سینماسینما، مازیار معاونی
در جایگاه مجموعه چند فصلی پایتخت به عنوان موفق ترین مجموعه طنز دهه ۹۰، یکی از موفق ترین سریالهای طنز تلویزیون و سرانجام پایدارترین مجموعه دنباله دار تاریخ پنج دهه ای تلویزیون تردیدی نیست؛ در حال حاضر هم که ششمین فصل این مجموعه در حال پخش است و صرف نظر از پاره ای انتقادات که بخشی از آن هم به تغییر اجباری نویسنده سریال برمی گردد پایتخت هنوز هم با اختلاف قابل توجه از دو مجموعه طنز دیگر نوروز امسال، پربیینده ترین و محبوب ترین مجموعه طنز تلویزیون است اما به رغم تمام این امتیازات و حس دلنشینی که از تماشای یک کمدی ترکیبی موقعیت/ کلامی به بیننده دست می دهد باید روی جنبه دیگر موضوع یعنی میزان اثرگذاری مجموعه ای با این میزان بیننده بر انبوه مخاطبینش هم تامل بیشتری کرد. شخصاً با این طرز فکر که تلویزیون همیشه باید اهداف آموزشی را هم در کنار جنبه سرگرم کننده اش دنبال کند موافق نیستم و معتقدم می توان در بسیاری از موارد فقط بار سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت جامعه را بر دوش این رسانه گذاشت اما در عین حال نباید از یاد برد که برنامه های رسانه ای با این تعداد بیننده آن هم در مقطع خاصی نظیر نوروز امسال که تمام رقبای دیگر تلویزیون از سینما تا تئاتر و کنسرت به جهت پیشگیری از کرونا از دور رقابت خارج شده اند بیش از پیش دیده می شود و خوب و بدش به هر حال بر مخاطب مقابل گیرنده های خانگی تاثیراتی خواهد گذاشت. مصداق آشکار این ادعا و این سوگیری انتقادی نسبت به سریال، در حرمت شکنی ناخوشایندی است که از سوی کاراکترهای کم سن و سال تر مجموعه نسبت به بزرگترهایشان صورت می گیرد. تقریباً قسمتی در سریال نیست که دو پرسوناژ بهتاش و بهروز خطاب به بزرگترهایشان از مادر و دایی گرفته تا سایر افراد مسن و دورتر فامیل حرمت شکنی نکنند، اینکه یک پسر بچه ده دوازده ساله و برادر بیست و سه چهارساله اش که با بزرگترهایشان اختلاف سنی بالای دو دهه دارند آنها را بدون هیچ پیشوند (دایی، عمو، خاله و عمه) و یا دست کم با لفظ و حالتی که نشان دهنده احترام حداقلی شان نسبت به بزرگترها باشد صدا بزنند یک اثرگذاری منفی و مخرب بر بینندگان کم سن و سال تر مجموعه خواهد داشت که خواهی نخواهی از آن تاثیر می پذیرند، سازندگان پایتخت از طراح و سرپرست نویسندگان آن گرفته تا نویسنده ای که جانشین زنده یاد الوند شده و کارگردان مجموعه باید بدانند که با دستاویز طنز و کمدی، نمی توان این میزان بی حرمتی را توجیه کرد. اگر قرار باشد مخاطبین یک رسانه افزون بر سرگرم شدن از آن تاثیرات مثبت (و نه لزوماً آموزنده به مفهوم گل درشت آن) را دریافت کنند یکی از بهترین راه ها همین استفاده از ظرفیت فوق العاده مدیوم نمایش و به ویژه سریالهای داستانی تلویزیونی است. امکانی که اگر به شکل معکوس (مانند همین با اسم کوچک و فعل مفرد خطاب کردن و آداب کوچکتر و بزرگتر بودن را به جای نیاوردن) از آن استفاده شود قطعاً تاثیر منفی و زیان آور خود بر تربیت نسل های بعدی جامعه را خواهد گذاشت.
سخن آخر را با یک تجربه شخصی ناخوشایند به پایان می برم که به عینه شاهد بودم پس از پخش چندین قسمت از سری جدید پایتخت، دو نوجوانی که تا آن مقطع پدر و مادر و خاله هایشان را با عناوین بابا، مامان وخاله صدا می زدند به تأسی از شخصیت های بانمک (ولی بدآموز) بهتاش و بهروز، برای خطاب قرار دادن بزرگترهایشان این عناوین را حذف کردند و در اعتراض، قهرمانان پایتخت را ملاک این تغییر رفتار معرفی کردند، شکی ندارم که این تجربه شخصی ناخوشایند هزاران مرتبه دیگر در میان هزاران خانواده بیننده این سریال تکرار شده است و این برای رسانه ای با ماموریت و رسالت تلویزیون، اصلاً اتفاق خوبی نیست.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- نگاهی به کارنامه تلویزیونی فرامرز قریبیان؛ حضور در دهه هفتم
- اکران فیلمی با بازی محسن تنابنده از هفته آینده
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- ماجرای قهر و آشتیها در صداوسیما/ زندگی شیرین میشود؟
- «پایتخت» جدید، فرصت نو برای سیما
- مرد هزار چهره / درباره محسن تنابنده
- فروش دو میلیاردی «سه کام حبس» در چهار روز
- پریناز ایزدیار و محسن تنابنده به شبکه نمایش خانگی میآیند
- وقتی دیر میشود/ نگاهی به سریال «رهایم کن»
- چهارمین جایزه بین المللی محسن تنابنده برای فیلم جنگ جهانی سوم از جشنواره فانتاسپوآ برزیل
- رهایش نکنیم/ نگاهی به سریال «رهایم کن»
- محسن تنابنده نامزد جوایز فیلم آسیا شد
- تبریک خانه سینما برای یک روز ملی و چند جایزه سینمایی
- رییس سازمان سینمایی به خانمها تبریک نگفت/ پیام تبریک خزاعی در پی موفقیت سینماگران در ونیز و مسکو
- هومن سیدی و محسن تنابنده جوایز افقهای جشنواره ونیز را گرفتند/ جایزه ویژه هیات داوران برای جعفر پناهی
نظر شما
پربازدیدترین ها
- با حضور ۵۰۰ هزار تماشاگر در پنج هفته اتفاق افتاد/ استقبال غیرمنتظره فرانسویها از «دانه انجیر معابد»
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
آخرین ها
- جشنواره فرانسوی به «کشیم عاشق» جایزه داد
- رایان رینولدز و هیو جکمن در یک فیلم غیرمارولی همراه میشوند
- درباره نمایش و اجرای متفاوت «قلاده ای برای یک سگ مرده»
- موسیقی نمایش آوای پارسی / گزارش تصویری
- اکران مردمی فیلم شبگرد / گزارش تصویری
- «آنها مرا دوست داشتند»؛ گوشهنشینانِ فراموش شده!
- بدون حضور جانی دپ؛ دو فیلم جدید از «دزدان دریایی کاراییب» سال آینده تولید میشود
- چند کلمه دربارهی فساد و فحشا و ابتذال و «کیک محبوب من»
- معرفی داوران و آثار راهیافته بخش «هنرهای نمایشی» جشنواره چندرسانهای میراثفرهنگی/ اعلام برنامه بخش بینالملل
- نمایش «آخرین کوسه نهنگ» در جشنواره اسپانیایی
- جایزه طلای جشنواره ژاپنی به «زمین بازی» رسید
- برگزاری نخستین بوتکمپ مدیریت محصول آکادمی همراه اول
- درباره «بازنده» / لبه تاریکی
- نقدی به مدل فیلمسازی در ایران/ سینما بدون ساختار مشخص و قوانین دقیق
- «قهوه پدری» مهران مدیری از در شبکه نمایش خانگی
- «تَرَک عمیق» دو جایزه جشنواره بارسلون را گرفت
- گزارشی از گیشه سینماها؛ «زودپز» صدرنشین فروش فیلمهای هفته گذشته
- ۲ فیلم جدید در راه اکران سینماها
- پیوستن رضا بابک و شیرین اسماعیلی به «با خشم به گذشته نگاه کن»
- با یک کمپین کوچک برای فیلم ایستوود؛ کمپانی برادران وارنر «هیئت منصفه شماره۲» را وارد اسکار میکند
- پیمان معادی بازیگر فیلم جنایی هالیوودی شد
- «نادره رضایی» معاون هنری وزیر ارشاد شد
- اعضای شورای پروانه فیلمسازی سینمایی معرفی شدند
- از ۱۶ آبان؛ «خورشید آن ماه» ساخته ستاره اسکندری آنلاین اکران میشود
- حضور همراه اول در نمایشگاه کیشاینوکس با هدف گسترش فرصتهای جدید سرمایهگذاری
- ادعای سازندگان پربازدیدترین سریال تاریخ نتفلیکس؛ چالشهای فصل دوم «بازی مرکب» جذابتر است
- تهیهکننده سینما مطرح کرد: کوچ سینماگران حرفهای به پلتفرمها و فیلمهایی که تعطیل میشوند
- «فصل فرار اسبها» آماده نمایش شد
- عرضه یک فیلم کوتاه با بازی هوتن شکیبا در شبکه نمایش خانگی
- نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»/ عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد