سینماسینما، کیوان کثیریان
میرکریمی از معدود فیلمسازان فعال سینمای ایران است که جهان مخصوص به خودش را دارد با تمام مختصات مشخص و قابل شناساییاش. جهان بینی دارد، میتواند درباره نگاهش به زندگی حرف بزند و فیلم بسازد. فیلم نمیسازد که فقط یک عنوان به کمیت کارنامهاش اضافه شود. هنوز یک فیلمساز خلاق و رهاست که میشود امیدوار بود فیلم خوب بسازد. اخلاق و شرافت آدمها هنوز در فیلمهایش ارزش محسوب میشوند. او هنوز هم بلد است آدم اصیل و ناب خلق کند. عشقِ تمیز و جذاب بسازد. مفاهیم پیچیده را ساده کند، آدمهایش هنوز بلدند تا تهِ منجلاب فرو نروند، هنوز بلدند قشنگ عاشق شوند، بلدند گذشت کنند، بلدند هر نانی را نخورند، بلدند بیتوقع و چشمداشت نیکی کنند، بلدند تنگ در آغوش بگیرند، بلدند روراست و صاف و صادق باشند و…
خیلی از این چیزها حالا در زمانهی حاضر و در میانهی اینهمه ناراستی و کثافت، منسوخ شده، خندهدار شده، غیرقابل باور شده. اما هنوز وقتی لحظههایی درست از همینها روی پرده خلق میشود، میشود تکان خورد و حظ برد.
«نگهبان شب» همه این لحظهها را دارد اما اینها کنارِ هم تبدیل به یک کلِّ منسجم و معنادار نمیشوند. این فیلم توقع مرا از میرکریمی برآورده نمیکند. او باید در تراز همین امروز فیلم بسازد. بدون ذوق زده شدن در برابر مضامین و مفاهیمی که دوستشان دارد، با پرداختی خلاقانهتر و بدون برخورد سطحی با آن مفاهیم، بدون حشو و زوایدی که اصولا متعلق به جهان او نیست و فیلمش را آزار میدهد و نتوانسته از آنها دل بکند (انتخابات؟ عروسی پای صندوق رای؟ متلک؟ شعار؟).
خوبست میرکریمی همچنان روح ما را لمس کند، با احساسات سطحی ما درگیر نشود بلکه با جوهر وجود ما طرف شود که کمی عمیقتر از اینهاست. کما اینکه فیلمهایی از میرکریمی ماندگارتر شدهاند که با ما اینچنین کردند ولی «نگهبان شب» همان معانی را کهنه، تکراری و کسالتبار ارائه میدهد، با لحنی که از اقتضای امروز عقبتر است.
عنصر «تردید» و چلنجِ قهرمان با آن، یکی از مولفههای جذاب سینمای میرکریمی است که قهرمانهای او را خواستنی و باورکردنی میکند. به یاد بیاوریم «کودک و سرباز»، «زیرنورماه»، «به همین سادگی»، «خیلی دور خیلی نزدیک»، «یه حبه قند»، «دختر»، «قصر شیرین» و … را که در نهایت، قهرمان از پسِ نبرد با تردید و شک، دست به انتخاب میزند. اما جای خالی این عنصر در «نگهبان شب» به شدت احساس میشود. کاراکتر اول فیلم، از سوی فیلمنامه نویسان محکوم به شریف بودن و مثبت بودن است. این سرنوشت محتوم اوست، انتخاب نمیکند، چارهای جز این ندارد.
میرکریمی از معدود فیلمسازان حال حاضر ماست که هنوز تعدادِ فیلمهای خوب و خیلی خوبش از فیلمهای متوسط و ضعیفش بیشتر است، جزو دو سه کارگردان کاربلد و مهمِ نسل میانهی سینمای ماست، هنوز سراشیبی را تجربه نکرده و همچنان سرپاست، آنهم متاسفانه در شرایطی که مهمترین فیلمسازان نسل اول و دوم ما، در آثار اخیرشان ناامیدکننده نشان دادهاند.
میرکریمی بهتر است همچنان درباره همین مضامین و همین جنس آدمها فیلم بسازد. چون خوب این فضا و آدمها را بلد است اما حتما باید جای دوربینش را عوض کند. در فیلمهایش به بینش و جهان بینی که دارد، عمق ببخشد، با آنها دم دستی برخورد نکند و ما را عمیقا درگیر کند.
او حق دارد پیچیدگیها را ساده کند اما حق ندارد برای خلق اثر، خودش هم با آن مفاهیم، سادهانگارانه برخورد کند. البته این عمق، تعارضی با ساده کردن پیچیدگیها و لحن جذاب و سادهی فیلمهای میرکریمی ندارد.
نکته دیگر اینکه در غالب موارد به من ثابت شده، اگر یک کارگردان فیلمش را خودش تدوین کند، معمولا نمیتواند از تصاویرش به سود فیلم دل بکند و غالبا نتیجهی کار، پیراسته و خالی از زواید از آب در نمیآید. «نگهبان شب» هم گرفتار همین آفت است. مقدمه بسیار طولانی، فیلم را به دام کسالت انداخته و کاش ایدهی درخشانِ این پایان برای فیلم، کاشت هوشمندانهتری در فیلمنامه داشت؛ فیلمنامهای که پاشنه آشیل «نگهبان شب» است.
اقای میرکریمی عزیز، توقعم را از شما پایین نمیآورم، فیلمتان را دوست ندارم، منتظر میمانم.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- رئیس سازمان سینمایی مطرح کرد: پیشنهاد تغییر تاریخ جشنواره جهانی فجر/ ضرورت بازنگری در آییننامههای صدور مجوز
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ داوران مسابقه سینمای ایران معرفی شدند
- فیلم جدیدی به جشنواره اضافه نمیشود/ خروج فیلم نیکی کریمی از جشنواره فجر
- رونمایی از پوستر «زال و رودابه» در آستانه جشنواره فیلم فجر
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام نامزدهای مسابقه تبلیغات سینمای ایران
- انجمن منتقدان آثار چهل و سومین جشنواره فیلم فجر را داوری میکند
- برنامه نمایش آثار جشنواره فیلم فجر ۴۳ در سینمای رسانه مشخص شد
- معرفی آثار مستند راهیافته به چهل و سومین جشنواره فیلم فجر
- از «ناییجان» تا «هامون»؛ کاراکترهای ماندگار جشنواره فیلم فجر
- آیا حذف «پیرپسر» و «رکسانا» اشتباه دبیر جشنواره فیلم فجر بود؟
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ معرفی آثار راهیافته به بخش مسابقه سینمای ایران
- اجتماعی، جنگی، ملودرام/فهرست لورفته از هیأت انتخاب، چه چشماندازی از جشنواره فیلم فجر امسال ترسیم میکند
- تاکید بر اهمیت کپی رایت فیلمهای خارجی؛ طغیان تهیهکنندگان علیه پخش آگهی در پلتفرمهای نمایش خانگی
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام آثار مسابقه کوتاه داستانی
- درخواست نعمتالله از مسئولان جشنواره فجر: «قاتل و وحشی» را یک سانس در کوچکترین سالن جشنواره اکران کنید
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با امضای بیانیهای؛ ۱۵۷ نفر از فعالان هنری خواستار آزادی نوید میهندوست شدند
- پاسخ متقابل سعید مستغاثی به امیر اثباتی؛ اما به تخممرغهایش نیاز دارم!
- «ماهی سیاه کوچولو» نه سفارشی است نه سیاسی/ حاشیهنگاری بر سال ۱۳۶۰
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- رئیس سازمان سینمایی مطرح کرد: پیشنهاد تغییر تاریخ جشنواره جهانی فجر/ ضرورت بازنگری در آییننامههای صدور مجوز
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ داوران مسابقه سینمای ایران معرفی شدند
- «علت مرگ: نامعلوم»؛ این هفت نفر و دنیایشان
- رونمایی رسمی از سامانه مدیریت هوشمند حملونقل همراه اول در نمایشگاه خودرو تهران
- پاسخ متقابل سعید مستغاثی به امیر اثباتی؛ اما به تخممرغهایش نیاز دارم!
- فیلم جدیدی به جشنواره اضافه نمیشود/ خروج فیلم نیکی کریمی از جشنواره فجر
- آغاز طرح ویژه فروش سیمکارت جوانان همراه اول با شمارههای جذاب
- با امضای بیانیهای؛ ۱۵۷ نفر از فعالان هنری خواستار آزادی نوید میهندوست شدند
- رونمایی همراه اول از بستههای ویژه عید مبعث به همراه هدایای دیجیتال
- واکنش امیر اثباتی به حرفهای سعید مستغاثی/ سینمای ایران گرفتار و قربانیِ همین شوراهاست
- زندهباد سینما/ مروری بر کارنامه مصطفی کیایی
- امضای تفاهمنامه همکاری بین همراه اول و بانک شهر
- رونمایی از پوستر «زال و رودابه» در آستانه جشنواره فیلم فجر
- به کارگردانی دیوید آیر؛ برد پیت، بازیگر و تهیه کننده یک اکشن ماجراجویی میشود
- «چیزهای کوچک اینچنینی» بررسی میشود
- انتشار اثر عکاس ایرانی در کتاب فرانسوی
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ اعلام نامزدهای مسابقه تبلیغات سینمای ایران
- نشست خبری جشنواره موسیقی فجر / گزارش تصویری
- واکنش کارگردان فیلم عزیز به اظهارات سعید مستغاثی در برنامه خط فرضی
- اعضای شورای سینمای ایران معرفی شدند
- نگاهی به انیمیشن کوتاه «در سایه سرو»/ پیرمرد و دریا
- فوت آهنگساز جوان؛ امیر ملوکپور درگذشت
- نامزدی دو بازیگر فیلم علی عباسی در اسکار
- یک فیلم از کارگردان ایرانی در ساندنس/ آغاز جشنواره آمریکایی بعد از آتشسوزی لسآنجلس
- با حضور احتمالی دیکاپریو و اسکورسیزی؛ اقتباس سینمایی «شیطان در شهر سفید» جان گرفت
- فیلم رسولاف در میان کاندیداهای نهایی آکادمی/ «دانه انجیر معابد» نامزد اسکار بهترین فیلم بینالمللی شد
- نامزدهای اسکار ۲۰۲۵ اعلام شد/ انیمیشن ایرانی در جمع نامزدهای نهایی اسکار
- معرفی نامزدهای تمشک طلایی؛ «جوکر ۲» با ۷ نامزدی پیشتاز بدترینهای سال شد
- غولی که دنیای سرگرمی را میبلعد/ آیا درآمد نتفلیکس در سال جدید بیشتر از ۴۰ میلیارد دلار میشود؟
- نشریه ورایتی پیشبینی کرد؛ انیمیشن ایرانی نامزد جایزه اسکار میشود