سینماسینما، ابوالفضل نجیب
برای نسلی که سراسر همه عمر رفته اش با خاطره گره خورده، به خاطر آوردن زمان دقیق و جزئیات خاطرات سخت و دشوار است. برای یادآوری این خاطرات به گمانم تنها مرجع ممکن مکان ها و تداعی نام برخی آدم هایی است که به دلایلی در پیوند با خاطرات از گوشه ذهن سرک می کشند. توفیق اولین آشنایی و گفتگوی کوتاه من با کیومرث پوراحمد از لابلای چنین گذشته ای سرک می کشد، به امروزی که دخترم با خبر مرگ خودخواسته او بیدار کردم. پلک هایی که تازه بعد از کلنجار رفتن تا دم دمای صبح و غلطیدن به این سو و آن سو، تازه برای کمی خواب صبحگاهی آرام گرفته بود، با پشت دست مالیدم و با شک و تردیدی مسبوق به شایعاتی چنین غیرمنتظره به سراغ منابع موثق رفتم، خبر اما صحت داشت و به آنی مرا برد به یکی از سال های دهه هفتاد. عضویت در تحریریه گزارش فیلم و همکاری با نوشابه امیری، هوشنگ اسدی و زنده یاد مسعود بهاری که چون کیومرث مرگ خود را با پریدن از یک ساختمان مرتفع رقم زد. بهمن ماه بود و زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر و مصادف با ماه رمضان. آن سال سینما قدس را به اهالی سینما و رسانه های سینمایی اختصاص داده بودند. پذیرایی فقط بعد از اذان مغرب و برگزاری نماز جماعت اختیاری در طبقه دوم سینما و به امامت حجت الاسلام زم برگزار می شد. زم چندی است با خلع لباس خودخواسته همه هویت و اعتبار فردی و حقوقی خود را به نام و فامیل مختصر کرده است. دفتر گزارش فیلم در نزدیک ترین فاصله ممکن با سینما قدس یا همان پولیدور سابق بود. ابتدای بلوار کشاورز طبقه سوم یک ساختمان قدیمی. اغلب بین سانس ها همین فاصله کوتاه فرصتی می داد برای خوردن یک لیوان چای و کشیدن سیگار و رفع خستگی. آن سال هر کدام از منتقدین مجله بنا به تشخیص خانم امیری موظف بودند با موضوع خاصی به فیلم نگاه و درباره آن بنویسند. موضوع من انتخاب جنبه زیباشناسانه صداهای پس زمینه در فیلم ها بود. اولین دیدار من با پوراحمد به همراه بی بی به یکی از همین روزهای جشنواره مربوط می شود. به گمانم بهانه حضور بی بی در کنار کیومرث حضور او در فیلم کیومرث بود. آن روز کیومرث و بی بی در گوشه ای از سالن طبقه دوم سینما و کنار شیشه های مشرف به میدان ولیعصر و بی اعتنا به پچ پچ های جمعیت کنار هم ایستاده بودند. بی بی آرنج خود را تکیه داده بود به کنار شیشه و چشم دوخته بود به میدان ولیعصر. با همان روسری گره خورده زیر گلو و عینک ته استکانی و چادر مشکی که تا روی کفشهای او را پوشانده بود. روبروی او کیومرث با موهای مجعدی که هنوز می باید غم زمانه می خورد و فراق یار می کشید، تا به سپیدی برف های نیامده آن سال ها برسد، به صورت بی بی نگاه می کرد. با اندوهی که انگار از پر قنداق با او پیوند خورده باشد. کیومرث آن سال ها با قصه های مجید و در عصر جمعه ها با قلب و روح میلیون ها کودک و جوان و پدران و مادران و بخصوص نسل نوعی من که با غمی غریب روزگار می گذراندیم، پیوند خورده بود. بی بی شده بود، بی بی چند نسل و نام کیومرث بی آن که دیده شود، به عواطف چند نسل گره خورده بود. مجید به نوعی به مابازاء واقعیت مجازی کیومرث در قصه های عصر جمعه تبدیل شده بود. با چنین ذهنیت و تعلق خاطری دیدن غیرمنتظره بی بی و کیومرث آن هم در آن خلوت خودخواسته فرصت و صدالبته نعمتی بود. اشتیاقی وصف ناپذیر برای دیدن بی بی و کیومرث مرا به سمت آن ها کشاند. جلو رفتم با حالتی آمیخته با حجب و حیا با لحنی ساده و صریح گفتم سلام بی بی. نگاه گرم او به تمامی برگشت به چشمهای من و با همان لحن بی بی قصه های مجید گفت سلام پسرم. و همزمان دست پهن و کشیده کیومرث را در لابلای انگشت های باریک خود احساس کردم. خودم را به عنوان علاقمند قصه های مجید و چند فیلم ساده و صمیمانه ای که تا آن زمان ساخته بود و البته عضو کوچک و ناقابلی از اهالی رسانه سینما معرفی کردم. کیومرث از آشنایی ابراز خوشحالی کرد. با کیومرث تا سانس شروع شود از هر دری که میشد سخن گفتیم. زنگ شروع سانس به صدا درآمد. رضایت ضمنی یک گفتگو را در آخرین لحظات از او گرفتم. می شد حدس زد اکراه دارد. دلیلش را بعدها در اختلاف و سلیقه و رابطه او با دو ماهنامه سینمایی متوجه شدم.
دومین بار کیومرث را در اسفند ۹۳ و در تشییع جنازه زاون دیدم. از لابلای جمعیتی انبوه. با سیمایی متفاوت که موهای سپید و مجعد و قامت سروگونه اش دورادور توجه را جلب می کرد. پوراحمد بعد از آن دیدار و گفتگوی سرپایی در سینما قدس در خاطرم ماند. صمیمیت و سادگی و بی تکلفی و تواضع او بسیار فراتر از خالق قصه های مجید و فیلمسازی شناخته شده و صاحب سبک در من اثر گذاشت. حالا او هم رفته، تا شاید بی بی را از غم تنهایی عزیزدردانه خود رها کند. و مانده ایم تا همچنان دوره کنیم نام هایی که هر روز و هر هفته باید دوره کنیم خاطرات شان را.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اختتامیه پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما؛ یادبود کیومرث پوراحمد و داریوش مهرجویی برگزار شد
- تقابل غریزه و انگیزه برای آزادی/ نگاهی به فیلم «پاپیون»
- از ارادت تا نفرت/ نگاهی به فیلم «مرد سوم»
- مراسم بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- پیام کانون کارگردانان به مناسبت اولین سالگرد درگذشت کیومرث پور احمد
- اکران آنلاین آخرین ساخته کیومرث پوراحمد
- هنرنمایی پس از مرگ!
- پیامدهای ناگزیر/ درباره واگذاری نظارت بر شبکه نمایش خانگی به صداوسیما
- تماشای اعجاز نمای پایانی/ نگاهی به فیلم «منگلهورن»
- ناگفتههایی از مرگ ناباورانه کیومرث پوراحمد/ داریوش فرهنگ چه گفت؟
- گفتگوی اختصاصی سینماسینما با کیانوش عیاری/ اگر این سینما فروش داشته باشد غیرطبیعی است
- ۱۰ اردیبهشت برگزار میشود؛ بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه سینما
- اصغر فرهادی: مشابه «کیومرث پوراحمد» نخواهیم داشت
- بزرگداشت کیومرث پوراحمد در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود
- ساختن جهان شخصی/ یاد و خاطرهای از کیومرث پوراحمد
پربازدیدترین ها
- ردپای یک کارگردان مؤلف / نگاهی به فیلمهای کوتاه سعید روستایی
- وقتی زن تبدیل به «ناموس» میشود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- موقعیت فیلمهای ایران و سینماگران فراملی در فرانسه
- با نظرسنجی از ۱۷۷ منتقد فیلم؛ نشریه ایندی وایر برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما را معرفی کرد
آخرین ها
- حذف فرهنگ از سبد طبقه متوسط؟/ هزینههای سبد فرهنگی خانواده ۴نفره در تهران چقدر است؟
- نکوداشت زنده یاد اکبر عالمی و بزرگداشت مهدی رحیمیان در آیین معرفی برندگان هفتمین جایزه پژوهش سال سینما
- با پیشتازی «۴۷» و «مخفیانه»؛ نامزدهای جوایز اسکار سینمای اسپانیا معرفی شد
- همزمان با سالگرد اولین نمایش عمومی «قیصر»؛ بزرگداشت مسعود کیمیایی برگزار میشود
- دو خبر از جشنواره بینالمللی تئاتر فجر؛ زمان بازبینی حضوری و انتخاب نهایی آثار بخش دیگرگونههای نمایشی/ آغاز ثبتنام اصحاب رسانه و منتقدان
- برگزاری نمایشگاه پشت دریای وهم
- حضور همراه اول با مجموعهای از سرویسهای فناورانه در نمایشگاه تلکام ۲۰۲۴
- بازگشت جنابخان به تلویزیون همراه با محسن کیایی
- «در آغوش درخت» بهترین فیلم بلند سینمای جهان جشنواره هندی شد
- نکوداشت خسرو خسروشاهی در جشنواره فیلم رشد
- «شهر خاموش» و «شناور» در شبکه نمایش خانگی
- به پاس یک عمر دستاورد سینمایی؛ خرس طلایی افتخاری برلین به تیلدا سوئینتون اهدا میشود
- کنسرت نمایش ایرج، زهره، منوچهر / گزارش تصویری
- حقایقی درباره محمد نوری به بهانه سالروز تولد او/ مردی که از شکست هراس نداشت
- ذلت ماندن یا لذت رفتن و رستن!
- جدول فروش سینمای ایران در آخرین روز پاییز/ پنج فیلمی که از ابتدای امسال بیش از ۱۰۰ میلیارد فروختند
- نمایش «دِویل» تمدید شد/ آغاز اجرای نمایش «تشنگان» از ۴ دی
- شایعه فروش آثار تجسمی مربوط به فروغ فرخزاد و سهراب سپهری/ سریال و فیلم مستند سهراب و فروغ به زودی کلید میخورد
- نامزدی یک فیلم کوتاه ایرانی-آمریکایی در جوایز آکادنی فیلم سوئد
- نشست خبری بزرگداشت فروغ فرخزاد / گزارش تصویری
- درباره سه مستند سینماحقیقت/ از جسارت نمایش عریان اعتیاد تا عشق به سینما در اتاق آپارات
- به خاطر نقش برجسته در صنعت سینما؛ کریستوفر نولان و همسرش، شوالیه و بانوی فرمانده شدند
- چرا «لیلی» سریال «داییجان ناپلئون» زشت بود؟/ پاسخ ناصر تقوایی را بخوانید
- «تیآرتی» ترکیه آغاز به کار کرد؛ صداوسیما هنوز در فکر سانسور است
- سیمرغ مردمی به جشنواره فیلم فجر بازگشت
- بستههای ویژه شب یلدای همراه اول با هدیه دیجیتال معرفی شد
- آنونس رسمی عاشقانه «عزیز» رونمایی شد
- با نظرسنجی از ۱۷۷ منتقد فیلم؛ نشریه ایندی وایر برترینهای سال ۲۰۲۴ سینما را معرفی کرد
- احمد رسولزاده و «بنهور» در بیست و هفتمین قسمت «صداهای ابریشمی»
- درباره «بی همه چیز»؛ درامی پیچیده با شخصیتهایی چندلایه