سینماسینما، زهرا مشتاق
نمایش «مدهآ در قندهار»، به کارگردانی اصغر خلیلی، تولید مشترک ایران و افغانستان، روی صحنهی سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان.
در ساحت هنر، برهههایی هست که آثار خلق شده برآیند و چیدمانی است از آنچه در بستر یک جامعه از محلی تا بینالمللی میگذرد. آثاری که میتواند هر حوزهای را در برگیرد. از تجسمی تا شعر و داستان و ساخت فیلم و نوشتن نمایشنامه. تئاتر «مدهآ در قندهار» نیز تبلور آن چیزی است که اکنون، بیش از هر وقت دیگر، گریبانگیر جامعه افغانستان شده است. یک جامعه کاملا سنتی که بخصوص با قدرتگیری طالبان، به سرعت به سوی بدویت، عقبگردی شتابنده داشته و در این گردباد زنان تبدیل به بزرگترین قربانیان شدهاند. زنانی که حق رفتن به مدرسه را از دست دادهاند. بدون مرد اجازه بیرون آمدن از خانه و سفر ندارند و در حد دستگاهی برای بچهسازی و ایجاد رضایت در مردان، حقیر شده و تنزل یافتهاند. زنانی که میشود آنها را به جرم و خیانت ناکرده، بدون هیچ دادگاهی به آسانی سنگسار کرد و به هیچ کس و هیچ کجا پاسخگو نبود. جامعهای که مردان قلدر زیاد دارد. اجتماعی که تصمیم گیرندگانش، رتبه نخست نادانی و تحجر و واپسگرایی را در تمام دنیا از آن خود کردهاند. و فراموش شدهترین انسانها در این سرزمین زنانی هستند که در پرخطرترین کشور دنیا جان و روانشان به دست لشگری از هیولاها سپرده شده است که گویا سوار بر ترسناکترین اندیشههای تاریک دنیا رو به مرگ و نیستیاند. مدهآ در قندهار تمام اینهاست. قصه زنانی که رنج و ترس از دست دادن حداقلها، گاه آنها را حتی در برابر هم قرار میدهد. از آنها جاسوس و قاتل میسازد. اما آیا مدهآ یا دایه واقعا قاتل هستند؟ مدهآ چگونه توانست مردی را بکشد که روزگاری برای رسیدن به او از همه چیز خود گذشته بود. اما مرد به او خیانت میکند. چون مرد او را موجودی حقیر میشمارد و درست در همان لحظه که به همسر و فرزندان خود بیوفایی میکند، دل در گرو زنی دیگر دارد. نه از سر مهر و عشق. که این بار زن برایش جادهای است برای رسیدن به قدرتی افزونتر، جایگاهی برتر. زنانی که موقعیتشان نه به گونهای مستقل، که بنا بر آنچه مردان پیریزی میکنند، محقق میشود. این است که تبدیل به جاده صافکن و پلکان مردان میشوند. مردان قلدر، زمخت و خشنی که جز اطاعت محض هیچ چیز دیگری نمیخواهند. و جزای نه گفتن هر زن میتواند به آسانی مرگ و نیستی و اعدام دردناکی چون سنگسار باشد. بی هیچ ادلهای. بی هیچ جرم مرتکب شدهای. و مدهآی افغانستانی چنین است که بر مرد خود میشورد. گویا او نماینده تمام زنانی است که بر گرده و جان آنان ستم رفته و حتی زنانی که به ناچار و ناخواسته با پذیرش ستم، راه بر ستمگر هموار کردهاند. بعد در یک لحظه مدهآ و دایه یکی میشوند. ارواحی خشمگین، الههگانی که به انتقام برخاستهاند از زمین و زمان و مردان خیانتپیشهی زورگو و خشن، که جز حقارت و ترس و اطاعت هیچ چیز دیگر بر زنان هموار نکردهاند. و انتقام نشانه خشم است و نفرتی عمیق که از انباشت و بسیاری ستم میآید و مدهآ این رنج بافته شده در قامت روحش را ذره ذره میشکافد تا رها شود از این پیله تنگ و ترسناک ظلم.
مدهآ در قندهار به دلیل رویکرد اجتماعی و بیتفاوت نبودن به آنچه در همسایگی کشور ما و در افغانستان میگذرد، میتواند اثری قابل احترام باشد. گویا کنشگری اجتماعی این بار در صحنه نمایش و به زبان هنر جاری و معترض شده است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گفتوگو با علی پاکزاد درباره نمایشگاهش/ «در برابر فراموشی»؛ موضوع مشترک کابل، کییف و تهران
- تلنگری به جامعه ایرانی/ نگاهی به کتاب «چای سبز در پل سرخ»
- برگزاری یک نمایشگاه در حمایت از فعالان، روزنامه نگاران، معلمان و قشر نخبه افغانستان؛ به همراه سخنرانی رضا دقتی
- صحبتهای یکی از فیلمسازان جوان افغانستان، درباره خروج از این کشور
- آنجلینا جولی از نحوه خروج آمریکا از افغانستان ابراز شرمساری کرد
- آنجلینا جولی با انتشار یک پست حمایتی از مردم افغانستان به اینستاگرام پیوست
- بیانیه انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند در حمایت از مردم افغانستان
- جلسه نقد و بررسی مستند «خاتمه» برگزار شد/ فیلمی درباره فرار و تقدیر
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
آخرین ها
- پایان فیلمبرداری «خالد» در زیگورات
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- امیر جدیدی، منصور بهرامی میشود
- زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
- هیات داوران جشنواره فیلم کن معرفی شدند/ گلادستون، کورئیدا و بایونا در فهرست
- هفته دوم «مجنون آن لیلی» هم به سانس فوقالعاده رسید/ «فین جین» پرمخاطب ترین نمایش عمارت نوفللوشاتو شد
- حسام منظور به سراغ دراکولای برام استوکر میرود
- بزرگداشت بهرام شاه محمدلو برگزار میشود
- جایزه جشنواره هندی برای «انتقام تیرهروزان»
- بستههای مکالمه پرتخفیف همراه اول بهمناسبت روز ملی خلیجفارس
- به تو هم سخت میگذرد؟/ نگاهی به فیلم «منطقه تحت نظر»
- معرفی پروژه جدید کارگردان «باربی»؛ گرتا گرویگ «نارنیا» را میسازد
- معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اختتامیه دومین دوره جشنواره «عروسکخونه»/ پیشکسوتان و فعالان عرصه کودک به سمت احیای نمایشهای عروسکی میروند
- عسگرپور: از جانب مدیران کم تسلطِ سطحینگر، مورد حمله قرار میگیریم که شما از فروش فیلمها خوشحال نیستید/ از کجا به کجا رسیدیم!
- پخش سریال «حشاشین» در ایران ممنوع شد
- همراه اول حامی برگزاری ششمین رویداد ایران اکسپو
- حضور معاون وزیر حملونقل و زیرساخت ترکیه در غرفه همراه اول
- محاکمه در خیابان/ نگاهی به تازهترین قسمت سریال «افعی تهران»
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور