سینماسینما، زهرا نجفی:
یک روزنامهنگار با ۲۰ سال سابقه کار در مطبوعات ایران بهجایی میرسد که تصمیم میگیرد برای همیشه با روزنامه و روزنامهنگاری خداحافظی کند. ولی تنها یک خداحافظی ساده پاسخگوی تمام احساسات تلخ ناشی از این انتخاب نیست. این خلاصه ماجرایی است که باعث شد مینا اکبری، روزنامهنگار فرهنگ و هنر مستند «میدان جوانان (سابق)» را بسازد.
مستند «میدان جوانان (سابق)» برای روزنامهنگارانی که در دوران اصلاحات قلم میزدند، پر از خاطره است. آنها با تماشای این مستند، آلبوم خاطراتشان را ورق میزنند ولی برای نسلهای بعدی، حتی تماشای این مستند تلختر هم میشود. چون آنان قلمزدن در فضای پرشور اصلاحات را تجربه نکردهاند، فضایی که مطبوعات قدرت بیشتری داشت و مانند روزگار کنونی ضعیف و خنثی نبود. دورانی که به نظر میرسد روزنامهنگاری جایگاه بهتری داشت و روزنامهنگار میتوانست بر جامعهاش تأثیر بگذارد. شاید در آن دوران هم به دلیل بسته شدن روزنامهها مانند امروز، روزنامهنگاران امنیت شغلی چندانی نداشتند ولی ماجرای کنونی مطبوعات ایران بیشتر به دوران از رونق افتادن صنعت «چاپ»، وضعیت اقتصادی و البته مطبوعات کم شور و قدرتی بازمیگردد که دیگر موردعلاقه مردم نیست.
البته که خاطرات روزنامهنگاران آن دوران، خاطرات تمام نسلهایی است که آن روزگار را به یاد میآوردند و در آن روزها زیستهاند. به همین دلیل است که حتی اگر روزنامهنگار یا خبرنگار نباشید، بازهم میتوانید باشخصیتهای مستند «میدان جوانان (سابق)» همذات پنداری کنید. چون حرفهای آنان یا دغدغههایشان بهدوراز مردمشان نیست و خاطرات آنها، تنها خاطرات خودشان نیست. روزنامهنگاران درباره مردم مینوشتند.
اکبری با سوژه قرار دادن عکس یادگیری از بیست سال پیش به دوران طلایی مطبوعات ایران میپردازد. او به جستوجوی همکاران قدیمیاش میپردازد، روزنامهنگاران روزنامه «جامعه» که بیست سال پیش به پیشنهاد سردبیرشان ماشاالله شمسالواعظین در میدانی که در آن دوران «جوانان» نام داشت گرد هم میآیند و عکس یادگاری میگیرند. این عکس بهعنوان، عکس یک اولین شماره روزنامه «جامعه» سال ۱۳۷۹ چاپ شد. حالا اکبری که آن زمان بیستساله بود به جستوجوی این روزنامهنگاران میرود تا بفهمد که آنان چه سرنوشتی پیداکردهاند و آیا آنها هم همچون او فضای روزنامهنگاری کنونی را تلخ میبینند؟!
بسیاری از آن روزنامهنگاران قدیمی که تقریباً ۷۰ نفر بودند مهاجرت کردهاند، از برخی خبری نیست، برخی از آنها فوتشدهاند، برخی در بازداشت هستند و برخی دیگر حرفه روزنامهنگاری را سالها پیش کنار گذاشتهاند. شاید سرجمع ۱۰ نفر از این روزنامهنگاران هنوز در فضای مطبوعات فعال باشند. سؤال اصلی اکبری از تمام روزنامهنگاران قدیمی که در این مستند صحبت میکنند این است که مطبوعات دوران اصلاحات چطور شکل گرفت. سؤالی که جوابش برای نسلهای کنونی روزنامهنگاری ایران میتواند روشنگر باشد.
آن چیزی که فضای فیلم را برای مخاطب جذابتر میکند، نوع روایت مستند «میدان جوانان (سابق)» است. اکبری به این مستند به شکل یک گزارش نگاه کرده و حتی نوشتن میان تیترهای مرتبط را فراموش نکرده است. مقدمه، پایانبندی و کنجکاویهای او زمانی که در کنار شخصیتهای فیلمش قرار میگیرد روزنامهنگار قدیمی را نشان میدهد که حتی از مدیوم تصویر هم مانند صفحه سفید کاغذ استفاده میکند. شاید برای همین است که در پایان فیلم نام مینا اکبری بهعنوان روایت کننده نوشته میشود نه کارگردان. بااینکه در ابتدای فیلم میگوید با خواست خودش برای همیشه از مطبوعات رفته است اما هنوز میخواهد یک روزنامهنگار دیده شود نه یک فیلمساز.
مستند «میدان جوانان (سابق)» تاریخنگاری برای نسلی است که شاید با این جزئیات درباره گذشته یعنی دوران اصلاحات نخوانده و ندیده باشند. تماشای روایت تاریخ معاصر مطبوعات از زبان روزنامهنگارانی که در آن فضا دستبهقلم بردهاند میتواند به بالا بردن حافظه تاریخی ما درباره کشورمان ایران کمک کند. این مستند این روزها در گروه «هنر و تجربه» اکران شده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- مهدی شامحمدی: اکران آنلاین تاثیری بر تعداد مخاطبان مستند نداشت/ مستند اجتماعی همیشه پر مخاطب است
- تو پیش نرفتی، تو فرو رفتی؟/ معتمدآریا و حسرت دهه ۶۰
- بازخوانی یک قتل از پیش طراحی شده/ نگاهی به مستند «ترور سرچشمه»
- گفت آن گلیم خویش بدر میبرد ز موج/ وین جهد میکند که بگیرد غریق را/ نگاهی به مستند «صبیه»
- آبشخورِ آهوانِ تشنه!/ نگاهی به مستند «مُغیسُف»
- نمایش ۶ فیلم مستند ایرانی در برنامه انجمن آسیایی نیویورک
- نگاهی به مستند «زیر این چتر باران میبارد»/ چیزی خزنده و مرموز راه پیدا کرده به دفتر مدیری مسئول
- «کاغذپارهها» از اول بهمن اکران عمومی میشود
- خبرهای تازه از «اکران حقیقت»/ نمایش چهار مستند در بهمن ماه
- صنوبرهایِ شیرین، در همنوازیِ عشق
- مستندهای بخش مسابقه اصلی «ایدفا» معرفی شد
- شهرت یا آرامش / مستند «مزرعه کلارکسون»؛ پیچوخمهای مزرعهداری
- یک هشدار زیبا / مستند «سالی که جهان تغییر کرد»؛ حال خوش طبیعت وقتی انسان در قرنطینه بود
نظر شما
پربازدیدترین ها
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- راهیابی مستند «دوربین فرانسوی» به جشنواره ارمنستانی
آخرین ها
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- نظارت سازمان سینمایی به نمایش آثار سینمایی خارجی در پلتفرمها
- پل استر درگذشت
- رامین حسینپور بهترین آهنگساز فستیوال لسآنجلس شد
- رقابت ویژه چند فیلم و تعطیلی یک روزه سینما
- «پر» در جشنواره ورونژ روسیه نمایش داده میشود
- مسعود اسکویی درگذشت
- برگزیدگان جشنواره فیلم پکن معرفی شدند/ تجلیل از چن کایگه با حضور ییمو
- «سیم خاردار» در کازابلانکا