پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

محمد تاجیک :پرواز در شب محصول سال ۱۳۶۵ از دیگر ساخته های مهم ملاقلی پور است . مرحوم فرج الله سلحشور، جعفر دهقان، تاجبخش فناییان، سید جواد هاشمی و… از بازیگران این فیلم بودند.
به گزارش سینما سینما ،رسول ملاقلی پور با ساخت «پرواز در شب»، جایزه بهترین فیلم را از جشنواره پنجم فیلم فجر به دست آورد. این فیلم، اولین تجربه تهیه کنندگی او بود.خود رسول ملاقلی پوردرباره این فیلم گفته : پرواز در شب حاصل یک دوران تنهایی و خلوت من بود نسبت به گذشته ام و مرزی که من را به سینمای حرفه ای وارد می کرد. اینکه تا به حال چطور رفتم؟ چگونه بودم؟ اصلا کی و کجا بودم؟ و حالا قرار است کجا بروم. مثل باک ماشینی که خالی است و پت پت می کند استارت که می زنی در حدود دو سه متر راه می رود. نیاز داشتم شارژ شوم و پرواز در شب من را شارژکرد. باکم را پر کرد. سختخوبی بهم داد. باقهرمانانش گریه می کردم، می جنگیدم و گاه حتی به آنها حسرت می خوردم. شاید یکی از علت های موفقیتش هم این بود که از یک پشتوانه تمام ناشدنی مثل نهج البلاغه در آن بهره بردم.

رسول را مجبور کردند که پایانش را تغییر دهد 

ملاقلی پور در مصاحبه دیگری  همزمان با اکران فیلم نسل سوخته درباره فیلم پرواز در شب می گوید :«پرواز در شب» زمانی که درصدد دریافت پروانه ساخت بود به اصرار مسوولین فرهنگی و به اقرار خودشان که می‌گفتند «رسول را اجبار کردیم تا پایانش را تغییر دهد» با مشکلاتی مواجه شد. حتی در آن مقطع بسیاری از دوستان این فیلم را فیلمی ضد جنگ می‌دانستند. فیلمی که نگاه متفاوتی به جنگ دارد آن هم در شرایطی که مساله‌ی اصلی کشور ما جنگ بود اوج بحران‌های جنگ را پشت سر می‌گذاشتیم.(ایسنا -فروردین ۸۶)

دزدیدن تانک از نمایشگاه دفاع مقدس

جالب است بدانید ارگان های دولتی به فیلمی که بعدها، جایزه بهترین فیلم سال را به آن اهدا می کنند، تانک نمی دهند! ملاقلی پور، شبانه می رود نمایشگاه دفاع مقدس و می نشیند پشت رُل تانک و می راندش تا لوکیشن فیلمش! او این بار، تانک می دزدد .(هفته نامه چلچراغ)

«پرواز در شب» دومین فیلم پرفروش آن سال، پس از «گلنارِ» کامپوزیا پرتوی می شود. با بلیت ۲۰ تومانی، صد میلیون تومان می فروشد و پنج میلیون مخاطب را – در اوج درگیری مردم با جنگ – به سینما می کشاند. درهای ورودی بعضی از سینماها به دلیل ازدحام جمعیت، می شکند!

رقص مرگ عاشقان به روایت ناصر صفاریان

ناصر صفاریان در مطلبی با عنوان رقص مرگ عاشقان در ماهنامه فیلم درباره پرواز درشب نوشته است :با شروع جنگ، فیلمسازان عرصه‌ جدیدی را پیش روی خود دیدند و فرصت یافتند گونه‌ جنگی را هم تجربه کنند. از آن جا که اغلب فیلمنامه‌نویسان و کارگردان‌ها نسبت به جنگ ایران و عراق شناخت کافی نداشتند، سینمای جنگی کشورهای دیگر – به ویژه آمریکا و دیگر کشورهای غربی – الگو قرار گرفت و نخستین فیلم‌های جنگی سینمای ایران تحت تأثیر سینمای خارج ساخته شد.
از آن جا که ماهیت جنگ ایران با جنگ‌های دیگر تفاوت داشت و سربازان ایرانی بدون اتکا به قهرمان‌بازی و سلاح‌های پیشرفته، به جنگ می‌رفتند و حضور آن‌ها از سر اعتقاد بود، تصویر روی پرده که به سربازان رویین‌تن و همیشه پیروز و سلاح‌های پیشرفته اختصاص داشت، از واقعیت‌های جبهه‌ ایران فاصله می‌گرفت. پس از چندی، فیلمسازان خو گرفته به حال و هوای جنگ از راه رسیدند و شناختی را که معمولاً در حضور در جبهه ریشه داشت، با سینما درآمیختند و سینمای واقعی مبتنی بر حال و هوای جنگ را خلق کردند. «پرواز در شب» اولین نمونه‌ شاخص این نوع سینما بود، و پس از آن فیلمسازهای دیگر بر این بستر حرکت کردند.

دور از ملال

در فیلم برای اولین بار، روحیات رزمندگان و وجوه درونی شخصیت سربازان ایرانی، جایگزین زد و خوردها و انفجارهای فیلم‌های جنگی شده. ملاقلی‌پور علاوه بر وفاداری به واقعیت موجود و حفظ حال و هوای جبهه‌های ایران از جذابیت اثر هم غافل نمانده و فیلم را از مسیر ملال‌آوری دور کرده است. او در این جا تنش درونی (روحیات شخصیت‌ها) را جانشین تنش بیرونی (درگیری و زد و خورد و انفجار) کرده و با پرداختن به آدم‌ها، به مسائل انسانی شکل گرفته در دل نبرد توجه نشان می‌دهد. روابط عاطفی میان شخصیت‌ها و شاعرانگی صحنه‌هایی که بزرگواری و طبع بلند رزمندگان ایرانی را به رخ می‌کشد، آن قدر دلنشین و تأثیرگذار از کار در آمده که «پرواز در شب» را به یکی از بهترین فیلم‌های جنگی سینمای آن سال ها تبدیل کرده .

ملاقلی پور پرواز درشب را با نگاهی عمیق به واقعه عاشورا ساخت

جمال شورجه کارگردان سینما در گفت‌وگو با شبکه آی فیلم در مورد ساخت فیلم «پرواز درشب» گفته است : مرحوم رسول ملاقلی پور فیلم «پرواز در شب« را با نگاهی عمیق به وقایع عاشورا ساخت. این فیلم بخش های از حادثه کربلا را در دل روزهای جنگ روایت می‌کند و مهم‌ترین اتفاق فیلم همراهی با مضامین عاشورایی است.

اشک ریختن مردم در سینماها

شورجه با اشاره به صحنه های مختلف فیلم گفته است: مثلا در صحنه فینال کار زمانی که بازیگر تمثیلی از شمایل حضرت ابوالفضل (ع) را بالا می برد و موسیقی جاودانه محمدرضا علیقلی ( امشب شهادت نامه عشاق امضا می شود..) با این صحنه همراه می شد اتفاق مهمی برای فیلم بود. یا صحنه شبهای عملیات که بیننده را به یاد حرف های امام حسین (ع) در شب عاشورا و در جمع یاران می انداخت. خاطرم هست در سینما و درصحنه ای که نریمان با بازی زنده یاد فرج الله سلحشور با قمقمه هایی که در اثر اصابت گلوله سوراخ شدند به دیوار تکیه داده ، مردم به شدت منقلب شده بودند و اشک می ریختند چون این صحنه با یاد حضرت اباالفضل (ع) ساخته شد و بسیار تاثیرگذار بود.