مستند «دره ستارگان» الگوی روایی منسجم ندارد.
سینماسینما، سیدرضا صائمی:
گاه سوژه یک اثر بهویژه در ژانر مستند به قدری جذابیت دارد که قابلیتهای اثر را از ذات سوژه میگیرد نه ابژهای به نام فیلم. مستند «دره ستارگان» بر همین مبنا از سوژه خود اعتبار میگیرد، حتی اگر خلاقیتی در بهرهگیری از ظرفیتهای تکنیکی و زیباییشناسی برای روایت این سوژه نداشته باشد. خب وقتی قرار است این مستند پرتره درباره شهرداد روحانی باشد که در عالم موسیقی نه یک نام معتبر ایرانی که یک برند جهانی است، قطعا مستندی قابل توجه میشود که حتی اگر به تصاویر و فیلمهای آرشیوی هم در روایت آن بسنده شود، تماشای آن باز هم لذتبخش خواهد بود. چنانچه در این مستند شاهد کارکردهای متفاوتی از این تصاویر آرشیوی هستیم که هم خاطرات شیرین اجراهای او را در ارکسترهای داخلی و خارجی زنده میکند و هم نوعی عنصر آگاهیبخش و اطلاعرسانی از کارنامه این استاد موسیقی و جایگاه او نشان میدهد و هم تصویری از سیر تغییر و تحول او به لحاظ ظاهری و چهره فیزیکی به تصویر کشیده میشود. شاید اوج جذابیت و زیبایی این تصاویر آرشیوی مربوط به اجرای معروف او در کنار یانی، از موسیقیدانان مشهور جهانی، است و آن سوال و جواب موسیقایی که بین شهرداد روحانی و نوازنده سیاهپوست از طریق ساز ویولن صورت میگیرد. یک نوع بداههنوازی خلاقانه و در لحظه که قدرت و خلاقیت موسیقایی سوژه را قاب میگیرد. قطعا مخاطبی که علاقهمند جدی موسیقی بهویژه آثار استاد روحانی باشد، از تماشای هر تصویری از او حتی راه رفتنش در خیابان یا چای خوردنش پشت میز اتاقش لذت خواهد برد. شخصیت و خصلتهای فردی خود استاد نیز بر این جذابیت خواهد افزود. خاصه لبخند همیشگی و گشودگی شهرداد روحانی و تواضعی که در منش و کنشهای او دیده میشود.
اما مشکل اصلی مستند «دره ستارگان» این است که بدون سناریو و الگوی روایی منسجم است و نوعی پراکندگی و گاه شلختگی در روایت آن دیده میشود. فیلم در نمایش جایگاه شهرداد روحانی بهعنوان یک موسیقیدان ایرانی موفق است که بهطبع بخشی از این موفقیت را مدیون فیلم و عکسهای آرشیوی است، اما آنجا که فیلمساز باید با تکیه بر تمهیدات مستند به بازنمایی این شخصیت بپردازد، پای کار میلنگد. شاید مهمترین ضعف آن هم در انتخاب برخی شخصیتهای سینمایی یا هنری است که قرار است از شهرداد روحانی سخن بگویند. این ضعف را در دو ساحت میتوان بازشمرد. یکی انتخاب آنا نعمتی بهعنوان مصاحبهگر با استاد که نه تخصص و نه حتی اطلاعات کافی درباره سوژه دارد که این ضعف کاملا در گفتوگوهای او با شهرداد روحانی خود را نشان میدهد و دیگری برخی چهرههای آشنا اما بیگانه با موسیقی که یا درباره استاد حرف میزنند یا متنی شاعرانه میخوانند. متنی که ربط چندانی به محتوای سوژه ندارد و نهتنها اطلاعات که حسی را هم درباره استاد به مخاطب منتقل نمیکنند. مثلا هیچجوره نمیتوان نسبتی بین نیوشا ضیغمی و استاد شهرداد روحانی پیدا کرد! واقعا فرد مناسب و مرتبطتری با روحانی نبود که کارگردان به سراغ نیوشا ضیغمی رفته است؟! البته از آنسو حضور و سخن افرادی مثل دکتر پورتراب یا فریدون خلعتبری که وجوه حرفهای و هنری شخصیت استاد روحانی را بازگو میکنند، از نقاط قوت اثر است. هرچند که جای خیلی از افراد نیز بهویژه موسیقیدانهای شهیر ایرانی برای معرفی زوایا و ابعاد مختلف شخصیت شهرداد روحانی خالی است. مثلا استاد فخرالدینی یا حسین علیزاده که خود از آهنگسازان بنام هستند. آیا حضور افرادی مثل مهدی مهدویکیا بهعنوان یک فوتبالیست برای بیان خاطرهای از استاد ضروریتر بود یا خوانندهای مثل همایون شجریان و علیرضا قربانی! در بخش گفتوگو، آنا نعمتی حتی از قابلیتهای بازیگری خود برای اجرای یک گفتوگوی خبری استفاده نمیکند و اساسا در غالب زمانها ساکت است و به برخی ریاکشنها در میمیک صورتش اکتفا میکند که آنقدر تصنعی است که باورپذیری حسی لحظه را هم مخدوش میکند. همچنین متنهایی که خوانده میشود، هم به لحاظ مضمون و هم گوینده آنها در غالب موارد بیربط و پرت است که گاهی احساس میشود شأن حرفهای استاد شهرداد روحانی در اثر حفظ نشده است. به این معنی که هموزن با شخصیت و جایگاه استاد، افرادی برای معرفی او انتخاب نشدهاند. بااینحال سخنان خود روحانی و نمایش برخی اجراهایش و نوع رهبری ارکستر و هدایت آنها در پشت و جلوی صحنه آنقدر جذاب هست که از تماشای این اثر بینصیب برنخواهید گشت. دل سپردن به طنین موسیقی او و حرفها و شخصیت دلنشینش، تماشای این مستند را به تجربهای لذتبخش بدل میکند.
اطلاعات فیلم:
دره ستارگان
خلاصه فیلم: این مستند مروری است بر فعالیت های آهنگ ساز و نوازنده شهیر ایرانی، شهرداد روحانی، که در زمینه موسیقی در جهان چهرهای شناخته شده است.
عوامل: کارگردانان: الهام قرهخانی، مهرتاش مهدوی، فیلمنامه نویس: الهام قرهخانی، مدیر فیلم برداری: محمد پورقربانعلی، مهدی اصلانی، حسن اصلانی، مدیر صدابرداری: امید نیکبین، کامبیز احمدپوری، تدوین گر: سیامک مهماندوست، بازیگران: آنا نعمتی، پیمان معادی، مهناز افشار، مهتاب کرامتی، حبیب رضایی، نیوشا ضیغمی، مهراوه شریفینیا، جمشید مشایخی، دکتر مصطفی کمال پورتراب، دکتر اکبر عالمی، فاطمه معتمد آریا، حجتالله شکیبا، رامبد جوان، هنگامه قاضیانی، بیژن بیرنگ، علیرضا عصار، ناصر چشمآذر، فردین خلعتبری، نادر مشایخی، علی بیرنگ و با حضور مهدی مهدویکیا، تهیه کننده: سید امیر پروین حسینی
ماهنامه هنر و تجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گزارش مراسم رونمائی از کتاب «دندان گرگ»/ یک داستان حماسی شهری
- گفتوگو با علیرضا معتمدی کارگردان «چرا گریه نمیکنی؟»/ تروما را به تجربه خلاقه و رهاییبخش تبدیل کردم
- معرفی اعضای جدید هیات مدیره و بازرس انجمن منتقدان سینما
- داوران هفتمین آیین نوشتار سینمای ایران معرفی شدند
- سینمای ایران؛ دگرگونی یا ویرانی؟/ جیرانی، عسگرپور، کثیریان و فرشباف از آینده فیلمسازی میگویند
- در هفتمین «مستندات یکشنبه» مطرح شد؛ «پیمان آدریانا» یک مستند ترکیبی است/ روند سقوط یک انسان
- «پیمان آدریانا» در مستندات یکشنبه/ پلیس مخفی شیلیایی در خانه هنرمندان ایران
- رنج زیر پوست محسن/ در یادبود محسن جعفری راد
- در خانه هنرمندان ایران به نمایش درمیآید؛ روایت سوختن یک سینما و آدمهایش در «سینهما رکس»
- واکنش تند سینماگران به توئیت توهینآمیز علیاکبر رائفیپور
- از فیلم اولی تا فیلم اولادی!/ گونه شناسی فیلم اولیها در جشنواره چهلم
- سعید عقیقی: «قهرمان» در کنار «جدایی نادر از سیمین» کاملترین فیلم اصغر فرهادی است/ ریسک بزرگ فیلمساز در استفاده از میزانسن تازه
- «دو روز با فیلم کوتاه» در خانه هنرمندان برگزار میشود/ نمایش منتخبی از آثار جشنواره فیلم کوتاه
- معرفی هیات داوران بخش فیلم جشنواره ملی دانشجویی عکس و فیلم جاذبههای گردشگری ایران
- تقابل فرهنگ و تجارت
نظر شما
پربازدیدترین ها
- به بهانه تغییر رییس سازمان سینمایی/ باید مدیران را پاسخگو کنیم
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- سه پوستر فیلم «شهر خاموش» را حذف کردند/ تلاش برخی فیلمسازان برای حذف سینمای ایران از جشنوارههای جهانی
- آل پاچینو چگونه اعتیاد را پشت سر گذاشت تا بازیگر فوقالعادهی ما شود
- با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی شد
آخرین ها
- «کسری آنلاین» در میان منتخبین جشنواره نوستالژیا
- وزیر ارشاد: در خصوص هنرمندان ممنوع الکار تجدید نظر کلی خواهد شد
- «سکوت و سلام»؛ قابهای خاطره انگیز از آتیلا پسیانی
- با حضور کمرنگ سینمای ایران؛ نامزدهای هفدهمین جوایز سینمایی آسیاپاسیفیک معرفی شدند
- غزل شاکری صداپیشه «ژولیت و شاه» شد
- کنفرانس بینالمللی انجمن رمز ایران با حمایت همراه اول آغاز به کار کرد
- نگاهی به «شیهه»/ به کودکی که هرگز زاده نشد
- همراه اول موفق به دریافت بالاترین نشان مسئولیت اجتماعی ایران شد
- داوری ۲ ایرانی در جشنواره «لوکاس»
- به همت کانون ادبی زمستان؛ بزرگداشت استاد هادی خانیکی برگزار میشود
- آیین بزرگداشت احترام برومند برگزار شد/ حواستان به هنرمندانی که نیستند، باشد
- آل پاچینو چگونه اعتیاد را پشت سر گذاشت تا بازیگر فوقالعادهی ما شود
- «علت مرگ: نامعلوم» بهترین فیلم جشنواره تورین شد
- نمایش «سیمبلین» / گزارش تصویری
- پایان کار جشنواره فیلم کوروش با معرفی برگزیدگان
- نوری بیلگه جیلان و سه سینماگر دیگر در تهران مسترکلاس برگزار میکنند
- اندر احوال کشتیشکستگان سینمای ایران/ عصر فراموشی
- قابهایی از ناگفتهها در گالری ثالث
- سرنوشت نامعلوم سریال کیانوش عیاری/ چرا تلویزیون ۸۷ متر را گردن نمیگیرد؟
- مراسم سالگرد قتل داریوش مهرجویی و همسرش برگزار شد؛ دادخواهی دوباره در سالگرد «شب هولناک سینمای ایران»
- راهیابی «اسکن» به جشنواره آمریکایی
- همکاری دوباره احسان عبدیپور با سروش صحت در «اکنون»
- فوت خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی؛ امینالله رشیدی درگذشت
- اکران «آخرین عاشقانه» از فردا/ «نهنگها» به زودی به سینما میآید
- «کشیم عاشق» به فرانسه میرود
- «مالی سویینی» به تالار وحدت میرود
- نصیریان: سینما را از مهرجویی آموختم/ اولین حضور رئیس جدید سازمان سینمایی در میان هنرمندان
- اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران / گزارش تصویری
- آغاز دور جدید حراج شمارههای رند همراه اول
- به بهانه تغییر رییس سازمان سینمایی/ باید مدیران را پاسخگو کنیم