲۰ روز هرآنچه تولید شده است و کسی خواهان آن است را نمایش می دهیم و یک جایزه مردمی می دهیم.این می تواند کمک کند به دیده شدن فیلم ها، نه البته با این تعدادی که امروز نمایش داده می شود.که اکثرا ضرر می زنند.۵۰ بار یا ۶۰ بار نمایش داده می شود و در اختیار شما هم نیست.در همه جای جهان اگر بیش از ۳ بار فیلم را نمایش بدهند باید به شما پرداخت مالی کنند.هیچ کجا این کار را نمی کنند.جشنواره جهانی فیلم فجر اگر تابع مقررات اتحادیه فستیوال های جهانی نیست.ارگان ها فیلم را نمایش می دهند. اگر فیلمی به جشنواره نرسد باز فیلم شما را نشان می دهند و اینها همه به ضررفیلم عمل می کند.امروز جشن انقلاب دارد برعلیه انقلاب عمل می کند.یک شکلی شده است که ما اینقدر راجع به آن حرف می زنیم و اینقدر برایش حاشیه می سازیم و سینماگران مقابل یکدیگر می ایستند که اتفاق بدی است و شکل خوبی ندارد.اگر بخواهیم این اتفاق جشنواره واقعی باشد باید به سمت جشن هایش برویم ، اما اینکه همه اش درگیری ومسئله است و این خوب نیست.
در دوره ای خواستیم جوایز را کمتر کنیم تا به خانه سینما بیاید/ حیدریان گفت من اهل سینما نیستم ممکن است برایم مشکل ایجاد کنند
کارگردان فیلم«حوض نقاشی» در ادامه بیان کرد: در دوره ای که محمدحیدری دبیر فجر بود و همایون اسعدیان دبیرجشن خانه سینما بود و من مدیراجرایی بودم با آقای ایوبی به توافق رسیدیم. اینگونه به توافق رسیدیم که جوایز کم شود و اینها بیاید در خانه سینما، دوستان صنوف به ما معترض شدند که آن مبلغی که هدیه می دهد چه می شود.ما در این زمینه مذاکره کردیم و آقای ایوبی با ما موافقت کردند.قرار شد مبلغی که می دهند به جشن خانه سینما بیاید و آن را به همه آنها اهدا کنیم. همه چیز انجام شد آن زمان، آقای میرکریمی مدیرعامل خانه سینما بود.توافقات انجام شد و فقط قرار شد بنشینیم و این را امضا کنیم.متن نوشته شد و دو طرف نظراتشان را گفتند و یکباره گفتند نه.نمی شود و آقای حیدری گفته است من اولین سال اینجا دبیر هستیم و وقتی بیایم اینجا دچار بحران می شوم.من اهل سینما نیستم و شاید برای من مشکلات درست کنند.آقای ایوبی هم گفت بهتر است که نکنند.البته یک اعتراضاتی هم از صنوف شده بود که بگذارید ما از دوجا جایزه بگیریم. چرا از یکجا بگیریم.به نظرم باید واقعا بنشینند و فکری کنند.

در همه جای دنیا دبیرمسئولیت جشنواره را برعهده دارد/امسال اعتراضات بیش از هر سال بود
او در ادامه درباره اینکه چکار باید کرد، توضیح داد:شما یک نوع فیلم را می گذارید کنار نوع دیگری فیلم که اصلا ساختارشان با هم فرق دارد.برای اینکه با مردم ارتباط برقرار کند و بفروشد.امسال از این نوع فیلم ها زیاد بود.چگونه می شود.کسی می گوید چرا فیلم کمدی من مثلا نبود. همیشه اینطور بوده که گفتیم یک کمدی یک دفاع مقدس بگذاریم.این می تواند اعتراضات را زیاد کند. امسال اعتراضات از مرحله هیئت انتخاب شروع شد وبعد از داوری ها هم وجود داشت.کسی را به عنوان دبیر می گذارید که هیچ مسئولیتی نمی پذیرد.می گوید مسئولیت با هیئت انتخاب است.در صورتی که در تمام دنیا دبیر سیاست کلی جشنواره را مشخص می کند.در جشنواره های دنیا دبیرها ثابت هستند.وقتی فیلم«خروج» آقای حاتمی کیا و فیلم «پوست» کنار هم هیچ معنایی پیدا نمی کند.شما چه کار می توانید بکنید. این جشنواره دارد لطمه می زند به کار ما وباید یک همیتی بین کل بچه های سینما شکل بگیرد. اینکه فقط فکر کنیم در هر دوره ای یک نفر از ما جایزه می گیرد و انتخاب می شود و مبلغی هم می گیرد درست نیست واین لطمه می زند. امسال اگر اتفاقات جلوتر می رفت در شب های بعدی در نشست ها به درگیری های فیزیکی می رسیدیم.در سالی که من هیئت انتخاب بودم و رضا داد دبیر بود همین بحث شد که چرا ۲۲ فیلم،۲۴ تا و گفتند ۳۳ تا.این شکل خوبی نیست.

کارگردان « سعادت آباد» در ادامه اظهارکرد:یک جشن خانه سینمایی وجود دارد که یک آکادمی است و مشکلاتی هم دارد که تلاش می کنیم اتفاقات بهتری بیفتد.در جشنواره فیلم فجر باید یک چیزی با این جشن فرق کند .یک شکل دیگری شود.وقتی اینجا شما به یک فیلم هایی توجه می کنید جشن خانه سینما هم کپی می کند.فستیوال فجر جز اینکه دارد ضرر می زند به یک بخشی چه کارکردی جدا از دیگر جشن های سینمایی ایران دارد. ما بگوییم هرکسی علاقمند است فیلمش در فجر رونمایی شود بیاید و ما کمک می کنیم فیلم های مردمی هم شرایط اکران بهتری بگیرند و کمک های دیگری به آنها بکنیم.
ارگان ها تلاش می کنند برای فیلم مشکل درست کنند/جدا کردن سیاست از سینما کار دشواری است

او در ادامه درباره جایزه مردمی گفت: تا آنجایی که من می دانم کسی که این کار را می کند آقای آشتیانی پور آدم امین و سالمی است.در ساختار جایزه مشکلی نیست مگر اینکه در بیرون از آن تهیه کنندگان کاری بکنند.آن توضیحاتی که آقای آشتیانی پور داد و من شنیدم اینطور بود که طبق سیستمی کارها پیش می رود بعید است اتفاق بدی بیفتد. نتیجه ای که امسال درآمد چیز بدی بود و فاصله فیلم ها خیلی کم بود.تصورم این است که خوب بد جلف بتواند بالاتر بیاید اما اینطور نشد. نشان می دهد که تماشاگران جشنواره متفاوت بودند. می شود راهکارهای این شکلی پیدا کرد به جایزه های مردمی و آنها را شرکت های مهندسی آمارگیری سپرد تا آنها کار را پیش ببرند.دوباره مردم بیایند فیلم ببینندو برای دیدن فیلم ها صف بکشند.ارگان ها باید کمک کنند به اکران.خیلی جاها می آیند فیلم را ببینند تا برای ان مسئله ایجاد کنند.این در جشنواره باعث این شده است که خیلی از فیلم ها در دوران جشنواره برایشان مشکل پیش می آید.جشنواره از طرف دیگر برای اکران فیلم ها مسئله درست می کند.وقتی اکران هایی را می گذارید برای جاهایی و ارگان های مختلف می آیند فیلم را ببیند برایش مسئله درست می کنید.در جامعه سیاست زده ما خیلی سخت است که سیاست را از سینما جدا کنید.شاید بعضی موقع مقصربودیم خودمان.خودمان آدم هایی را وارد سینما کردیم برای اینکه فیلممان بیشتر دیده شود و پول گنده تری بگیریم.وقتی اوج رو فیلم هایی سرمایه گذاری می کند که به نظرم کار خوبی است و از نظرم خوب است عده ای از اینطرف چون اوج سرمایه گذاری کرده است نگاه سیاسی دارند به فیلم.از آن طرف هم دوستان دیگر جناح اصلا با فیلمی که بچه های خوش فکر مستقل کار کرده اند با نگاه جناحی به فیلم نگاه می کنند.اینطور شده است که اگر شبیه من فکر نمی کنی حتما مشکل داری.فیلم را با فرهنگ سینما نمی بینند و می گویند این فیلم چرا اینطور است. بعد کل ساختمان فیلم از جمله اکرانش به هم ریخته می شود. در محفل هایی راجع به فیلم طور دیگری صحبت می شود. این لطمه بزرگی به همه جناح ها از همه طرف در سینما می زند. همیشه برای ارشاد و شورای پروانه ساخت بولتن های عظیمی می آمد که برای فیلم ها چیزهایی نوشته بودند که خود فیلمساز فکرش را نمی کرد.

میری در ادامه گفت:معتقدم باید مشاورانی برای هیئت انتخاب، انتخاب شوند که مسئولیت کار را بپذیرند نه اینطور باشد که بچه های سینما را مقابل یکدیگر قرار بدهند. همه مشکلات گردن خودمان می افتد و اهالی سینما با یکدیگر دشمن می شوند.
اعتراف می کنم اشتباه کردیم/باید جواد عزتی و هادی حجازی فر را نامزد می کردیم

او در ادامه درباره ساختار کلی جشنواره سی و هشتم فجر گفت: وقتی قرارشد داوری کنم در این جشنواره و همه اتفاقاتی که افتاد و من تصمیم گرفتم بیایم و گود را خالی نکنم.شاید این نظر برای خیلی ها خوشایند نباشد و فکر کنند می توانند توهین و افترا بزنند.اما برایم مهم نبود.تصورم وقتی اسامی را دیدیم از جشنواره این بود که ۵ یا ۶ اسم خوب در جشنواره داریم .اتفاق خوشایندی افتاد که یکسری فیلم ها از نوع دیگری که مستقل یا هنر و تجربه نبودند آمدند و کمک کردند به نوع دیگری از نگاه فیلمسازی انتخاب شدند.معمولا این فیلم ها کمتر به به فستیوال های داخلی می آمدند. مثل فیلم های برادران محمودی، ابربارانش گرفته است، پوست و خیلی از فیلم های دیگر.این اتفاق خوبی بود.برای من اینگونه بود که اسم هایی داریم که خوب هستند و ۵ یا ۶ فیلم داریم که فیلم های خوبی هستند.برای اولین بار چهار فیلم اول به بخش مسابقه راه پیدا کردند.خیلی سخت شد.اینکه نگاهت چگونه است. یک هئیت ۹ نفره با سلیقه های متفاوت داری.البته قرار بود رئیس هیئت داوران داشته باشیم که مخالفت شد.شما اینها را داری و فیلم هایی را داری که یک نوع دیگر نگاه کردند و در اکران شرایط ویژه ای ندارند اما فیلم های خوبی هستند. در کنارش فیلم هایی داریم که در اکران موفق خواهند بود. این سخت ترین بخش داوری امسال بود.تصورم این نبود اصلا. این جشنواره فستیوال کدام فیلم است؟ کمدی؟ یا دفاع مقدس؟ عین هر سال گفتند این سفره را پررنگ کنیم با همه جور آدم. چون ساختاری ندارد ما را با خودمان دچار مسئله می کند.شهامت هیئت انتخاب یکی از برگ برنده های امسال بود.برای ما کار را سخت کرد اما اینکه فضا می دهی به فیلم هایی که بعد از جشنواره امکان دیده شدن ندارند. حال در داوری می خواهی به هر دو جنس فیلم ها توجه کنی و این خیلی سخت می شود.در هیچ کجای جهان اینطور نیست.آتابای خیلی فیلم خوبی بود اما از دست رفت. آنچه که ما رای دادیم رای همه ما بود.اما فکر می کنم هر ۹ نفر ما اشتباه کردیم.می خواهم این را عتراف کنم.فکر می کنم باید به هر شرایطی بود هادی حجازی فر آتابای و جواد عزتی شنای پروانه را نامزد می کردیم. باید گفت و گو می کردیم تا این اتفاق بیفتد.دلیل اینکه این اتفاق نیفتاد را من و شما می دانیم.فکر می کنم باید در شرایطی این دو نفر را نامزد می کردیم.حیف که قول و قراری با هم می گذاریم که هر آنچه در اتاق است در بین ما بماند. از بخشی از گفت و گوها که از داوران بیرون آمده است گله مند هستم.حرفه ای گری این است که بگوییم رای همه ما این بوده است. گفت و گوهای طولانی کردیم. در هیچ دوره ای اینطور نبود. شایعه هایی پیش می آید که دبیر دخالت کرد. فلان ارگان دخالت کرد.به خاطر اینکه وقتی طولانی مدت گفت و گو می کنی و بیرون می رود این شبهه به وجود می آید که کسی دخالت کرده است.همیشه این اتفاقات بوده است اما امسال بیشتر بود. وقتی اینهمه گفت و گو می کنید ممکن است کسی از دست تو دربرود.شاید بگویی بگذرم.

نیروهای تازه ای وارد سینمای ایران شد/بهترین اتفاق جشنواره امسال این بود / فیلم را با تیتراژشان نبینیم
میری در ادامه بیان کرد: به نظر می آید سینمای پرفروشی در سال آینده نخواهیم داشت. مگر اینکه چیزهایی ساخته شده باشد که ما ندیده باشیم. فیلم های پرفروش کم خواهد بود و این لطمه می زند.یک اتفاق خوشایندی اما امسال افتاد این بود که جوانانی وارد سینمای ایران شدند که در همه شرایط بی نظیر هستند. همه آدم هایی که امسال جایزه گرفتند اولین بارشان بود و نیروی تازه ای در بازیگری در طراحی در فیلمبرداری وارد سینمای ایران شد که خوشایند است.کارگردان های جوان درخشان بودند و این نقطه روشنی برای سینمای ایران است.در دوران جشنواره هیئت داورانی می گذاری که فیلم ها را می بینند و اخباری هم از بیرون می شنوند.چون مسائل سیاسی باز هم دخالت دارند دراین روند هی اینها وارد فیلم می شود و جو فیلم را عوض می کنند. مثل جوی که راجع به درخت گردو اتفاق افتاد که نمی دانیم چرا.قاطی کردن سیاست در سینما سال به سال بیشتر می شود.سینما را باید در داوری با متر سینما داوری کنیم اما برخی مواقع شاید نشودو باید یاد بگیریم وقتی وارد داوری می شویم همه گذشته مان با آدم ها را کنار بگذاریم و فیلم ها را بدون تیتراژ ببینیم. دو چیز به نظرم باید اتفاق بیفتد وارد داوری که می شویم درگیری ها و دوستی ها را کنار بگذاریم و از طرفی فکر کنیم فیلم را با هنر سینما نه تیتراژش می بینیم.

او در پایان گفت: فیلم ساختن کمی سخت شده است وساختن فیلم هایی که دوست دارم سخت شده است. امیدوارم توجه به فیلم های متفاوت در جشنواره کمک به ساختن فیلم های من شود.