سینماسینما، حمید باباوند
سریال The Crown (تاج) پر است از ارجاعات مختلف تاریخی که بسیاری از آنها دقیق است و بدون دخل و تصرف. بدیهی است که هدف از تولید آن نشان دادن ثبات ملکه و تغییر دولتها و البته نمایش هوش و درایت فرمانروای بیتغییر است!
اما سریال The Crown یک محذوف بسیار بزرگ دارد: نفت! بریتانیا نزدیک سیصد سال با کمپانی هند شرقی تجارتهای مهم پارچه و چای و … را در اختیار داشت. علاقه به حضور در تجارتهایی که مصرف عمومی دارند یکی از رفتارهای معمول در اقتصاد است. اقتدار و انحصار کمپانی هند شرقی در قرن نوزدهم از بین رفته بود، درست همان زمان که نفت میآمد تا نقش جدی در اقتصاد دنیا و زندگی روزمره پیدا کند.
وقتی در ابتدای قرن بیستم نفت میآمد که اهمیت خودش را به رخ دنیا بکشد، بریتانیا با حضور در این بازار جایگاه خاصی برای خود دست و پا کرد. شاید نوشتن از نقش و نقشهی این حکومت در تجارت نفت کمی خارج از حوصله نقد یک سریال تلویزیونی باشد.
نفت کالای رانتی در تجارت دنیا است. کشورهای دارای ذخایر نفتی عموماً اقتصادهای رانتی دارند، مگر این که درآمدهای نفتی نقشی در ادارهی حکومت نداشته باشند. حاکمانی که درآمد ویژه نفت را تجربه کردند، بعد از چند دهه تصمیم گرفتند که سهم سرمایهگذار از تجارت را کم کرده و دست او را کوتاه کنند. بنابراین به سراغ ملیکردن صنعت نفت رفتند و از دل درآمدهای عظیم نفتی، صنایع سنگین راه انداختند. متاسفانه عموم این حاکمان با زیادهخواهیشان منجر به وضعیتی شدند که کشورهایشان خیلی زود درگیر دیکتاتوری و نابودی صنایع شوند. داستان رانت و یارانه تراژیکترین داستان همهی اعصار است. بگذریم.
ملکه الیزابت وقتی به تاج و تخت رسید که جریانهای ملیسازی صنایع نفت آغاز شده بود. شرکت بریتیش پترولیوم که امروز یکی از هفت شرکت بزرگ صنایع پتروشیمی در دنیاست (با ارزشی حدود ۳۰۰میلیارد دلار)، آن روزها با اسامی دیگری در ایران و عراق و بعدها در ترکیه و عربستان مشغول تجارت میلیاردیاش بود. سریال The Crown برای درآمد چند هزار پوندی ملکه از جفتگیری نریانش با مادیانهای دیگر قصه میسازد اما چیزی دربارهی نفت و تجارتش نمیگوید. آنتونی ایدن در خاطراتش از درگیری با ایران مینویسد: وقتی که بعد از استعفا روی کشتی تفریحیام مشغول استراحت بودم، ملکه خبر پیروزیمان در دادگاه لاهه را برایم فرستاد.
حذف داستان نفت از سرگذشت ملکه دقیقا مانند داستان محذوف رابطه بریتانیا با اسراییل است. ما عادت داریم به شنیدن روایتهایی که همهی دنیای غرب را یک کاسه و حامی صهیونیستها نشان دهند اما واقعیت امر آن است که اسرائیل، بریتانیا را بزرگترین دشمن تاریخی خود میداند. هدف اولین ترورهای جاسوسان اسرائیلی، فرماندهان ارتش بریتانیا در سرزمینهای اشغالی بودند. بریتانیا بزرگترین مانع برای شکلگیری دولت اسرائیل بود و همکاری آنها در برابر جمال عبدالناصر از مهمترین مسائل سیاستخارجی بریتانیا بوده است. شاید برای مخاطب بریتانیایی این مجموعه داستان اسرائیل آشنا باشد اما به یقین برای ما دور از ذهن است. برای من جای تعجب است که بینندگان ایرانی این مجموعه حساسیتی نسبت به حذف داستان نفت و ایران در این سریال واکنشی نشان ندادهاند.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- از «قیام» نتفلیکس تا آثار ایرانی در جشنواره بوسان
- با تمدید ۳ ساله قرارداد؛ همکاری دیوید فینچر با نتفلیکس در قالب ۴ پروژه ادامه دارد
- نتفلیکس خبر داد؛ پایان سریال مرگبار «بازی مرکب» در سال ۲۰۲۵
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- تمجید مدیر نتفلیکس از فیلم اصغر فرهادی
- با «بیگانگان در قطار»؛ دیوید فینچر فیلم هیچکاک را بازسازی میکند
- به هواداران اطمینان داد؛ آرنولد متوقف نمیشود/ بازی در سریال با وجود عمل قلب
- آدام سندلر و جورج کلونی در فیلمی از بامباک همبازی میشوند
- نتفلیکس داغ بازیگران را تازه کرد/ انتشار آگهی استخدام مدیر تولید هوش مصنوعی
- «داستان شگفتانگیز هنری شوگر»؛ پروژه جدید وس اندرسون/ همکاری با نتفلیکس
- اعتصاب نویسندگان سریال دنیرو را تعطیل کرد
- «ملوان جنگ» با دوبله اختصاصی در فیلمنت عرضه شد/ فیلمی که سریال شد
- نتفلیکس دستور ساخت اولین سریال رابرت دنیرو را داد
- در جبهه غرب خبری نیست؛ چیزهایی که نمیدانی
- زمان نمایش فیلم بعدی دیوید فینچر اعلام شد/ همه چیز درباره «قاتل»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
آخرین ها
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد
- عرضه یک فیلم کوتاه با بازی هوتن شکیبا در شبکه نمایش خانگی
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- راهیابی «بی سر و صدا» به جشنواره ویتنامی