پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

در حالی که دو روز از آغاز اکران فیلم «یتیمخانه ایران» می‌گذشت، شب گذشته بهروز افخمی کارگردان و دو بازیگر این فیلم را به برنامه «هفت» آورد و بدون نقد فیلم، به آنها حدود یک ساعت فرصت داد تا صحبت کنند. در ادامه برنامه هم به بهانه بررسی سینمای آخرالزمانی، یوسفعلی میرشکاک مقابل افخمی نشست.

به گزارش سینماسینما، در ابتدای برنامه «هفت» گزارشی در مورد ساخته‌های پیشین ابوالقاسم طالبی کارگردان فیلم «یتیمخانه ایران» پخش شد. بعد از به اتمام رسیدن این گزارش، عوامل فیلم «یتیمخانه ایران» به عنوان اولین مهمانان این قسمت از برنامه «هفت» در استودیو حضور پیدا کردند. ابوالقاسم طالبی کارگردان، علیرام نورایی و برایان طرفه به عنوان کارگردان و بازیگران این فیلم در ابتدای برنامه به گفت‌وگو با بهروز افخمی نشستند.

با هشت میلیارد تومان فیلم را ساختیم

ابوالقاسم طالبی در ابتدای صحبت‌های خود،‌ نسبت به تبلیغات فیلم جدید خود «یتیمخانه ایران» انتقاد کرد و گفت: «مسئولیت تبلیغات فیلم ما به عهده آقای سرتیپی است اما ایشان در سفر خارج از کشور هستند و به همین دلیل ما نتوانستیم حتی یک بیلبورد برای این فیلم تهیه کنیم. فیلم ما طبق برنامه قرار بود از ۵ آبان اکران شود اما شرایط ناگهان دو روز به اکران عوض شد و به ما اعلام کردند که مشکل دفاتر پخش وجود دارد.»

طالبی در ادامه صحبت‌های خود به بحث پرهزینه بودن فیلم «یتیمخانه ایران» اشاره کرد و مدعی شد که بودجه صرف شده برای ساخت این فیلم تنها ۸ میلیارد تومان بوده است. او همچنین به ذکر خاطره‌ای در مورد همسفری خود با بهروز افخمی در کشور سوریه پرداخت و گفت: «در سفری که با بهروز افخمی به سوریه داشتیم اتفاق های خوبی برای ما افتاد و در آنجا با کمک بهروز افخمی، توانستیم به تجهیزات و لوکیشن های فیلم «فرزند صبح» دسترسی پیدا کنیم و ۹ میلیارد تومان از هزینه‌های فیلم کم کنیم! به همین دلیل بسیاری باورشان نمی شود که ما این فیلم را تنها با ۸ میلیارد تومان تولید کردیم. بازیگران خارجی را ما به گونه ای به ایران آوردیم که هزینه دستمزد هشت نفر از آنها بسیار کمتر دستمزد یک بازیگران ایرانی درآمد و ما توانستیم با ۵۰۰ میلیون تومان تمامی دستمزد بازیگران خارجی این فیلم را پرداخت کنیم. من بازیگران خارجی فیلم را با وب کم و مکالمه اینترنتی با آنها انتخاب کردم تا هزینه ها کاسته شود. وگرنه می توانستم ۱۰ روز به انگلیس بروم.»

برایان طرفه بازیگر انگلیسی «یتیمخانه ایران» که به همراه مترجم در برنامه «هفت» حضور پیدا کرده بودۀ در مورد بازی خود در فیلم ابوالقاسم طالبی گفت:« تجربه همکاری با ابوالقاسم طالبی تجربه بسیار خوبی بود. مانند کودکی که قرار بود به او شنا یاد دهند اما به ناگهان به درون آب پرتش کرده باشند.»

امین حیایی و علیرام نورایی بعد از «قلاده‌های طلا» بایکوت نشدند

اما شاید یکی از مهم‌ترین بحث‌های این بخش از برنامه «هفت» به موضوع بایکوت شدن بازیگران سینما بعد از همکاری با ابوالقاسم طالبی بازگردد. پیش از این گفته‌هایی در مورد بایکوت شدن بازیگران «قلاده‌های طلا» توسط سینماگران شنیده شده بود. اما علیرام نورایی که سابقه حضور در دو فیلم اخیر طالبی را دارد، در مورد این موضوع گفت: «اول از همه باید گفت چه کسی ما را می‌خواهد بایکوت کند؟ من بعد از «قلاده های طلا» همچنان مشغولم و راهم را در سینما ادامه می دهم. برخی گمان می کنند سینما ملک پدری شان است و همین موضوع آنها را دچار توهم می کند!»

بعد از صحبت‌های نورایی ابوالقاسم طالبی با اشاره به رضایت امین حیایی از بازی در فیلم «قلاده‌های طلا» در باره بایکوت شدن بازیگران فیلم قبلی خود در سینما گفت: «یکی از معظلات و مشکلات سینما ما توهم برخی از دوستان است. امین حیایی هیچگاه بعد از «قلاده های طلا» بایکوت نشد و کسی اصلا نمی تواند کسی را بایکوت کند. در آن زمان سعی کردند این جو را ایجاد کنند که وای بایکوت می شوید، اما هیچ کدام از بازیگران آن فیلم بایکوت نشدند! به طور مثال آقای برایان طرفه اهل انگلیس است و خانواده اش در انگلیس زندگی می کنند، اما در فیلمی علیه کشورش بازی کرده است. اصلا سینما واقعی نیست. مجازی است. برخی خیلی واقعی آن را نگاه می کنند و بچه بازی درمی آورند و باید این طرز نگاه را کنار بگذارند. کسانی که چنین تصوراتی دارند و چنین خیالی در سر دارند، باید به روان پزشک مراجعه کنند. ما ۵ سال بر سر فیلم «یتیم خانه ایران» وقت گذاشتیم و الان نیز سر فیلم دیگری هستیم. اصلا دست این افراد نیست، همه چیز دست خداست. اندیشه های من مشخص است. من یک فیلمساز انقلابی ام. ۱۶ سالم بوده که با امام (ره) بیعت کردم و تا زنده ام همین خواهد بود و هیچگاه کتمان نکردم و ادا هم درنیاوردم.»

اما ابوالقاسم طالبی که بسیاری از او به عنوان کارگردان فیلم‌ها ارزشی یاد می‌کنند، سابقه توقیف یک فیلم در دهه ۷۰ را داشته است. طالبی درباره توقیف فیلم «آقای رئیس جمهور» گفت: «خرداد ۷۶ بود که من از شرایط و جو سیاسی کشور راضی نبودم و در آن زمان فیلمنامه «آقای رئیس جمهور» را ارائه دادم که بعد از آن آقای مهاجرانی وزیر وقت ارشاد، به ما گفتند که شما می خواهید بر علیه آقای خاتمی فیلم بسازید؟! البته واقعا علیه آقای خاتمی نبود راجع یه جریان هایی بود که علیه انقلاب کار می کردند. من به این فیلم اعتقاد داشتم و اتفاقا آن را هم ساختم اما در نهایت بایکوت شد. این فیلم با گذشت چندین سال از تلویزیون پخش نشد و اتفاقا چند سال پیش علت این موضوع را از آقای ضرغامی هم پرسیدم، اما ایشان نسبت به پخش نشدن آن تعجب کردند. آن موقع که صداوسیما این فیلم را تحویل گرفت گفتند آقای خاتمی این فیلم را دوست نداشتند، در زمان آقای احمدی نژاد هم این فیلم پخش نشد که انگار ایشان هم از این فیلم خوششان نیامد و معلوم نیست که آقای روحانی هم این فیلم را دوست خواهند داشت یا خیر؟! چون به هر حال اسم فیلم آقای رییس جمهور است.»

طالبی در بخش پایانی صحبت های خود از بهروز افخمی و برنامه سینمایی هفت هم انتقاد کرد و گفت: «قبل از جشنواره سی و چهارم اعلام کردم «یتیمخانه ایران» را به جشنواره فجر می دهم اما حاضر نیستم که در بخش مسابقه شرکت کنم. بعد از این حرف من، بهروز افخمی در برنامه هفت گفت با این تصمیم طالبی به بچه های فیلم ظلم کرده است. این گفته های تو باعث شد کمیته ای علیه ما به وجود بیاید. من چون می دانستم که این فیلم از جشنواره جایزه نمی گیرد، حاضر نشدم «یتیمخانه ایران» در بخش مسابقه حضور پیدا کند، زیرا شرایط و ضوابط حاکم در جشنواره فجر را می دانم، اما چون برخی این موضوع را نمی دانستند به ما اصرار می کردند که این فیلم را به جشنواره بفرستیم.»

میرشکاک: به شرطی با افخمی همکاری می‌کنم که زیرآبی نرود!

بعد از به اتمام رسیدن صحبت‌های عوامل فیلم «یتیمخانه ایران» نوبت به یوسف میرشکاک نویسنده و شاعر رسید تا با حضور در برنامه هفت در مورد سینمای آخر الزمانی به بحث و گفت‌وگو با بهروز افخمی بپردازد. این نویسنده در مورد ویژگی‌های فیلم‌های آخر الزمانی گفت: «اولین مسئله در سینمای آخرالزمان ظهور منجی است. یعنی یک باور خیلی قوی می خواهند. نه باور عوامانه! سینمای آخرالزمان؟! من معتقدم ما خودمان وقتی انقلاب کردیم بخشی از فتنه آخرالزمان بودیم. لذا جهان غرب و جهان غرب بی نقطه (عرب) به جان ما افتاند بلکه سر این فتنه بخوابد! بعد شروع کردند ادای ما را درآوردند. طالبان، داعش و… راه انداختند که خود به خود گل کرد. یعنی خود ما بازیگران اولین فیلم آخرالزمانی شدیم. اما ما به تقلید از غرب می رویم و دوست داریم سینمایی شبیه به آنها داشته باشیم و مصالح سیاسی و دینی و… را درنظر نمی گیریم.»

اما بهروز افخمی که چند ماه پیش در برنامه «هفت» به محمد حسین مهدویان پیشنهاد ساخت فیلمنامه جنگی «خمسه خمسه» را داده بود، در برنامه این هفته هم به یوسف میرشکاک پیشنهاد داد که یک فیلمنامه را برای او با موضوع داستان‌های شاهنامه به نگارش درآورد. میر شکاک هم در پاسخ به این پیشنهاد افخمی گفت:《به شرطی که زیر آبی نروی و راه را عوض نکنی و سرم را کلاه نگذاری، فیلمنامه‌ای را برای تو خواهم نوشت»

میر شکاک هم در ادامه به بهروز افخمی پیشنهاد داد، که از میان داستان‌های کیخسرو، فرامرز، یزدگرد و یا رستم یکی را تبدیل به فیلمنامه کند تا او آن را بسازد. میرشکاک همچنین گفت چندسال پیش فیلمنامه زال را برای یک انیمیشن ساز به نگارش درآورد، اما در نهایت به نتیجه نرسید.

در خلال بحث سینمای آخر الزمانی، گزارشی از این‌گونه فیلم‌ها به روی آنتن رفت و قسمت‌هایی از مستند «ظهور نزدیک است» در کمال تعجب از صداوسیما پخش شد. این مستند چند سال پیش به دلیل پخش غیر رسمی جنجال‌های فراوانی را به پا کرد.

فراستی: جلال آل احمد تنها روشنفکری بود که با مردم ارتباط داشت

در بخش میز نقد برنامه «هفت» مسعود فراستی به همراه سعید قزلی و مصطفی آل احمد کارگردان «نویسنده بودن» این مستند را نقد کردند. این اولین بار بود که یک فیلم گروه هنر و تجربه در برنامه هفت، مورد نقد قرار می‌گرفت.

مسعود فراستی در ابتدای صحبت‌های خود در باره مستند «نویسنده بودن» گفت:« نام «نویسنده بودن» عنوان مناسبی برای این فیلم نیست چون در این مستند بیشتر از نویسنده بودن به جوانب دیگر شخصیت جلال آل احمد پرداخته می شود. دوم اینکه نبود منابع کافی سبب می شود که نهایتا بعد از تماشای فیلم چیز زیادی دست ما را نمی گیرد. یک سری تصاویر آرشیوی داریم که حذف آن چیزی را کم نمی کند. فیلم به شدت کمبود ملات تحقیقی دارد. مستندی که قرار است پرتره شخصیت مهم در تاریخ ایران باشد، هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ ادبی باید داری پژوهش قوی تری باشد.»

بعد از انتقادات فراستی، مصطفی آل احمد کارگردان «نویسنده بودن» در پاسخ به ادعاهای این منتقد گفت:« من امشب دوست داشتم برخلاف دیگران با مسعود فراستی موافق باشم و نقدپذیر! چون در جامعه ما متاسفانه هیچ کسی نقد را از دکتر و مهندس تا وزیر و رئیس جمهور تحمل نمی‌کند. اما طبیعی است که فیلم من نیز نظیر همه فیلم ها دارای اشکال است و بی نقص نیست. اما این چنین نشد و متاسفانه نقدهای مسعود فراستی را درست نمی دانم. در فیلم من ملات محتوایی کم نیست و با افراد بسیاری مصاحبه شده است.»

در ادامه آل احمد انتقادات خود به فراستی تند و تیز کرد و گفت:« شما به طور مکرر از واژه هایی نظیر مزخرف برای فیلم‌ها استفاده می کنید در حالی که نقد یعنی آنالیز فیلم ها. شما کلا هیچ فیلمی را قبول ندارید به جز «قلاده های طلا!»

بعد از صحبت های آل احمد، مسعود فراستی با ادبیات تند و تیز به استقبال این کارگردان رفت و گفت:« من هنوز برای این مستند از واژه های مزخرف استفاده نکردم، چون به نظر من این فیلم ما قبل این واژه هاست! »

آل احمد در ادامه بحث، به موضوع فرم و نماد در این مستند اشاره کرد و کتابی که هجده سال پیش در مورد فرم در سینما نوشته بود را به رخ مهمانان این بخش کشید. اما این گفته آل احمد باز هم از سوی فراستی بی پاسخ نماند و این منتقد درباره آن کتاب گفت: «اتفاقا کتابت را خواندم، اما خودت این کتاب را ننوشتی، بلکه آن را ترجمه کردی!»

سعید قزلی نویسنده کتاب «جای پای جلال» در ادامه این بخش از برنامه با لحنی انتقادی از مصطفی آل احمد دلیل کم رنگ بودن رابطه جلال آل احمد با امام خمینی در این مستند را جویا شد و گفت که این مستند مستند بیش از «نویسنده بودن» بعد «سیاسی بودن» جلال را به تصویر کشیده است!

آل احمد هم که رفته رفته عصبی تر به نظر در پاسخ به قزلی گفت: «این موضوع به سلیقه و سلکشن من از زندگی جلال آل احمد بر می گردد، به نظر من رابطه جلال با امام خمینی خیلی مهم نبوده، اما شما می خواهید به همه چیز نگاه ایدئولوژیکی داشته باشید، در حالی که زمان این گونه نگاه‌های ایدئولوژیکی به اتمام رسیده است.»

مسعود فراستی هم درپایان میز نقد این قسمت از برنامه «هفت» به عنوان نتیجه گیری، نظر خود را اینگونه در مورد مستند «نویسنده بودن» بیان کرد: «آنچه که «نویسنده بودن» به من می دهد علی رغم ژست بی طرفی، تلاشی برای مخدوش کردن چهره جلال است و آنچه که مستند «جلال در اسالم» به من می دهد کوششی برای مردمی نشان دادن اوست و تاحدودی موفق است.»

«قلاده‌های طلا» با انتخاب مخاطبان بهترین فیلم ابوالقاسم طالبی شد

بهروز افخمی در برنامه «هفت» امشب که برای ابوالقاسم طالبی سنگ تمام گذاشته و به جز دعوت از او برای صحبت درباره فیلم «یتیمخانه ایران» که تنها دو روز از اکرانش می‌گذرد، نظرسنجی برنامه را هم به او و آثارش اختصاص داده در پایان با اعلام نتایج نظر سنجی این هفته برنامه گفت: «با انتخاب مردم، «قلاده‌های طلا» با ۵۵ درصد آرا به عنوان بهترین فیلم ابوالقاسم طالبی انتخاب شد و بعد از آن «دست‌های خالی» با ۲۷ درصد، «ویرانگر» با ۱۲ درصد و «نغمه» با ۶ درصد، به ترتیب رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص دادند.»

منبع: آی سینما