سینماسینما، پریسا الیاسی*
قبل از آنکه به تماشای تازهترین اثر پل توماس اندرسون بنشینید، باید تمام آنچه را که از آثار پیشین این فیلمساز بزرگ در ذهن دارید به دست فراموشی بسپارید. «پیتزای شیرین بیان» فاقد تمام ویژگیهایی است که در کارنامهی پربار و البته درخشان اندرسون مشاهده میشود. فیلم، پیچیدگیهای روایی، قوس شخصیتی و پیرنگ چند لایه ندارد و به سادهترین و سرراستترین شکل ممکن روایت میشود. در مقام مقایسه با فیلمی مانند «مگنولیا» است که میزان سادگی «پیتزای شیرین بیان» و روایت آن در یک خط مستقیم بدون عناصر دراماتیکی ویژه، بیش از پیش به چشم میآید.
آیا همهی اینها به معنای آن است که با فیلم ضعیفی طرف هستیم؟ ابدا! «پیتزای شیرین بیان» نقدهای بسیار مثبتی از منتقدان و مخاطبان دریافت کرده است و توانسته نامزدی اسکار در سه رشتهی بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامهی اورجینال را به دست آورد. در مواجهه با آخرین اثر پل توماس اندرسون، سلیقه حرف اول را میزند و مشاهدهی این فیلم ممکن است خیل عظیم طرفدارن «خون به پا خواهد شد» و «مرشد» را ناامید کند!
در «پیتزای شیرین بیان» با یک کمدی رمانتیک تمام عیار آمریکایی طرف هستیم؛ از آن دست فیلمهای آمریکایی با محوریت عشقهای تینیجری. البته در این فیلم با عشقی کمی و بیش نامتعارف مواجه هستیم. گری ولنتاین پانزده ساله، عاشق دختری به نام آلانا شده است که ده سالی از او بزرگتر است. از جنس همان عشقِ اولهایی که همه- کم و بیش- آن را تجربه کردهایم. عشقی که فکر میکنی دیگر تکرار نمیشود؛ که همین یکبار است و بس. عشقی مملو از لجبازیهای کودکانه. از آن دست عشقهایی که طرفین نه تابِ کنار هم ماندن را دارند و نه طاقت دور شدن از هم. گری و آلانا دقیقا در حال تجربهی چنین احساس نابی هستند. آنچه حضور این دو شخصیت را در کنار هم جذاب میکند، تفاوتهای فردی آنهاست. گری با وجود سن کم، پسری مستقل، بلندپرواز و جسور است و در مقابلش آلانایی قرار دارد که محتاط و ترسو است و همواره به دنبال پیدا کردن کسی است که مشکلاتش را به گردن او بیندازد او را آماج حملات خود قرار دهد؛ حال میخواهد پدرش باشد یا خواهرانش و یا حتی گری! گری اگرچه از آلانا کوچکتر است اما رفتارهای سنجیدهتری از خودش نشان میدهد. تمام فیلم دربارهی رابطهی بین گری و آلانا است. عاشق میشوند، فارغ میشوند، خیانت میکنند اما در نهایت به سوی هم برمیگردند. در یک سوم ابتدایی فیلم، مخاطب به دنبال سرانجام عشق و رابطهی بین آلانا و گری است اما واقعیت این است که از یکسوم ابتدایی و در واقع از شروع پردهی دوم دیگر حتی سرانجام این رابطه برای مخاطب کنجکاوی برانگیز نیست چرا که کیفیت رابطهی بین این دو به گونهای است که پایان آن کاملا روشن است و مخاطب میداند هر اتفاقی که رخ دهد آلانا و گری کنار یکدیگر قرار میگیرند. فیلم اساسا سوالی مطرح نمیکند که مخاطب در جستوجوی پاسخ، آن را تا انتها دنبال کند. میتوان گفت «پیتزای شیرین بیان» ساختار اپیزودیک دارد و قهرمانان را در موقعیتهای مختلف قرار میدهد، آن موقعیت را به پایان میرساند و به سراغ موقعیت بعدی میرود. «پیتزای شیرین بیان» فیلم لحظههاست. باید از لحظه به لحظهی فیلم، از میزانسنهای درست و سکانسهای جذابش حظ کافی را برد.
در «پیتزای شیرین بیان» اگرچه اسمهای بزرگی همچون بردلی کوپر و شان پن به چشم میخورد و میدرخشد اما بار اصلی فیلم بر عهدهی دو بازیگر جوان و تازهکار آن است که هر دو به بهترین شکل از عهدهی ایفای نقش خود برآمدهاند. آلانا هایم با بازی روانش به خوبی توانسته ویژگیهای شخصیتی آلانا کین را منتقل کند و کوپر هافمن در نقش گری ولنتاین با بازی خوبش یاد و خاطرهی پدرش، فیلیپ سیمور هافمن فقید را گرامی داشته است.
از نکات درخشان فیلم میتوان به طراحی صحنه و لباس و موسیقی متن آن اشاره کرد که همه در خدمت حال و هوای دههی هفتاد میلادی به کار برده شدهاند. «پیتزای شیرین بیان» برای مخاطبان آمریکاییاش که دههی هفتاد میلادی را دیده و زیستهاند بیش از هر گروه دیگری جذاب خواهد بود. نوستالژی دههی هفتاد به قدری در فیلم مشهود است که تعلق خاطر پل توماس اندرسون را به این دهه و حال و هوایش به روشنی نشان میدهد. حتی اسم فیلم هم برگرفته از خاطرهای از شهر محل سکونتش در همان سالهای دههی هفتاد میلادی است. «پیتزای شیرین بیان» نام فروشگاههای زنجیرهای ضبط موسیقی در دوران کودکی پل توماس اندرسون در دههی هفتاد میلادی است. به نظر میرسد اندرسون با «پیتزای شیرین بیان» شخصیترین فیلمش را ساخته و تمام آنچه را که از دلش برآمده بدون ترس از قضاوت و مقایسه با دیگر آثارش به تصویر کشیده است. با همهی این احوال ردپای پل توماس اندرسون در آخرین اثرش به وضوح مشخص است. توجه به جزئیات و طمانینه و صبر در پیشبرد داستان، ویژگی مهم آثار درخشان اندرسون هستند که در «پیتزای شیرین بیان» هم خودنمایی میکنند.
قرار است بعد از تماشای صد و سی و اندی دقیقه از آخرین ساختهی پل توماس اندرسون، چه چیزی دستمان را بگیرد؟ آیا اندرسون قرار است با چیزی مثل جدال خونین ایلای و دنیل در «خون به پا خواهد شد» غافلگیرمان کند؟ خیر! همه چیز سادهتر از این حرفهاست. ما تمام دقایق فیلم را، لحظه به لحظه دنبال میکنیم تا به یک بوسهی عاشقانه برسیم. همین! به مقصد فکر نکنید؛ از مسیر لذت ببرید همانطور که پل توماس اندرسون از آن لذت برده!
*فیلمنامهنویس
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- در جشنواره سانتا باربارا؛ بردلی کوپر از دست برد پیت جایزه گرفت/ ترجیح جایزه سوپربول به اسکار
- بازی برای پل توماس اندرسون؛ لئوناردو دیکاپریو و شان پن همبازی شدند/ گرانترین فیلم کارگردان
- بردلی کوپر برای یک «خماری» دیگر آماده است
- شرکت در کنفرانس بینالمللی؛ شان پن از اثرات منفی رسانههای اجتماعی میگوید
- اعلام فهرست پرستاره فیلمهای ونیز ۲۰۲۳
- ورایتی پیشبینی کرد؛ «قاتلان ماه کامل» شانس اول اسکار ۲۰۲۴
- «می دسامبر» در صدر آرای منتقدان کن
- «مگسهای سیاه» شان پن «کن» را شوکه کرد!/ هرج و مرج در نیویورک
- «نگهبانان کهکشان» گیشه تابستانی سینما را کلید زد
- شان پن: به جای ویل اسمیت به زلنسکی اسکار میدادید
- جشنواره برلین با پیام زلنسکی افتتاح خواهد شد
- فهرست فیلمهای جشنواره برلین کامل شد / یک کارگردان ایرانی در بخش «مواجهه»
- اهدای جایزه بشردوستی باب هوپ به شان پن
- آدام سندلر از جشنواره گاتهام جایزه میگیرد/ ادای احترام به بازیگر
- شان پن در نقش خودش بازی میکند/ حضور در یک سریال جنگی
نظر شما
پربازدیدترین ها
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنشها/ یادداشت کیوان کثیریان
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با دبیر بخش ۱۵ روز سینماگران جشنواره کن/ ما کشف میکنیم
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
آخرین ها
- نگاهی به ظاهر جدید؛شنل پیروز می شود یا دیور؟
- آغاز تولید فصل چهارم «زخم کاری»؛ پخش فصل سوم پس از پایان «قطب شمال»
- بازگشت مهران مدیری با یک سریال و شروعِ پیشتولید «پایتخت»
- تایید حکم ۸ سال حبس برای رسولاف
- فیلم کوتاه «یک روایت دقیق» در جشنواره ایتالیایی
- در برنامه خط فرضی مطرح شد؛ سیاست و جنسیت، دوایر ممنوعه اصلی در فیلمهای کمدی
- فراخوان چهاردهمین دورهی جوایز ایسفا منتشر شد
- جایزه نتپک به «گیج گاه» رسید
- حضور «باگ» در جایزه آکادمی دانشجویی اسکار
- صدداستان؛ برنامه تازه سوینا/ انتشار سه داستان کوتاه با صدای باران کوثری
- اعضای سومین دوره هیات مدیره صنف تماشاخانههای ایران مشخص شدند
- آکتور ایرانی در شبکه آرته فرانسه
- جنون شکسپیری در زمانه ما/ نگاهی به فیلم «شاهلیر»
- «کتاب مستطاب سینما» در نمایشگاه کتاب
- کیانوش عیاری: «۸۷متر» از شبکه یک روی آنتن میرود
- باغ کتاب میزبان جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی شد
- تقدیر ویژه جشنواره اوبرهاوزن از فیلم کوتاه ایرانی
- «عامه پسند» اکران آنلاین میشود
- «عمو ماهیگیر» روی صحنه عمارت نوفللوشاتو
- حضور همراه اول در نمایشگاه بینالمللی اینوتکس ۲۰۲۴
- شکایت آموزش و پرورش از «افعی تهران»
- جزئیاتی تازه از داستان فیلم محمد رسولاف/ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران در «دانه انجیر مقدس»
- دعوت گروه «فقر پشت پردهها» برای اعتصاب/ حقوق و بیمه کارکنان، چالش مدیران جشنواره کن
- در «تحریک کنندگان»؛ مت دیمون و کارگردان «بورن» در یک کمدی دزدی همراه شدند
- مدیرکل هنرهای نمایشی استعفا داد
- راهیابی «آمرغ» به جشنواره آسیای جنوبی مونترال
- حضور مرکز گسترش با ۲۲ کتاب در نمایشگاه کتاب تهران
- «دیوان تئاترال» روی صحنه میرود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی
- صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی
- «بیژن و منیژه» میلیاردی شد