سینماسینما، عقیل قیومی
آقای فرخ غفاری در راستای کمالگراییاش، خود از ریتم درونی فیلمش، ««شب قوزی (۱۳۴۳)، راضی نیست ولی حیرتا که ما تماشاگرانش پس از بیش از نیم قرن با اینکه تجربههای تماشا را بسیار پشت سر داریم و با نگاه امروزمان، دیروزها را میکاویم، این فیلم را همچنان عقبمانده نمییابیم و تحسیناش میکنیم.
اگر به دنبال چرایی تحسین فیلم هستیم این چند نکته را وامیکاویم: نقطۀ درست عزیمت و شناخت شخصیتها و جایگاهشان بدون اطناب مخل. تغییر فضا به موازات ایجاد داستانکهایی در مسیر که بیهوده نمینماید. فضای خانۀ اعیانی و دلیل حضور آن لعبتگان. کاشت یک عنصر مهم در خانۀ اعیانی و سپردن برگهای مهم به قوزی. مرگ قوزی در پی یک شوخی همکارانه. حمل جسد که از اینجا به بعد یکی از متفاوتترین بازیها در بضاعت سینمای ایران شکل میگیرد.
به موازات حمل جسد است که داستانکها از راه میرسند. مهم نیست که آن مرد و پیشکارش قصد دارند چه عملیاتی را با آن بسته سامان دهند و آنچه مهم است حضور جسد در روند کارشان است؛ یا این جسد است که ما را به یک مراسم مضحک و غمانگیز عروسی رهنمون میکند. این جسد است که ما را به یکی از آن شخصیتهایی گره میزند که انگار قرار است بعدها حسرتهایش سر از سینمای مألوف زمانه درآوَرَد.
قوزی و همکارانش از دل نمایش میآیند و انگار این سایۀ نمایش است که در سراسر فیلم خود را به رخ میکشد. همه انگار میدانند که مشغول یک نمایشاند. حتی زنِ اعیان انگار وقوف دارد به نمایشی کردن خویش و پندارِ یک بازی بد را با خود میآوَرَد. انگار همه دست به دست هم میدهند تا گزارۀ «زمانه را چون نکو بنگری همه پند است» را نمایشی کنند. تا گزارۀ جهان جمع اضداد است و عدم تعادل آدمیان را بازنمایند. وقتی پلیس به جسد میگوید که مرگش خیلی چیزها را آشکار کرد یعنی اذعان به همین نمایش و مرد قوزی با پایان مأموریتش در جهان نمایش جاودانه میشود و پایان.
پینوشت: «شب قوزی» خواسته به عمد متفاوت باشد از آنچه سازندهاش در بستر آنچه سینمای ایران نام دارد آن را مذموم میشمارد ولی ذرهای احساس نمیکنی که قصدش متفاوتنمایی به صرف متفاوتنمایی باشد و اگر هم متفاوت بودناش در آن مقطع زمانی که انتظاری این چنین از بضاعت سینمای ایران نمیرود به چشم میآید، ناشی از عنصر دانش سازندهاش و فیلمبینیهای قاعدهمند در مهد فیلمسازی دنیاست.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بازگشت محمد حقیقت با مستندی با حضور فرخ غفاری و هنری لانگلوآ!
- بخشهایی از فیلم «مرسی آقای لانگلوا»/ صحبتهای فرخ غفاری درباره شروع تاریخ سینمای ایران
- «تقصیر لانگلوا شد» به کارگردانی محمد حقیقت در جشنواره پراد
- مدخلنویسی یا گزارشنویسی؟ مساله این است/ نگاهی گذرا بر کتاب «راهنمای فیلم سینمای ایران»
- بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران از نگاه اعضای تحریریه سینماسینما (۲)
- برشهای کوتاه/ صحبتهای ابراهیم گلستان درباره فرخ غفاری و کانون فیلم تهران
- فردین و آرزوی بازی کردن در فیلمهای پیشروی سینما + ویدئو
- درباره اهمیت دوبارهنویسی تاریخ سینمای ایران/ از نو ببینیم، از نو بنویسیم
- سینماگران اصیل ایرانی (بخش ششم) فرخ غفاری/ گردشگری مدام در سیاحت در دنیایی آشفته و پر رمز و راز
- اختصاصی سینماسینما/ درگذشت بزرگ مرد سینماتک جهان
- گام های معلق لک لک های مهاجر/ درباره سینمای مهاجرت و سینماگران مهاجر ایرانی
- سینمای مدرن ایران مدیون تلاشهای غفاری است
- گفتوگو با فرهاد توحیدی: از غلط دستوری «چ» تا آبگوشت درمانی در «گنجقارون»
- نمایش و نقد «شب قوزی» در سینما تک خانه هنرمندان
- سینماییترین شب ما/ درباره «شب قوزی»، ساخته فرخ غفاری
نظر شما
پربازدیدترین ها
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- گفتوگو با محمد مقدم درباره سینمای مستند/ فیلم مستند، جهانی است ساختگی؟
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- گلدن گلوب اعلام کرد؛ وایولا دیویس جایزه سیسیل بی دمیل ۲۰۲۵ را میگیرد
- درباره «قهوه پدری»؛ قهوه بیمزه پدری
- «کارون – اهواز» در راه مصر
- اختتامیه جشنواره «دیدار» ۱۷ دی برگزار خواهد شد
- اختصاص سینماسینما/ سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلمهای برتر سال ۲۰۲۴ مجله تله راما
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «مجمع کاردینالها»؛ موفقیت غیرمنتظره در گیشه و جذب مخاطبان مسنتر
- مدیر شبکه نسیم توضیح داد؛ مهران مدیری، جنابخان، فرزاد حسنی و چند برنامه دیگر
- تاکید بر سمزدایی از سینما و جشنواره فجر/ علیرضا شجاع نوری: ادغام جشنوارهی ملی و جهانی فجر سیاسیکاری بود
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ جادوی «شرور»؛ داستانی از دوستی، تفاوتها و مبارزه با تبعیض
- برای پخش در سال ۲۰۲۵؛ پسر شاهرخ خان برای نتفلیکس سریال میسازد
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ «گلادیاتور ۲»؛ بازگشتی باشکوه به کُلُسیوم و سنت حماسههای سینمایی
- اعلام نامزدهای چهلمین دوره جوایز انجمن بینالمللی مستند/ محصول مشترک ایران و انگلیس در شاخه بهترین مستند کوتاه
- اصغر افضلی و انیمیشن «رابینهود» در تازهترین قسمت «صداهای ابریشمی»
- جایزه جشنواره آمریکایی به پگاه آهنگرانی رسید
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ از فرصت ثبت نام فیلمها تا داوری عوامل بخش نگاه نو
- نمایش بچه / گزارش تصویری
- اهمیت «باغ کیانوش» در سینمای کمدی زدهی این روزها
- برای بازی در فیلم «ماریا»؛ نخل صحرای پالم اسپرینگز به آنجلینا جولی اهدا میشود
- اکران فیلم علی زرنگار از اواخر آذر؛ «علت مرگ: نامعلوم» رفع توقیف شد
- مانور آمادگی همراه اول برای رویارویی با بحران؛ تمرینی برای پایداری ارتباطات
- بررسی هزینه و درآمد تولیدات ۳ سال اخیر؛ حساب کتاب فارابی جور است؟
- در اولین روزهای اکران بینالمللی؛ «گلادیاتور۲»، ۸۷ میلیون دلار فروخت
- اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم فجر معرفی شدند
- نامزدی ۲ جایزه آمریکایی برای «دوربین فرانسوی»
- «شهر خاموش» بهترین فیلم جشنواره نوستالژیا شد
- فروغ قجابگلی بهترین بازیگر جشنواره ریچموند شد
- «تگزاس ۳»؛ کمدی از نفس افتاده یا موفقیت تکراری؟
- روایتی از سه نمایشنامه از محمد مساوات روی صحنه میرود
- «کارون – اهواز» در مراکش
- رونمایی از پوستر انیمیشن «شنگول و منگول» در آستانه اکران