کارگردان «آلماگل» خود مرد سفر و حذر است
سینماسینما، عقیل قیومی:
راستش را بخواهید، روزی که فرشاد فرشتهحکمت به اصفهان آمده بود برای جلسه نمایش و نقد فیلمش-«آلماگُل»- آنقدر که از صحبتهایش توأمان هم لذت بردیم و هم آموختیم، در آن عصر داغ و رخوتناک تابستانی فیلمش چندان سرشارمان نکرد از شوق تماشا. فیلمی که بیش از یک دهه از تولیدش میگذرد و بخت نمایش گسترده را نیافته تا اینکه به همت گروه هنر و تجربه سرانجام این فرصت را مییابد تا خود را بنمایانَد. فیلمی که به گواهِ قابهایش در زمانی که امکانات تصویربرداری بهراحتی این روزها نبوده، تلاش کارگردانش را به رُخ میکشد، اما فیلم چه ندارد که وقفه ایجاد میکند در فرایند تماشایش؟
فیلم روایت جستوجوی مردی ترکمن است به نام تایماز برای یافتن همسرش، آلماگُل. زن در غیاب مرد- وقتی مرد سرزمین مادریاش را ترک کرده- بر اثر بادی سهمگین که خانمانشان را ویران کرده، با کودکی که قرار بوده به دنیا بیاورد، ناپدید میشود. حالا مردِ ترکمن که هنرمندی نقاش است، به سرزمین اجدادیاش بازگشته و هراسان طی طریق میکند برای یافتن ردی از آلماگل. اما این جستوجویی که پیش چشممان شکل میگیرد، ظاهر قصه است و بهتدریج درمییابیم که زن و زیباییهایش بهانهای میشود برای مرد-بخوانید فیلمساز- تا با قالبی تمثیلی به سنتهای عمیق یک قوم کهنسال نقب بزنیم.
مردان غیور ترکمن جانشان به اسب بسته است؛ اسبهای بیزینی که به تاخت میتازند در دشت و دمن و جسم و جان مردِ ترکمن را سیراب میکنند. از دیگر سو نواها و نغمههای کهنی که در دل فضاهای پیرامونشان طنینانداز میشود و آیینهای خاص و منحصربهفردشان با خنجرهایی که با آن به رقص درمیآیند، هویت محترم قومیشان را شکل میدهد. اینها را پیش از این در مستند دیدنی «آتلان» در ضیافتی چشموگوشنواز به تماشا نشستیم. مستندی که هم درامش شکل گرفته بود و هم ریتم درونیاش باعث میشد حتی در یک ظهر رخوتناک تابستان روی صندلی سینما خوابمان نبَرَد. پس بهتر است بگوییم که شوربختانه این دیر به نمایش در آمدن فیلم باعث شده تا تماشاگر با نمونه بهتری از شکلگیری روایت در ترکمنصحرا مواجه شود و فیلم از همتایانش عقب بمانَد. درام فیلم شکل نمیگیرد و دغدغه تایماز به دغدغه تماشاگر تبدیل نمیشود و تنها با ریتمی کشدار و کسلکننده شاهد غم خوردن و انذار دادن بر از دست رفتن آیینهای کهن هستیم که مرد با تنها گذاشتن همسرش و دغدغه خارجنشینی و تابعیت دوگانه گرفتن برای فرزندش به نماد این پشت پا زدن به دیرینه قومیاش تبدیل میشود و درنهایت با سویهای شعاری و گُلدرشت مرد باید متنبه شود و به دامان مام وطنش بازگردد.
اما فیلمساز خود مرد سفر و حذر است: «به جز سیستان و بلوچستان به همه جای ایران سفر کردهام و اقوام ایرانی را کاویدهام.» سن و سال چندانی نداشته که سریال «آتش بدون دود» آتشی به جانش انداخته و از دیرباز آیینهای قوم ترکمن دغدغهاش شده است. بیش از ۶۰ فیلم ساخته که به قول خودش فقط به آرشیو فیلمهای خودش افزوده شده و کمتر امکان نمایش عمومی داشته است. فقط یک جا در جشنوارهای خارج از ایران قابهای خاص فیلمهایش سبب شده تا او را در حرفهاش خویشاوند پاراجانف بدانند. فرشاد فرشتهحکمت بیش از اینکه فیلمساز شهرهای باشد، یک پژوهشگر است. سالهاست که دغدغه به سرانجام رساندن فیلمی را دارد با محوریت حافظ و گوته و به شکل غریبی گوته را واکاویده است و اطلاعات دست اول سترگی دارد. کاش فیلمهایش هم صاحب آن خصیصهای بشود که یک فیلم را تماشاییتر و قابل تحملتر کند. با همه اینها «آلماگل» فیلم محترمی است از یک فیلمساز پژوهنده؛ فیلمسازی که با دانایی، کتاب و کلمه محشور است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اکران «آخرین عاشقانه» از فردا/ «نهنگها» به زودی به سینما میآید
- رونمایی از فیلم مستند ساموئل خاچیکیان با پیام مسعود کیمیایی
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- اکران «ایساتیس» در «هنر و تجربه» از ۲۲ دی
- شهاب حسینی: میخواهم فیلمی اقتباسی از ساعدی بسازم
- آغاز اکران یک مستند سیاسی در هنر و تجربه
- اکران «آویختگی» در سینماهای هنر و تجربه
- اکران چهار فیلم جدید در گروه سینمایی هنر و تجربه در آذر ماه
- رونمایی از تیزر مجموعه انیمیشن «رویاهای رنگی»
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- «پسر انسان» پرفروشترین و پرمخاطبترین فیلم هنروتجربه شد
- شهاب حسینی با «مقیمان ناکجا» به هنر و تجربه میآید
- در نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «پسر انسان» مطرح شد: هیچکدام از شخصیتها ضدقهرمان نیستند/بحران خانواده اهورا به عدم پذیرش جامعه برمیگردد
- «پسر انسان»؛ سوژهای که جایش در سینمای ایران خالی بود
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- نامزدهای جوایز بفتا اعلام شد
- خالق و کارگردان سریال: فصل سوم «بازی مرکب» پایان دنیای آن نخواهد بود
- صدور پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۴ اثر/ اعضای جدید شورای پروانهی فیلمسازی غیرسینمایی معرفی شدند
- معرفی مکانهای میزبان ۳ بخش از جشنواره تئاتر فجر
- آیین قرعهکشی نمایش فیلمهای جشنواره ۴۳ام / گزارش تصویری
- درباره دو فیلم حاضر در جشنواره فجر/ استعدادهای تازه در سینما
- برنامه نمایش آثار جشنواره فیلم فجر ۴۳ در سینمای رسانه مشخص شد
- فیلم جدید اصغر فرهادی در نیویورک ساخته میشود
- چرا «علت مرگ: نامعلوم» از اکران بازداشته شده بود؟/ پرسشهای بیپاسخ
- اعطای تندیس زرین جایزه ملی مدیریت مالی ایران به همراه اول
- ارائه بستههای ویژه همراه اول بهمناسبت روز پدر
- مرگ ۲ چهره برنده اسکار/ فیلیس دالتون و کلود جرمن درگذشتند
- معرفی آثار مستند راهیافته به چهل و سومین جشنواره فیلم فجر
- بدرقه فریدون شهبازیان به خانه ابدی؛ علیزاده:هنرمندان ما ارج و قرب ندارند/ کاش از رنجی که کشید، حرف میزد
- معرفی برگزیدگان نخستین دوره جشنواره تئاتر «خوشه پروین»/ منیژه محامدی تجلیل شد
- فهرست تهیهکنندگان هم عقب افتاد/ تعویق در اعلام نامزدهای اسکار ۲۰۲۵ به دلیل آتشسوزی لسآنجلس
- یک جایزه برای نماینده برزیل در اسکار/ سی و ششمین جشنواره پالم اسپرینگز برندگان خود را شناخت
- نمایش و بررسی «چگونه قبل از مرگ مادربزرگ، میلیونر شویم!» در سینما اندیشه
- «عطر لیموهای سیسیل»؛ از یاد بُردنِ عطر لیموهای سیسیل!
- وزیر ارشاد در نشست رسانهای مطرح کرد؛ اگر اثری را متوقف کنید، حقالناس است/ تعداد ممنوع از کارها بسیار کم است
- از «ناییجان» تا «هامون»؛ کاراکترهای ماندگار جشنواره فیلم فجر
- آیا حذف «پیرپسر» و «رکسانا» اشتباه دبیر جشنواره فیلم فجر بود؟
- چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر؛ معرفی آثار نهایی صحنهای بخش ویژه و دو بخش دیگر
- انتشار اولین تصاویر و لوگوموشن «لولی»
- راهیابی «کسری آنلاین» به بخش سینمای جهان در جشنواره داکا
- «میکی۱۷» اکران میشود/ رونمایی فیلم کارگردان برنده نخل طلا در جشنواره برلین
- درباره آخرین ساخته پدرو آلمودوار/ رنگ در سایهسار مرگ
- در پی آتشسوزیهای گسترده در لسآنجلس؛ کدام سلبریتیهای هالیوودی خانهشان خاکستر شد؟
- یونیورسال پیکچرز اعلام کرد؛ «شرک» و «مینیونها» ۲۰۲۶ اکران میشوند
- همزمان با اعلام حضور درجشنواره فیلم فجر؛ نخستین تصویر «اشک هور» منتشر شد