

سعید مروتی| سینمایی نویس:
«… و ایمان به استادی هیچکاک، برای تماشاگر «جنون» امری ناگزیر است زیرا جنون، فیلمی است چنان که گویی برآمده از زیردست یک جوان، پرخون و گرم و گدازنده و در هر لحظه زنده و در هر لحظه قادر به بازی با عواطف بیننده؛ بینندهای که بار دیگر مفتون و مات، خود را در مقابل رهبر ارکستر توانا و جادوگری مییابد که با اشاره چوبدست خود میتواند به آسانی او را به هر حال که میخواهد سوق دهد.»پرویز دوایی
جنون پس از شکست همهجانبه «توپاز»(۱۹۶۹) نشان از بازگشت استاد به حیطه آشنایش داشت. هیچکاک در کهنسالی بهندرت میتوانست شاهکارهایش را در دهههای ۴۰، ۵۰ و اوائل دهه۶۰ تکرار کند. جنون هم اثر درخشانی در کارنامه هیچکاک نیست ولی فیلم خوبی است که استادانه ساخته شده. پیداست که دستمایه جنون شاخکهای حسی هیچکاک را فعال و ذهن خلاقش را درگیر آفریدن جهانی تیره و تاره کرده که محصولش از ترکیب نبوغ و فنسالاری بیرون آمده. هیچکاک در آخرین فیلمهایش تلختر و ناامیدتر بهنظر میرسید. تلخی همراه با پوچانگاری جنون را هم باید به پای احوالات شخصی استاد گذاشت. در جنون، بسیاری از مؤلفههای سینمای هیچکاک را میتوان مشاهده کرد. مهمترینش شاید به اشتباه گرفتهشدن فردی بیگناه به جای مجرمی خطرناک باشد. در جنون ریچارد بلینی (جان فینچ) آنقدر عصبانی و ناامید و شکستخورده است که با قاتلی متجاوز اشتباه گرفته میشود. همه شواهد علیه ریچارد بلینی است درحالی که قاتل دوست صمیمیاش باب راسک (بری فاستر) است.
سکانس برگزیده: در طول فیلم دیدهام که باب راسک (بری فاستر) چگونه طعمههایش را به دام میاندازد؛ قاتلی که قربانیانش را با کروات خفه میکند و هیچکاک جنایت را با تمام جزئیاتش نشانمان داده است. حالا باب راسک سراغ ببز میلیگان (آنا میسی) رفته است؛ دختر جوانی که در وضعیتی آشفته و بههم ریخته و پس از ترککردن محل کارش، در دام باب میافتد. صحنه شلوغ بازار میوه مقدمهای است بر جنایتی که در انتظارش هستیم. به خانه باب میرسیم. هیچکاک با حرکت دوربین ما را به همراه کاراکترها به داخل ساختمان میبرد. باب و ببزی داخل آپارتمان میشوند ولی دوربین- تماشاگر پشت در میمانند. حالا همه مسیری که آمدهایم را بازمیگردیم. در یک نمای طولانی استادانه دوربین عقب میکشد، راهپله را بازمیگردد. به بیرون از ساختمان میرود و همچنان به حرکتش ادامه میدهد و به آن سوی خیابان میرسد. میدانیم که در آپارتمان چه اتفاقی در حال رخدادن است. حالا جنایت بدون آنکه به تصویر کشیده شود آفریده میشود.
توصیف پرویز دوایی از این سکانس در نقدی که سال۱۳۵۱ با عنوان «معصومیت از دست رفته» نوشت همچنان خواندنی و پرنکته است: «صحنه کوتاه و ظاهرا بسیار سادهای که دوربین فیلمبرداری بعد از مشایعت شکارچی و شکار تا جلوی در آپارتمان (جایی که راسک آن دختر میخانهچی را به خانه خود میبرد و جملهای را برزبان میآورد که روشن میکند در آپارتمان چه خواهد شد)، پاپس میکشد و مسیر پلهها را تا خیابان به عقب برمیگردد. این حرکت کند و آرام، واجد همه آن سردی و بیاعتنایی زندگی است که از کنار تراژدی میگذرد. در این لحظات کوتاه تمام بار فاجعه، با تمام آنچه که میلیونها تماشاچی هرکدام تکتک میتوانند از صحنه جنایت در ذهن خود بازسازی کنند بر دوش تکتک آنها سنگینی میکند. «شوک» حاصله از این فاجعه چند لحظه سکوت را به صحنه مستولی میکند، دوربین که به خارج از ساختمان میرسد رفت و آمدها و سروصداها باز دنبال میشود.»

برچسبها: آلفرد هیچکاک, جنون
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- با «بیگانگان در قطار»؛ دیوید فینچر فیلم هیچکاک را بازسازی میکند
- «یک میخ و چند کت» در مستندات یکشنبه و نسخه مرمت شده «دردسر هَری» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- «سرگرمی آدمکش» هیچکاک ترجمه و منتشر شد
- از همه عجایب، تعجب نکنید!/ درباره انتخاب صد فیلم برتر تاریخ سینما از سوی مجله سایت اند ساند
- گوهرهایی ناب که جایی در سینمای محبوب فرهادی نداشتند/ درباره انتخابهای آقای کارگردان در ویدئو کلوب «جی ام»
- صدای سنج / چرا هیچکاک باید «مردی که زیاد میدانست» را از نو میساخت
- زمانی که دست سرنوشت به در میکوبد تا کابوس را به بیداری آورد
- برشهای کوتاه/ در ستایش Long Take
- من خود سورئالیسم هستم/ درباره سالوادور دالی
- سکانس طلایی/ طناب
- سکانس طلایی/ ام را به نشانه قتل بگیر
- عنصر زمان در خدمت تعلیق/ تحلیل سکانس حمله پرندگان به دانشآموزان در فیلم «پرندگان» + ویدئو
- برشهای کوتاه/ پلانهایی از «ربهکا» هیچکاک در برابر مینی سریال «ربهکا» اوبراین
- برشهای کوتاه/ صحبتهای آلفرد هیچکاک درباره اهمیت تصویر در سینما
نظر شما
پربازدیدترین ها
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- نگاهی به «عروج» به بهانه زادروز لاریسا شپیتکو/ لحظه روبرو شدن با «خود»
- «بیگانه» کامو مقابل دوربین کارگردان فرانسوی میرود
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
- حقایقی درباره فیلم یک تکه نان به بهانه پخش آن از شبکه نمایش
آخرین ها
- پرفروشهای سینما در هفته اول نوروز/ هیچ کدام از فیلمهای نوروزی، یک میلیون تماشاگر نداشتند
- آکادمی اسکار عذرخواهی کرد
- «میراث» در جشنواره هاتداکس رقابت میکند
- تازهترین ساخته هادی محقق به چین میرود/ اولین حضور جهانی «دِرنو» در جشنواره پکن
- یک جایزه برای آیدا پناهنده؛ جشنواره فرانسوی به «در انتهای شب» جایزه داد
- یک واکنش دیرهنگام؛ بیانیه آکادمی داوری در پی خشونت علیه برنده اسکار
- پس از ۴ دهه برگزاری در یوتا؛ جشنواره ساندنس به کلرادو میرود
- فرشته سقوط کرده/ نگاهی به فیلمنامه «هیات منصفه شماره ۲» با بررسی عناصر مشترک درامهای دادگاهی
- «داستان سلیمان»؛ یک داستان واقعی از هزاران پناهجوی جهان
- «یک نبرد پس از دیگریِ» دیکاپریو کوتاهتر شد!
- یک عشق بی رحم،مجازات اعدام را در بریتانیا لغو کرد
- اکران آنلاین «زودپز» در شبکه نمایش خانگی
- نتفلیکس با «صد سال تنهایی» به یک رمان کلاسیک «غیرقابلاقتباس» جان میبخشد
- «ذهن زیبا»؛ اتفاقی زیبا در تلویزیون
- اسرائیل، کارگردان برنده اسکار را بازداشت کرد
- یک جایزه برای مجری اسکار؛ کونان اوبراین، جایزه مارک تواین را گرفت
- برای دستاوردهای یک دهه فعالیت حرفهای؛ بالاترین تجلیل سینمایی بریتانیا از تام کروز
- داوری فیلمساز ایرانی در جشنواره مورد تایید اسکار
- نگاهی به «اکنون»/ هنرِ شنیدن
- «بیگانه» کامو مقابل دوربین کارگردان فرانسوی میرود
- «روایت ناتمام سیما» قاچاق شد/ علیرضا صمدی: خواهش میکنم نسخه غیرقانونی را نبینید
- نقدچیست؟ منتقدکیست؟
- نوروز موسیقایی با فیدیبو؛ برنامه فستیوال موسیقی «گوشه» اعلام شد
- دارن آرونوفسکی میسازد؛ اقتباس سینمایی از رمان «کوجو»
- «بیصدا حلزون»؛ تلخی میان تصمیم و تسلیم
- «سلب مسئولیت»؛ کابوسی پنهانشده پشت نور
- خبرهای اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن؛ مجیدی و فرهادی نمیرسند/ در انتظارِ روستایی، پناهی، مکری، کاهانی و اصلانی
- اختصاصی سینماسینما- کنفرانس خبری؛ ۱۰ آوریل/ احتمال حضور جارموش، لینکلیتر، اندرسن، مالیک و برادران داردن در جشنواره کن
- تبعات کرونا و اختلافات حقوقی با برادران وارنر؛ اعلام ورشکستگی شرکت تولیدکننده فیلمهای «ماتریکس» و «جوکر»
- به هر سازی رقصیدیم غیر از ساز دل خویش/ این بهاریه نیست، نامهای است برای امیروی امیر نادری