سینماسینما، عقیل قیومی
آقای فرخ غفاری در راستای کمالگراییاش، خود از ریتم درونی فیلمش، ««شب قوزی (۱۳۴۳)، راضی نیست ولی حیرتا که ما تماشاگرانش پس از بیش از نیم قرن با اینکه تجربههای تماشا را بسیار پشت سر داریم و با نگاه امروزمان، دیروزها را میکاویم، این فیلم را همچنان عقبمانده نمییابیم و تحسیناش میکنیم.
اگر به دنبال چرایی تحسین فیلم هستیم این چند نکته را وامیکاویم: نقطۀ درست عزیمت و شناخت شخصیتها و جایگاهشان بدون اطناب مخل. تغییر فضا به موازات ایجاد داستانکهایی در مسیر که بیهوده نمینماید. فضای خانۀ اعیانی و دلیل حضور آن لعبتگان. کاشت یک عنصر مهم در خانۀ اعیانی و سپردن برگهای مهم به قوزی. مرگ قوزی در پی یک شوخی همکارانه. حمل جسد که از اینجا به بعد یکی از متفاوتترین بازیها در بضاعت سینمای ایران شکل میگیرد.
به موازات حمل جسد است که داستانکها از راه میرسند. مهم نیست که آن مرد و پیشکارش قصد دارند چه عملیاتی را با آن بسته سامان دهند و آنچه مهم است حضور جسد در روند کارشان است؛ یا این جسد است که ما را به یک مراسم مضحک و غمانگیز عروسی رهنمون میکند. این جسد است که ما را به یکی از آن شخصیتهایی گره میزند که انگار قرار است بعدها حسرتهایش سر از سینمای مألوف زمانه درآوَرَد.
قوزی و همکارانش از دل نمایش میآیند و انگار این سایۀ نمایش است که در سراسر فیلم خود را به رخ میکشد. همه انگار میدانند که مشغول یک نمایشاند. حتی زنِ اعیان انگار وقوف دارد به نمایشی کردن خویش و پندارِ یک بازی بد را با خود میآوَرَد. انگار همه دست به دست هم میدهند تا گزارۀ «زمانه را چون نکو بنگری همه پند است» را نمایشی کنند. تا گزارۀ جهان جمع اضداد است و عدم تعادل آدمیان را بازنمایند. وقتی پلیس به جسد میگوید که مرگش خیلی چیزها را آشکار کرد یعنی اذعان به همین نمایش و مرد قوزی با پایان مأموریتش در جهان نمایش جاودانه میشود و پایان.
پینوشت: «شب قوزی» خواسته به عمد متفاوت باشد از آنچه سازندهاش در بستر آنچه سینمای ایران نام دارد آن را مذموم میشمارد ولی ذرهای احساس نمیکنی که قصدش متفاوتنمایی به صرف متفاوتنمایی باشد و اگر هم متفاوت بودناش در آن مقطع زمانی که انتظاری این چنین از بضاعت سینمای ایران نمیرود به چشم میآید، ناشی از عنصر دانش سازندهاش و فیلمبینیهای قاعدهمند در مهد فیلمسازی دنیاست.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بخشهایی از فیلم «مرسی آقای لانگلوا»/ صحبتهای فرخ غفاری درباره شروع تاریخ سینمای ایران
- «تقصیر لانگلوا شد» به کارگردانی محمد حقیقت در جشنواره پراد
- مدخلنویسی یا گزارشنویسی؟ مساله این است/ نگاهی گذرا بر کتاب «راهنمای فیلم سینمای ایران»
- بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران از نگاه اعضای تحریریه سینماسینما (۲)
- برشهای کوتاه/ صحبتهای ابراهیم گلستان درباره فرخ غفاری و کانون فیلم تهران
- فردین و آرزوی بازی کردن در فیلمهای پیشروی سینما + ویدئو
- درباره اهمیت دوبارهنویسی تاریخ سینمای ایران/ از نو ببینیم، از نو بنویسیم
- سینماگران اصیل ایرانی (بخش ششم) فرخ غفاری/ گردشگری مدام در سیاحت در دنیایی آشفته و پر رمز و راز
- اختصاصی سینماسینما/ درگذشت بزرگ مرد سینماتک جهان
- گام های معلق لک لک های مهاجر/ درباره سینمای مهاجرت و سینماگران مهاجر ایرانی
- سینمای مدرن ایران مدیون تلاشهای غفاری است
- گفتوگو با فرهاد توحیدی: از غلط دستوری «چ» تا آبگوشت درمانی در «گنجقارون»
- نمایش و نقد «شب قوزی» در سینما تک خانه هنرمندان
- سینماییترین شب ما/ درباره «شب قوزی»، ساخته فرخ غفاری
- نمایش مستند «روز بخیر آقای غفاری»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- کارگردان کانادایی که عاشق فرهنگ ایران شد/ ماتیو رانکین: از سینمای ایران تاثیر گرفتهام
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
آخرین ها
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟
- اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد
- کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید
- معرفی نامزدهای دومین جشنواره «عروسکخونه»
- «ایستاده با گرگ» نامزد دریافت جایزه از جشنواره دهلی نو شد
- کیلین مورفی، بهترین بازیگر مرد آکادمی فیلم و تلویزیون ایرلند/ پیروزی «اوپنهایمر» کامل شد
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
- اردیبهشتِ تئاتر شهرزاد با سه نمایش
- مستندی از «حمید سهیلی» در موزه سینما نمایش داده میشود