سینماسینما، عقیل قیومی
آقای فرخ غفاری در راستای کمالگراییاش، خود از ریتم درونی فیلمش، ««شب قوزی (۱۳۴۳)، راضی نیست ولی حیرتا که ما تماشاگرانش پس از بیش از نیم قرن با اینکه تجربههای تماشا را بسیار پشت سر داریم و با نگاه امروزمان، دیروزها را میکاویم، این فیلم را همچنان عقبمانده نمییابیم و تحسیناش میکنیم.
اگر به دنبال چرایی تحسین فیلم هستیم این چند نکته را وامیکاویم: نقطۀ درست عزیمت و شناخت شخصیتها و جایگاهشان بدون اطناب مخل. تغییر فضا به موازات ایجاد داستانکهایی در مسیر که بیهوده نمینماید. فضای خانۀ اعیانی و دلیل حضور آن لعبتگان. کاشت یک عنصر مهم در خانۀ اعیانی و سپردن برگهای مهم به قوزی. مرگ قوزی در پی یک شوخی همکارانه. حمل جسد که از اینجا به بعد یکی از متفاوتترین بازیها در بضاعت سینمای ایران شکل میگیرد.
به موازات حمل جسد است که داستانکها از راه میرسند. مهم نیست که آن مرد و پیشکارش قصد دارند چه عملیاتی را با آن بسته سامان دهند و آنچه مهم است حضور جسد در روند کارشان است؛ یا این جسد است که ما را به یک مراسم مضحک و غمانگیز عروسی رهنمون میکند. این جسد است که ما را به یکی از آن شخصیتهایی گره میزند که انگار قرار است بعدها حسرتهایش سر از سینمای مألوف زمانه درآوَرَد.
قوزی و همکارانش از دل نمایش میآیند و انگار این سایۀ نمایش است که در سراسر فیلم خود را به رخ میکشد. همه انگار میدانند که مشغول یک نمایشاند. حتی زنِ اعیان انگار وقوف دارد به نمایشی کردن خویش و پندارِ یک بازی بد را با خود میآوَرَد. انگار همه دست به دست هم میدهند تا گزارۀ «زمانه را چون نکو بنگری همه پند است» را نمایشی کنند. تا گزارۀ جهان جمع اضداد است و عدم تعادل آدمیان را بازنمایند. وقتی پلیس به جسد میگوید که مرگش خیلی چیزها را آشکار کرد یعنی اذعان به همین نمایش و مرد قوزی با پایان مأموریتش در جهان نمایش جاودانه میشود و پایان.
پینوشت: «شب قوزی» خواسته به عمد متفاوت باشد از آنچه سازندهاش در بستر آنچه سینمای ایران نام دارد آن را مذموم میشمارد ولی ذرهای احساس نمیکنی که قصدش متفاوتنمایی به صرف متفاوتنمایی باشد و اگر هم متفاوت بودناش در آن مقطع زمانی که انتظاری این چنین از بضاعت سینمای ایران نمیرود به چشم میآید، ناشی از عنصر دانش سازندهاش و فیلمبینیهای قاعدهمند در مهد فیلمسازی دنیاست.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بازگشت محمد حقیقت با مستندی با حضور فرخ غفاری و هنری لانگلوآ!
- بخشهایی از فیلم «مرسی آقای لانگلوا»/ صحبتهای فرخ غفاری درباره شروع تاریخ سینمای ایران
- «تقصیر لانگلوا شد» به کارگردانی محمد حقیقت در جشنواره پراد
- مدخلنویسی یا گزارشنویسی؟ مساله این است/ نگاهی گذرا بر کتاب «راهنمای فیلم سینمای ایران»
- بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران از نگاه اعضای تحریریه سینماسینما (۲)
- برشهای کوتاه/ صحبتهای ابراهیم گلستان درباره فرخ غفاری و کانون فیلم تهران
- فردین و آرزوی بازی کردن در فیلمهای پیشروی سینما + ویدئو
- درباره اهمیت دوبارهنویسی تاریخ سینمای ایران/ از نو ببینیم، از نو بنویسیم
- سینماگران اصیل ایرانی (بخش ششم) فرخ غفاری/ گردشگری مدام در سیاحت در دنیایی آشفته و پر رمز و راز
- اختصاصی سینماسینما/ درگذشت بزرگ مرد سینماتک جهان
- گام های معلق لک لک های مهاجر/ درباره سینمای مهاجرت و سینماگران مهاجر ایرانی
- سینمای مدرن ایران مدیون تلاشهای غفاری است
- گفتوگو با فرهاد توحیدی: از غلط دستوری «چ» تا آبگوشت درمانی در «گنجقارون»
- نمایش و نقد «شب قوزی» در سینما تک خانه هنرمندان
- سینماییترین شب ما/ درباره «شب قوزی»، ساخته فرخ غفاری
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- «دانه انجیر معابد» در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلم اروپا
- نشست خبری اپرای عروسکی مولوی / گزارش تصویری
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد