سینماسینما، کیوان کثیریان
در زمانهای که دارند پیکر نیمه جان روزنامهنگاری را تشییع میکنند، شاید حرف زدن از جسارت و شجاعت کمی عجیب به نظر برسد. اصولا در دورانی که فضای بیدروپیکر مجازی، جولانگاه انواع خبرهای ریز و درشت و راست و دروغ شده و در دورانی که هر کسی اراده کند، میتواند یک رسانه مجازی داشته باشد و اینستاگرام مچ رسانههای رسمی را خوابانده، سخت میشود با تعاریف مالوف، روزنامهنگار ماند.
در زمانی نه چندان دور روزنامهنگاری کمی سروسامان داشت، مردم روزنامه میخواندند و مطبوعات تاثیرگذار بودند، تفاوت میان رسانهها را میزان جسارت آنها و عبور از خطوط ظاهرا قرمز تعیین میکرد. طبیعتا جسارت و شجاعت به میزان دسترسی به اطلاعات، شناخت خطوط قرمز و همچنین قوه تحلیل بیربط نبود.
خطوط قرمز، همواره به عنوان نکته کلیدی این مبحث محل تامل است. شناخت دقیق خطوط قرمز نوشته و نانوشته که گاه بسیار خطرناک و دردسرساز میشوند، یکی از عوامل موثر در میزان جسارت روزنامهنگار است. یقینا سانسور و تعریف خط قرمزهای تنگ و تاریک از مهمترین – و بلکه مهمترین- عوامل لطمه به مجموعه روزنامهنگاری امروز ایران و عامل مهم نابودی آن است. چه بسیار روزنامهنگاران شجاعی که خطوط قرمزها را برنتافتند و با گذشتن از آنها به دردسر افتادند، اما این به بازتر شدن فضای رسانهای- البته در مقاطعی- منجر شد.
اما اگر با واقعگرایی بیشتری به ماجرا نگاه کنیم، باید بگویم؛ روزنامهنگار باهوش میداند، لحن و زاویه دیدش به رویدادها را چطور تنظیم کند و تا کجای ماجرا پیش برود که هم در بیان و افشای حقایق جسور و صادق باشد و هم برای خودش و رسانهاش دردسر نسازد و هزینه غیرلازم نتراشد.
یک روزنامهنگار شجاع، وجودش در رسانه همواره مفیدتر از حضورش در جایی مثل زندان است.
اینها را که میگویم قطعا و یقینا تایید سانسور نیست که واقعگرایی در شرایط موجود است؛ شاید به دلایل اینچنینی رسانهها دارند از نویسندگان شجاع و باسواد خالی میشوند، شاید به همین دلایل است که بسیاری از روزنامهنگاران شجاع و حرفهای شغلشان را تغییر دادهاند و شاید به دلیل همین هزینهتراشیهاست که روزنامهنگاری ما هم اینک به این روز افتاده است.
جسارت و شجاعت بالطبع با اقدام انتحاری تفاوت دارد. در تعاریف، شجاعت توام با عقل و دانایی است و وابسته به آن. با تهور تفاوتهایی دارد. شجاعت، حرکت بر مدار عقل است. نترسیدن با تکیه بر عقل و صبر و تعادل. بدون بیگدار به آب زدن، بدون اقدامات احساسی و با تسلط بر خود، بر دانستههای خود و بر شرایط موجود.
به گمانم روزنامهنگار شجاع و تحلیلگر، صبور است ولی به وقتش فرصتها را شکار میکند و به وقتش هم دست به اقدامات مخاطرهآمیز میزند.
شجاعت مفرط که از عقل، فارغ است و دست زدن به کار خطیر به همراه اجتناب از عقل، آدم را به مهلکههایی میاندازد که ضررهایش بیش از منافع است. همین مهلکهها اتفاقا باعث ایجاد و گسترش ترس عمومی در فضای رسانه میشود و همین هزینهها، خودسانسوری، عافیتطلبی و محافظهکاری میان روزنامهنگاران را موجب میشود که قریب به اتفاق این محافظهکاریها البته غیرضروری است. حالا دیگر روزنامهنگار ما حتی جاهایی که میتواند اثر بگذارد و به خط قرمزها هم ربطی ندارد و دردسر چندانی هم ندارد، وارد نمیشود، هیچ ریسکی نمیکند و قید شجاعت را زده و عافیتطلبی را انتخاب کرده است.
طبیعتا در شرایطی که علاوه بر سانسور، خودسانسوری نیز بر روزنامهنگاری حاکم میشود، باید همه چیز را از دست رفته دانست؛ اتفاقی که حالا در روزنامهنگاری ما افتاده، همین است.
منبع: اعتماد
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- تلاش برای تحریف تاریخ/ نگاهی به فیلم «پرویزخان»
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ «شکارچی گوزن» از تراژدی جنگ تا جادوی سینما/ دنبال داستان نباشید!
- پیمان معادی پاسخ میدهد؛ واکنشها به اتهام دو بازیگر زن به سعید پورصمیمی چه بود؟
- گفتوگوی خبرگزاری دانشجو با کیوان کثیریان (بخش دوم)/ هنر دستوری نیست و هنرمند باید بتواند در یک فضای باز خیالش را پرواز بدهد
- گفتوگوی تصویری اختصاصی سینماسینما با علی دهباشی
- معرفی هیات انتخاب چهارمین جشن فیلم کوتاه ده
- خاطرات تحریریه/ رشته الفتی که هرگز گسسته نمیشود
- پروژه های «نیویورک ۲۰۲۰» و «پاریس به وقت کرونا» در جشن تصویر سال/ تشریح جزئیات جشن تصویر سال
- نعل وارونه جشنواره فجر
- جشنواره فیلم فجر؛ یک خودزنی غمانگیز
- کیوان کثیریان: تکصدایی نتیجه سپردن نظارت بر تولید محتوای فضای مجازی به صداوسیماست
- کاناپه در کمد، روزهای ابدی روی آنتن
- کیوان کثیریان: سیستم داوری در جشنواره فیلم فجر باید اصلاح شود
- طباطبایینژاد: جشنواره فیلم فجر یک آیین است
- چالشهای برگزاری جشنواره فیلم فجر/ شرایط سخت، ایدههای خلاقانه میطلبد
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- نگاهی به نمایش چه کسی جوجه تیغی را کشت؟؛خشم و هیاهو
- رسولاف از ایران رفت
- اعتراض در مقابل مرکز ملی سینمای فرانسه/ جنبش می تو و جشنواره کن ۲۰۲۴
- ماهرشالا علی و تام هاردی در فیلم «خاموشی ۷۷» همبازی میشوند
- «امتزاج» در بخش رقابتی جشنواره پونای هند
- برگزاری سیودومین کنفرانس بینالمللی برق با مشارکت همراه اول
- بزرگداشت ایرج راد برگزار میشود
- جزئیات افتتاحیه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- اعلام آمادگی عمارت نوفل لوشاتو برای میزبانی از جشنواره تئاتر دانشگاهی
- برگزاری کنفرانس SCIoT 2024 با حمایت همراه اول
- در نشست نقد و بررسی «آبادانیها» مطرح شد؛ نقش عیاری در زبان سینمایی و تحول آن بسیار موثر است/ «آبادانیها» عدالت اجتماعی را وارد سینما کرد
- سریال «آمرلی» برنده هلال طلایی در عراق شد
- زنان در جشنواره کن ۲۰۲۴/ حضور پررنگ در هیات داوران، کم تعداد در میان فیلمسازان
- نظر وزیر ارشاد درباره ساخت فیلم بدون مجوز رسولاف
- برگزاری نخستین جشنواره فناورانه روابطعمومی کشور با حمایت همراه اول
- وعده سیمافیلم؛ آغاز تولید همین امسال/ عصای پرماجرای موسی بالاخره اژدها میشود؟
- هوتن شکیبا: دوست داشتم به جای همایون ارشادی در «طعم گیلاس» باشم
- تمجید هانکه از سینمای بیهمتای کیارستمی
- نمایش و بررسی «شبح کژدم» در موزه سینما
- فوت چهره بزرگ سینمای مستقل/ راجر کورمن درگذشت
- عروسک باید حرف جامعه را بزند/ وقتی هادی حجازیفر به جای محمد بحرانی عروسک ساخت!
- بزرگداشت کیانوش عیاری در موزه سینما برگزار شد/ کیانوش عیاری: نمیتوانم از سینما دل بکنم/ راز ماندگاری عیاری در تعهد به انسانیت و سینما است
- نمایش نسخه مرمت شده «فردوسی» در موزه سینما
- با حکم وزیر ارشاد؛ رییس سازمان سینمایی، دبیر جشنواره فیلم فجر چهل و سوم شد
- همکاری همراه اول و شرکت انتقال گاز ایران باهدف بهبود خدمات مخابراتی و هوشمندسازی زنجیره ارزش
- آغاز دور جدید حراج شمارههای رند همراه اول
- آناتومی یک طلاق عاطفی/ نگاهی به فیلم «آناتومی یک سقوط»
- «مسافری از گانورا» بهترین انیمیشن جشنواره روسیه شد
- بزرگداشت بهرام شاهمحمدلو برگزار شد
- نگاهی به گیشه ۳۱۲ میلیاردی سینماها