سینماسینما، آرش عنایتی
“هولوکاست”، داستانِ رنج و مرارتی است که به کرات و مرات در مرایای گونهگون فیلمسازان گوناگون نمایان شده، اینکه جوانی در سن نوزده سالگی موضوع نخستین فیلمش را به همین داستان آشنا اختصاص دهد، خاصه آنکه جز کارگردانی؛ تدوین، موسیقی و تصویربرداری اثرش را هم به شخصه به عهده داشته باشد، در وهلهی نخست به بلاهت و اعتماد به نفس کاذب پهلو میزند و در مرحلهی بعد شانه به شانهی کاسبکاری و فرصتطلبی مینشیند. لیکن اشتون گلِکمن در فیلمِ مستند We Shall Not Die Now با درایت برآمده از سالها مطالعه و دسترسی به آرشیوی غنی- مختص کنیسهها-، سفر به لهستان و ایالات متعدد ِ ایالاتمتحده، گفتگو با بازماندگان و تلفیق سخنانشان با کلام اندیشمندان، تلطیف نماهای سیاه و سفیدِ آرشیوی با نماهایِ رنگی جدید و ترکیبشان با نماهای گفتوگوی فیلمهای مستند کلود لنزمن-شوآ- و بَری اوریچ، شگفتا که اثری شگرف ساخته که در وهلهی نخست بر فراست و صداقتِ انگیختهاش و در مرحلهی بعد بَری از هر انگیزهی فرصتطلبانه، دوش به دوش و هم عرضِ آثار بزرگان دیگر سینما مینشیند.
اشتون گلکمن سخنانِ سنجیدهی «مایکل برنبام» را به زیبایی در لابهلای گفتههای بازماندگان گنجانده و گنجینهای زیبا پدید آورده. پختگی و نبوغ گلگمن بخصوص در خصوصِ شخصیت آنیتا لاسکر نمایان میشود. بر تصویرِ(عکس) جوانیِ آنیتا لاسکر با ویلون سل- او نوازندهی این ساز بوده-نوای ساز پیانو را میشنویم! اندکی بعد با مرور خاطرهی آنیتا، به آرامی صدای ساز ویلون سل هم شنیده میشود. به این ترتیب در نخستین مواجهه، ذهنِ خوگرفتهی ما، حکم بر خامی و بیتجربگی گلکمن میدهد. چراکه شنیدنِ صدای ویلون سل در این لحظه (بر روی عکس آنیتا لاسکر)، بدیهی دانسته میشود تا از این طریق، با آنیتا لاسکر همذات پنداری کنیم. اما گلکمن به ظرافت از این کلیشه عبور میکند. او که دستپروردهی هانس زیمر است، اجازه میدهد تا این ناهمخوانی ظاهری، با شنیدن ادامهی داستان آنیتا و ظهور تصاویر دیگر به همراه افزوده شدن تدریجی صدای ساز ویلون سل، مطابق داستانش و منطبق بر معنا و مفهومی که در نظر دارد (توانایی هیتلر در انحلال جان آدمیان و ناتواناییاش در اضمحلال موسیقی و هنر) بر جان و دل مخاطب بنشیند.
او که درک درستی بر فاصلهی زمانی امروز و امروزیان با رویدادهای جنگ جهانی دوم و آدمیان آن روزگار دارد. جدا از تشریح روند رو به رشد و مکانیزه شدن اردوگاههای مرگ (تا رسیدن به اردوگاهی که با نام آشویتس میشناسیم) در آغازِ فیلمش، به چرایی خصومت آلمانها (بخصوص هیتلر) با یهودیان هم میپردازد تا به این پرسش بنیادین و ناگزیر هر بینندهای پاسخ گفته باشد که این همه خشونت و خونریزی بر مبنای چه تفکر و اندیشهای شکل میگرفت. به این ترتیب، از طریق بیانِ ریشهی خصومت، خواسته تا خاصه بابِ نسیان و گریز را بر هر ذهن و اندیشهای بربندد.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- سقوط قهرمان، فروپاشی جامعه/ نگاهی به فیلم «اعدام»
- تبانی ابر قدرتها و تباهی ملتها/ نگاهی به فیلم «در سایه»
- همسویی مدرنیته و سنت در جایگاه قدرت!/ نگاهی به فیلم «اتاق دبیران»
- این همانی سوژه و ابژه/ نگاهی به فیلم «چه کسی برایت آواز میخواند»
- خرافهزدایی علاءالدین!/ نگاهی به فیلم «سیدالمجهول»
- تا ابد، متهم!/ نگاهی به مستند «هارلان: زیر سایه زوس یهودی»
- قانون شفا!/ معرفی فیلم «مورفین»
- «آقای کلاین»؛ تلاش برای زدودن یک اشتباه
- همکاری قربانیان با جانیان/ نگاهی به مستند «آخرین روزها»
- در کف شیر نری خونخوارهای/ غیر تسلیم و رضا کو چارهای/ نگاهی به مستند «بازدیدکنندهای از دنیای زندگان»
- پیشنهاد تماشای فیلم: «هیچ ردی باقی نگذار»/ تلاقی هنر و تاریخ
- بلبلانه نعره زن در روی گل، تا کنی مشغولشان از بوی گل/ نگاهی به فیلم «بی رویا»
- ذبحِ بی دلیل منطق در پای احساس/ کوتاه درباره فیلم «ملاقات خصوصی»
- «علفزار»؛ مملو از علف هرز!
- گفتوگو با وادیم پرلمان درباره «درسهای فارسی» / گزارشی در باب ابتذال شر
پربازدیدترین ها
- رخشان بنیاعتماد و روبن اوستلوند در مجمع سرمایهگذاران بازار فیلم کن
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- مسعود اسکویی درگذشت
آخرین ها
- جزئیاتی تازه از فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- دعوت گروه «فقر پشت پردهها» برای اعتصاب/ حقوق و بیمه کارکنان، چالش مدیران جشنواره کن
- در «تحریک کنندگان»؛ مت دیمون و کارگردان «بورن» در یک کمدی دزدی همراه شدند
- مدیرکل هنرهای نمایشی استعفا داد
- راهیابی «آمرغ» به جشنواره آسیای جنوبی مونترال
- حضور مرکز گسترش با ۲۲ کتاب در نمایشگاه کتاب تهران
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی
- «بیژن و منیژه» میلیاردی شد
- بزرگداشت کیانوش عیاری و افتتاح گنجینه این فیلمساز در موزه سینما
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- نمایش موزیکال «شازده کوچولو» / گزارش تصویری
- پیکر مسعود اسکویی به خانه ابدی بدرقه شد/ چرا برخی آدمها محبوب میشوند؟
- پایان تصویربرداری فیلم «ویلای موروثی»/ روایتی از زندگی یک باغبان
- رقابت ستارههای یک کمدی و یک درام عاشقانه تاریخی/ میزبانی سینماها از دو فیلم جدید
- پولاد کیمیایی برای «گالیله» میخواند
- فرصت ۳ فیلم کوتاه ایرانی برای اسکار ۲۰۲۵
- رکوردداران روز اول اکران
- «اتاق فرار» پرمخاطبترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه»
- معرفی برگزیدگان جوایز دیوید دی دوناتلو ۲۰۲۴ ایتالیا/ «من کاپیتان» بهترین فیلم شد
- روسای جدید آکادمی سزار معرفی شدند
- فیلم کوتاه «چوپان» در جشنواره ژاپنی
- «طاووس خانم و ازدواجهایش» در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه میرود
- حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاهتر نکنیم
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- جزئیاتی از فیلم «کارآموز» علی عباسی/ صعود ترامپ
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- برگزاری دوازدهمین کارگاه بینالمللی تئوری اطلاعات و مخابرات با حمایت همراه اول
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- جشنواره «هاتداکس» در ایستگاه پایانی؟/ گرفتاریهای تهدید کننده