سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
مهرجویی سالهای گذشته و در پاسخ به سوالی که چرا سبک و مدل فیلمسازیاش در دوران متاخر دستخوش تغییر شده و دیگر خلاقیت پیشین را ندارد گفته بود: خلاقیت امروز من اینگونه است و این سبک را مناسب این زمان میدانم. (نقل به مضمون)
در مواجهه با مهرجویی و فیلمهای این سالیانش دو راه در پیش است یا اینکه آثار متاخر را با فیلمهای گذشتهاش قیاس کنیم که در این صورت با نتیجهای به کل متفاوت روبهرو خواهیم شد و یا اینکه در مسیری دیگر، فیلمهای مهرجویی را صرف نظر از سابقه و کارنامهی گذشتهاش صرفا بر مبنای یک فیلم و با خود آن آثار بسنجیم. به نظر میرسد در پیش گرفتن نقطه نظر دوم در مواجهه با آثار این سالهای استاد منطقیتر باشد و اساسا خود مهرجویی نیز این فیلمها را با همین رویکرد و در فضایی متفاوت از کارنامهی پنجاه سالهاش میسازد. لامینور میکوشد تا دغدغه داشته باشد؛ دغدغهی فرهنگ، هنر و علاقهمندی جوانان به این مسیر. در تلاش است تا با کنار هم قرار دادن دو تفکر از دو نسل، یکی در جایگاه پدر و دیگری به عنوان پسر به دو نگرش کاملا متضاد در رویارویی با مسائل تربیتی و پرورشی رنگ و بویی جذاب ببخشد و این موقعیت را با خرده پیرنگهایی به پیکرهی واحد تبدیل کند. لامینور سعی میکند تا به علائق موسیقایی دختری جوان در چنین خانوادهای بپردازد و این محدودیتها را نه فقط در چهارچوبهای اخلاقی-خانوادگی، بلکه در سطح جامعه و نگرشهای حاکمیتی نیز مورد نقد قرار دهد. داشتن تمام این دغدغهها قابل احترام است و میتواند به برگهای برندهای در اختیار فیلمساز بدل شود که موجبات ساخت فیلمی جذاب و موثر را فراهم کند اما چرا لامینور در نهایت اینگونه نیست؟!
مهرجویی از همان فیلمنامه و در شخصیتپردازی و دیالوگنویسی رویکردی برملا و بیرونی را برمیگزیند و تمام متریال و عناصر پردازش کاراکترها اعم از سبقه، رفتار، علائق و انگیزهها را در قالب کلام و گفتگو و نه در موقعیت و داستان قرار میدهد. نگاهی که مهرجویی به نادی (پردیس احمدیه) به عنوان یک دختر جوان دارد بیشتر شبیه نگاه یک پدربزرگ است تا دخترکی در این سن و سال. پدرش نیز که قرار است به واسطهی اتفاق ناگوار زندگی برادرش به یک سد و مخالف در برابر دخترش تبدیل شود با انتخاب سیامک انصاری و سبک بازیاش، تحکمش ملموس و پذیرفتنی نیست.
رابطهی پدربزرگ و نادی به واسطه حضور علی نصیریان و شخصیت کاریزماتیک خود او و نیز تلاش و انرژی پردیس احمدیه تا اندازهای باورپذیر و پذیرفتنیتر از سایر آدمهای فیلم از آب درآمده که بیشتر مرهون انتخاب بازیگران این کاراکترهاست تا پیشفرضهای فیلمنامه و …
درنهایتِ همهی این پراکندگیها و ضعفها و تناقضات، حکایت پایانبندی لامینور کاملا مجزاست و راهی متفاوت را برمیگزیند؛ در کنار پایان واقعگرای تلخ فیلم با پایان نمادین شیرینی روبهرو هستیم که به شدت فکر شده و دقیق هر دو وجه عینی و ذهنی کاراکتر را به خوبی بازگو میکند. پایانی که در ذات خود با تلخی همراه است؛ تلخکامی نهفته در واقعیت که با شیرینی رویای ذهنی ممزوج میشود و طعمی اسرارگونه را پدید میآورد. پایانی پارادوکسیکال و ویژه که در جایی بلندتر از کلیت فیلم قرار میگیرد و ردی از مهرجویی را دستکم در انتهای فیلم بر جای میگذارد.
*نویسنده و کارگردان
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اکران نسخه مرمت شده یکی از فیلمهای مهم داریوش مهرجویی
- تقدیر ویژه جشنواره شبهای سیاه تالین از نصیریان/ علی نصیریان: مدیون تازهنفسها هستیم
- «لیلا» در آینه مکتب نقد عمیقگرا
- یادداشتی بر کتاب «سینماگر متفکر: گفتوگو با داریوش مهرجویی»/ فراتر از تصویر؛ از جهان فلسفه تا زبان سینما
- بزرگداشت و رونمایی از کتاب فرهاد آییش با حضور علی نصیریان برگزار شد
- محسن امیریوسفی: روزی در این مملکت دادگاه رسیدگی به جنایات فرهنگی تشکیل میشود
- به یاد دو استاد موج نو سینمای ایران؛ آرامش در درود بیکران
- از خانه تا شهر؛ تداوم فلسفهی زیستن در سینمای مهرجویی
- اولیای دم مرحوم مهرجویی و محمدیفر از حکم قصاص گذشت کردند
- بازیگران سریال «از یاد رفته» معرفی شدند
- نمایش آثار مهرجویی، بیضایی و فرهادی در جشنواره مطرح ایتالیایی
- همصدایی چهرههای مهم فرهنگی و اجتماعی با فرزندان مهرجویی
- واکنش مونا مهرجویی به حکم پرونده قتل والدینش؛ ما درخواست اعدام نداریم
- رییس کل دادگستری استان البرز اعلام کرد: تایید حکم قصاص برای قاتل مهرجویی و محمدیفر
- درنگی بر خارج از متنِ «هامون»/ مهم است این چیزها را بدانیم؟
نظر شما
پربازدیدترین ها
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم
- مقایسه فیلمنامه «کوچک جنگلی» تقوایی با سریال افخمی/ از پژوهشِ روایتمحور تا روایتِ موردپسند صداوسیما
- داستان پرسر و صدای «بیسر و صدا»
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- از استعفای اعتراضی جعفر پناهی تا تقابل با هیاتمدیره؛ پشت پرده اختلافات صنفی سینماگران
- تحلیل روانکاوانه فیلم «دوستداشتنی»؛ این رابطه دوست داشتنی نیست
- نمایش «برادران کارامازوف»؛ وفادار به روح اثر نه کالبد
- درباره کامران فانی و ترجمهای ناب/ مرغ دریاییِ فانی
- فیلم کوتاه «شامیر» نامزد بهترین فیلمبرداری جشنواره امریکایی شد
- درمان از نگاهی دیگر؛ وقتی سرطان، بازیگر صحنه زندگی میشود
- گاو خشمگین ۴۵ ساله شد
- «زیر درخت لور»؛ تصویری از انزوا و شکاف عاطفی
- «جستوجو در تنگنا»؛ انگار این همه چیزی باشد که از شهر و دیوارهایش به میراث بردهایم
- حمید طالقانی درگذشت
- فیلمـکنسرت «برندگان اسکار موسیقی» روی صحنه میرود
- معرفی برگزیدگان نوزدهمین جشنواره بینالمللی «سینماحقیقت»
- آکادمی داوری اعلام کرد؛ فهرست نامزدهای اولیه جوایز اسکار ۲۰۲۶/ نامزدی فیلمسازان ایرانی در دو بخش
- با رای منتقدان مجله IndieWire؛ آخرین ساخته جعفر پناهی در میان بهترینهای ۲۰۲۵
- شورای بازبینی فیلمهای سینمایی موافقت کرد؛ صدور پروانه نمایش برای پنج فیلم سینمایی
- نقش و جایگاه چهرهپردازی در سینمای ایران
- «پیکار با پیکر»؛ پیکری در پیکار
- «غریزه»؛ عشق پرشور نوجوانی، عبور از ممنوعهها
- رابطه ظرف و مظروف
- «محکوم»؛ آغازی برای پایان
- میراثِ کودکی
- بازیگر «پاریس تگزاس» در فیلم تازه نادر ساعیور
- اکران نسخه مرمت شده یکی از فیلمهای مهم داریوش مهرجویی
- این فیلم انعکاس واقعیتهای زندگی آدمهاست/ لیلا حاتمی: حواس کسی به «قاتل و وحشی» نیست
- «ارس، رود خروشان» روایت فاتحان شهرهای رفته بر باد است
- اکران و نقد نمایندهی کانادا در اسکار در سینما اندیشه
- نگاهی به مستند «زیر درخت لور»؛ بیانیهای هنری درباره شکلی از رنج جمعی
- «پیکار با پیکر»؛ وقتی که سخن هرودوت بهانه فیلم میشود
- آیا رونالدو وارد دنیای «سریع و خشمگین» میشود؟/ دیزل: ما برای او نقشی نوشتیم
- یک جایزه و دو تقدیر برای فیلمسازان ایرانی در جشنواره الیمپیای یونان
