پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما

محمد تاجیک :رضا کیانیان از بازیگران مطرح سینمای ایران  در سال ۱۳۳۰ در تهران به دنیا آمد. رضا دومین فرزند خانواده و دارای ۴ برادر و دو خواهر می باشد. او در ۱ سالگی به همراه خانواده به مشهد نقل مکان کرد. در مشهد علاوه بر گذراندن دوران تحصیلات ابتدایی و دبیرستان، در حوزه علمیه مشهد به تحصیل دروس فقهی و اسلامی نیز پرداخت.اولین استاد بازیگری او برادرش داوود بود که در سال ۱۳۴۵ وی را در نمایشنامه از پانیفتاده ها به قلم غلامحسین ساعدی کارگردانی کرد. رضا به مدت سه سال در گروه تاتر برادرش داوود فعالیت داشت. وی در سال ۱۳۵۵ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغ التحصیل شد. همسر او هایده قراچه داغی، خواهرزادۀ سهراب سپهری است.

/شاگرد مقام معظم رهبری / 
جالب است بدانید رضا کیانیان در برنامه دید در شب گفته است که شاگرد مقام معظم رهبری در حوزه علمیه بوده است .
در گزارش زیر سعی شده حقایقی ناگفته درباره رضا کیانیان بازگو شود.
/روایت کیانیان از گریه یک قاضی پس از تماشای فیلمی از فرمان آرا/
رضا کیانیان در سال ۸۹ در گفت وگویی با روزنامه جام جم روایت جالبی از اتفاقی که سر فیلم «خانه ای روی آب» بهمن فرمان آرا روی داده، بازگو کرده است.
کیانیان دراین مصاحبه گفت: «برای فیلم «خانه ای روی آب» مشکلی پیش آمد و مدتی توقیف شد. روزی در وزارت ارشاد این فیلم را نشان دادند. قاضی پرونده و سرپرست آن بخش از دادگستری هم آمده بودند و ما هم بودیم.»
به گفته کیانیان : «بعد از دیدن فیلم رئیس حوزه قضایی که حاج آقایی بود از من پرسید: «منظور تو از بازی کردن این فیلم چه بود؟» گفتم: «حاج آقا این فیلم وقتی در سینما نمایش داده می شود من در آنجا که نیستم تا توضیح دهم، اما شما با دیدن این فیلم متاثر شدید یا نه؟ گفتند: «بله. خیلی زیاد». گفتم: «حتی چشم های شما کمی خیس شد. آیا تاثر شما از جنس توبه نبود؟» گفتند: «بله. از همین جنس بود.» گفتم: «شما که منبری هستید، می دانید گذاشتن تاثیری که از جنس توبه باشد چقدر سخت است؟» گفتند: «بسیار سخت است». گفتم: «بسیار خوب! من این کار را انجام داده ام دیگر!». گفتند: «بله. راست می گویید. چه جالب». یعنی اصلا لازم نیست سخنرانی کنیم. ما بازی می کنیم. من در بسیاری از نقش هایم آدم بد را بازی می کنم، اما توسط او کاری می کنم که مفاهیم خوب زندگی روزمره درون تماشاگر زنده می شود. این بزرگ ترین ارزش است. خدا را شکر دیگر چه می خواهیم؟»

/رضا کیانیان: من عاشق تجربه کردن هستم/

رضا کیانیان: من عاشق تجربه کردن هستم. در آب‌هایی شیرجه می‌زنم که تا به حال تجربه‌شان نکرده‌ام. من عاشق هیجان و مکاشفه هستم. دوست دارم راز‌های جهان را کشف کنم. البته من بارها کارگردانی کردم. اما کارگردانی پنهان بودم. من دستیار کارگردان و بازیگردان بسیاری از فیلم‌ها بودم و در تئاتر هم دراماتورژ بودم. من با مقوله کارگردانی ناآشنا نبودم. اما این‌بار تصمیم گرفتم مستقیما کارگردانی کنم، چون دوست داشتم این متن را به روی صحنه بیاورم. از زمان تصمیم‌گیری تا به روی صحنه رفتن فقط دو ماه طول کشید.(گفت وگو با چلچراغ اسفند ۹۵)

/ماجرای پیش بینی سقوط شاه/
این بازیگر مطرح سینما سه سال قبل یادداشت جالبی در ماهنامه مهرنامه منتشر کرده ودر آن تحلیل جالبی درباره دکتر شریعتی وماجرای پیش بینی اش درباره سقوط شاه ، نوشته بود .
او در یادداشت خود نوشته بود :آن حسّ شاعرانه شریعتی باعث می شد که تئاتر را خوب بفهمد. همین حالا هم اگر بعضی شعرهایش را بدون اسم منتشر کنیم، بعید است کسی بفهمد اینها احساسات دکتر شریعتی است. این بود که وقتی درباره نمایش نامه حرف می زد، یا درباره خود تئاتر چیزی می گفت، برای ما واقعاً جالب به نظر می رسید. البته در آن دوره بعضی کارها هم کاملاً تحت تأثیر طرز فکر دکتر شریعتی انجام می شد. مثلاً آقای محمدعلی نجفی، سال ها قبل از اینکه سریال تلویزیونی «سربداران» را بسازد، آن را در قالب یک تئاتر در حسینیه ارشاد روی صحنه برد. خب، من هم طراح پوستر آن تئاتر بودم. آن پوستر یک طناب دار بود که در هم پیچیده شده و یک لکّه خون هم آن وسط بود. معنایش هم این بود که شاه حتماً نابود است.

/کیانیان:سوسن تسلیمی با رفتنش به همه ما جفا کرد/

رضا کیانیان از جمله منتقدان مهاجرت سوسن تسلیمی بوده است .کیانیان در مصاحبه مفصلی که با صنعت سینما انجام داده، در این مصاحبه به اظهار نظر درباره تعدادی از بازیگران سینما پرداخته است .کیانیان دراین مصاحبه درباره سوسن تسلیمی گفته است :سوسن تسلیمی بازیگر خوبی بود که دراین شکی نیست .اما به همه ما جفا کرد که از ایران رفت.

/خود ما باید مسئولیت یک‌سری مسائل را خود به‌عهده بگیریم/

کیانیان همیشه تحلیل های جالبی درباره اوضاع جامعه خود داشته است . کیانیان در مصاحبه ای با چلچراغ در اسفند ۹۵گفته : زمانی که ما کاری را به صورت پنهانی انجام می‌دهیم، همیشه مواظب هستیم که کسی متوجه نشود. در حکومت‌هایی که خیلی به زندگی شخصی افراد کار دارند، افراد جامعه تلاش می‌کنند زندگی شخصی خود را نشان ندهند. یک دوره‌ای که مطمئنا شما یادتان نمی‌آید، ما تلاش می‌کردیم دیگران ندانند ما در خانه چه می‌کنیم. اما در حال حاضر این‌گونه نیست. در خانه و بیرون، خیلی فرق نمی‌کند، زیرا مسئله‌ای برای پنهان کردن نداریم. دنیای مجازی بسیار به این عدم پنهان‌کاری کمک کرد. همه جوانان عکس‌های خود را در دنیای مجازی منتشر می‌کنند و درون و بیرون هر فرد مشخص می‌شود. این زیبایی دنیای مجازی است و هر آدمی خودش است. البته دنیای مجازی ابعاد مختلف دارد و امکان دارد نقاط منفی هم داشته باشد. تمام عرفای ما اعتقاد داشتند انسان باید با جهان بی‌حجاب و بی‌راز باشند. دنیای دیجیتال موجب می‌شود انسان‌ها بی‌حجاب و بی‌راز باشند و به نظر من در این فضا اگر افرادی هستند که مسئله‌ای را پنهان می‌کنند، آن‌ها مشکل پیدا می‌کنند. خوشبختانه در دولت آقای روحانی به آزادی‌های فردی احترام گذاشته می‌شود و حقوق شهروندی بیشتر رعایت می‌شود. مردم هم دیگر اجازه نمی‌دهند آزادی‌شان کم شود. این خود یک تحول عظیم است و در زمانی طولانی و به‌آرامی شکل گرفته. در حال حاضر همه‌مان یک نکته مهم را متوجه شده‌ایم و آن این است که تمام مسائل در دستان دولت نیست. بلکه خود ما باید مسئولیت یک‌سری مسائل را خود به‌عهده بگیریم. باید از خودمان شروع کنیم.

/رضا کیانیان : شب قدر ،شب دوباره زنده شدن است/

بازیگر فیلم خانه ای روی آب نظرات جالبی درباره شب احیا دارد.آن طور که خودش یک بار در مصاحله با نشریه مذهبی همشهری آیه گفته است بار بچه های یک هیات به او زنگ می زنند واز او می خواهند که در شب بیست وسوم ماه مبارک رمصان برایشان سخنرانی کنند .رضا کیانیان در همین مصاحبه درباره این اتفاق می گوید :قبول نکردم اما وقتی اصرارشان را دیدم گفتم فقط می آیم که کنار شما باشم.بعد از دعای جوشن کبیر ،مجری برنامه شیطنت کرد و گفت از آقای کیانیان دعوت کرده بودیم که بیایند و سخنرانی کنند اما نپذبرفتند.حالا که تشریف آورده اند خوب است چند دقیقه ای از صحبتهایشان استفاده کنیم.من هم مجبور شدم بروم بالا و یکی دو دقیقه حرف بزنم .آنجا بود که گفتم شب احیا ،شب دوباره زنده شدن است .همانطور که حصرت علی دراین شب زنده شد.

/رضا کیانیان :با سیاست های دولت روحانی ، حتی افراطی گری در دنیا منزوی شده است/

رضا کیانیان اگر چه در چند ماه اخیر منتقد برخی سیاستهای وزارت ارشاد و سازمان سینمایی بوده ولی همیشه دفاع جالبی از دولت کرده .او دوسال پیش در مصاحبه ای با شرق اگرچه انتقادات صریحی را از وزارت ارشاد وسازمان سینمایی مطرح کرد ولی کارنامه دولت را در حوزه هایی مثل سیاست خارجی و اقتصاد ،کارنامه موفقی دانسته بود .
کیانیان در بخشهایی از این مصاحبه گفته بود  :من از مدت ها قبل می خواستم انتقاداتم را مطرح کنم، ولی می ترسیدم کسانی سوءاستفاده کنند و انتقاداتم را گذاشتم برای بعد از توافق هسته ای. الان هم که توافق انجام شده است. کارنامه دولت در زمینه وعده هایی که آقای روحانی داده، کارنامه خوبی است. تورم پایین آمده است و دارد مهار می شود. تعامل با کشورهای جهان در حال افزایش است. صلح طلبی جایگزین افراطی گری و جنگ طلبی شده است. الان با سیاست های دولت، حتی افراطی گری در دنیا منزوی شده و در گوشه دیوار قرار گرفته و تضعیف شده است. اینها را باید دید و تشکر هم باید کرد و حتی باید گفت دمش گرم! ولی آقای روحانی پس وضعیت فرهنگ و هنر چه می شود؟ آقای روحانی شما به فرهنگ و هنر توجه ندارید. هنر ذاتش اعتدال است. هنر یعنی اعتدال. هنر قلوب را تسخیر می کند. هنر می تواند جهان را معتدل کند. پس چرا دولت اعتدال به هنر توجهی نمی کند؟

چرا همه مردم دنیا فکر می‌کنند بازیگرهای خوبی هستند!

رضا کیانیان  همیشه نظرات جالبی  درباره بازیگری داشته است . خود کیانیان در مصاحبه ای گفته است :شکل بازیگری این است که همه مردم دنیا فکر می‌کنند بازیگرهای خوبی هستند! مثل عقل است که «کانت» می‌گوید تنها چیزی که خداوند عادلانه بین همه مردم تقسیم کرده، عقل است و شما هیچ‌کسی را نمی‌بینید که بگوید عقل من کم است! بازیگری هم همین‌طور است و می‌گویند مگر من چه کم دارم؟!

خاطره بازداشت رضا کیانیان توسط سعید مرتضوی
امیرحسین علم‌الهدی در شهریور ۹۵خاطره جالبی از برخورد سعید مرتضوی دادستان سابق تهران نسبت به بازداشت تعدادی از سینماگران را بیان  کرده است.
به گزارش سینماسینما، امیرحسین علم الهدی درباره سعیدمرتضوی در شرق نوشته بود:

با عذرخواهی دادستان وقت تهران (سال ۱۳۸۳) یاد اتفاقات بازداشت هیأت‌مدیره وقت خانه سینما افتادم که در آن سال به دستور مستقیم ایشان اعضای هیأت‌مدیره خانه سینما در اداره منکرات پلیس، واقع در خیابان وزرا یک شب را گذراندند و دو روز بعد از برگزاری جشن بزرگ سینمای ایران به خاطر حضور خانم‌های بدحجاب و برگزاری مجلس لهو و لعب! این هیأت‌مدیره بازداشت شد.

این‌جانب به‌عنوان نماینده معاونت سینمایی وقت (زمان مسئولیت جناب حیدریان) در تمام ساعات حضور پلیس در خانه سینما برای ابلاغ حکم مقام قضائی تا نحوه بازجویی اعضای هیأت‌مدیره همراه ایشان بودم و فارغ از نحوه رفتار شاهد گوشه‌ای از نحوه مدیریت مرتضوی بودم! بعد از بازجویی از ابوالحسن داوودی، ایشان من را به اتاق بازپرسی فراخواندند و گفتند برگه بازجویی را پر کن و خواستند اتفاقات جشن را که منجر شده است به یک مجلس لهو و لعب گزارش کنم که به ایشان عرض کردم گزارش رسیده به شما اشتباه بوده و در آن جشن از مفسده‌های مورد اشاره خبری نبوده است! نوبت به بازجویی از رضا کیانیان، فرهاد توحیدی، حسین فرحبخش و بهرام دهقانی رسید و داوودی و این‌جانب نیز به بازداشتگاه زیرزمین دادگاه ارشاد بخارست فرستاده شدیم. هر نیم‌ساعتی که می‌گذشت، سایر اعضای هیأت‌مدیره به بازداشتگاه فرستاده می‌شدند؛ افرادی چون رضا کیانیان و… در میان مردم که شناخته‌شده بودند با استقبال پسران و دخترانی مواجه می‌شدند که به‌خاطر شرکت در پارتی یا جشن تولدهای مختلط سروکارشان به این دادگاه افتاده بود و با تعجب به هنرمندان و هنرمندان نیز با تعجب به این نوجوانان و جوان‌هایی با رده سنی ۱۷ تا ۲۲ سال می‌نگریستند!
بگذریم که چه گذشت در آن ساعات و دلیل این نحوه رفتار با هنرمندان سینما در آن سال چه بوده است، اما رفتار زیرمجموعه دادستان وقت تهران با هنرمندان به‌خاطر برگزاری یک جشن سینمایی باعث شد به لایه‌های پنهان شخصیتی پی ببریم که در آینده خود با انواع و اقسام اتهامات ریزودرشت مواجه شده است و نهایتا مجبور شد که به‌خاطر جان‌باختن سه جوان در زمان تصدی مسئولیتش عذرخواهی کند و ای‌کاش ایشان حداقل به‌خاطر ترور شخصیت و تحقیر سینماگران در سال ۸۳ و اتفاقات رقم‌زده برای صدها فعال مطبوعاتی در طول تصدی قضائی می‌پذیرفت عذرخواهی کند اگر در آن سال‌ها رفتارهای تند ایشان کنترل می‌شد دیگر نیازی نبود شاهد جان‌باختن عزیزانی باشیم که بر اثر تندروی‌ها و تک‌روی‌های فردی که خود را بدون نظارت در جای «مصلحی» می‌دانست و بدون رعایت حقوق اولیه افراد جامعه براساس برداشت‌های شخصی و تندروی‌های سیاسی به جان و آبروی افراد شریف و در نهایت هم به خود و آبروی سیستم قضائی (که حافظ امنیت و جان و ناموس مردمان است) چوب حراج زد!
مرتضوی محصول سیستمی است که به اسم «تعهد» هرگونه نظارت و کنترل را نفی می‌کند و بررسی و واکاوی اوج تا فرود « مرتضوی» نشان‌دهنده این است که هر سیستمی بدون نظارت رو به فساد می‌رود.

/روایت رضا کیانیان از ماجرای شایعه ازدواجش با گوگوش/

رضا کیانیان در بخشهایی از مصاحبه خود با ویژه نامه طنز بی قانون  در نوروز۹۵حرفهای جالبی زده است .

به گزارش سینما سینما ،کیانیان گفته است :زمانی که خانم گوگوش به آمریکا رفت من هم در همان روزها و البته با یک هفته تاخیر به آمریکا رفتم. در همان زمان یکی از دوستان خواهرزاده من به او گفته بود که «شنیدی که رضا کیانیان با گوگوش ازدواج کرده و به آمریکا رفته‌اند؟» دختر خواهرم هم جواب داده بود که این شایعه است و واقعیت ندارد و وقتی که اصرار و پافشاری دوستش را برای صحت و درستی این موضوع دیده بود، جواب داده بود که چنین موضوعی اصلا درست نیست و واقعیت ندارد چون رضا کیانیان دایی من است. اما نکته جالب ماجرا اینجاست که باز هم دوست خواهرزاده من ماجرا را قبول نمی‌کند و می‌گوید پس معلوم می‌شود کیانیان ماجرای واقعی را به شما نگفته! و یا این که اصلا دایی تو نیست.

/روایت کیانیان از حضور در کنسرت پالت:چرا مردم حق ندارندجیغ بزنند؟/

مهرماه سال گذشته بود که رضا کیانیان در کنسرت گروه پالت شرکت کرد و حرفهای جنجالی درباره لغو کنسرتها زد . کیانیان درکنسرت پالت گفت :من هرگز نفهمیدم چرا چندین بار در این سال ها از برگزاری کنسرت ها جلو گیری شد؟ آیا مردم ما و به خصوص جوانان ما حق ندارند برای ساعاتی به طور قانونی و جمعی جیغ بزنند، بخندند و خوش باشند؟؟ این حق طبیعی و روزمره یک شهروند است. چرا باید این حق از او سلب شود؟ و جالب این است که لغو کنندگان کنسرت ها هیچ جایگزینی هم ندارند!

یادداشت حاتمی کیا درباره کیانیان/ رضا برای من نماینده عقل است
ابراهیم حاتمی‌کیا

یا لطیف
دوست داشتن رضا کار سختی نیست . او در مواجهه با من همیشه واضح و شفاف بوده است. در بیان احساسش صریح و موثر است ، و غشّی ندارد. اگر آژانس و روبان قرمز را میزان بگیرم ، مدتهاست که از هم دوریم ، ولی به محض رودررویی ، بسرعت کوک می شویم و من همان رضای با نشاط را می بینم که کمی چین و چروک ایام به آن اضافه شده است. کاش گزارش یک جشن در زمان خودش پخش می شد تا این فاصله جبران می شد.
رضا در مشق های من نماینده عقل است و استدلال و منطق. به نظرم هربار در فیلمی سراغ احساس رفته ، به دلم ننشسته.
رضا واضح است و به قول فیلمبرداران شارپ فوکوس. سیمای رضا نشان عقل است. هندسه دارد. گوشه های تیز دارد . اگر از این منظر او را در مشق های من سراغ بگیرید مدتهاست ، من در این قسمت تعطیلم و بالمآل جای رضا خالیست. اشتباه نشود. آنچه می گویم جلوه بیرونی رضاست و نه ذاتی او.
رضا فقط یک بازیگر نیست. او یک آرتیست است. آرتیست در عکاسی ، لباس ، پیکرتراشی و نویسندگی . من رضا را یکی از عاطفی ترین بازیگران این سرزمین می دانم. در اوج قدرت نمایی و حیرت دادن بیننده ، در او کودکی دیدم. کودکی معصوم و صادق.
رضا مشاور خیلی خوبی هم هست . هنرمند باسوادی ایست. صرفأ گنجه کتاب نیست. او می داند چگونه از یافته هایش به شکل درست و بجا استفاده کند.
نمی دانم فعالیت های خارج از سینمای او را باید تبریک گفت یا کمی نگران شد. چرا که حس حس می کنم رضا مدتی ایست که سینما را جدی نمی گیرد. شاید سینما دیگر جدی نیست.
رضا یک مصلح است.سلوک دارد . زخم دارد و هنرمندی که زخم نداشته باشد ، بودن و نبودنش فرقی نمی کند.
رضای کیانیان عزیز ، پایدار باشی.

ابراهیم حاتمی کیا/ دیماه ۹۴

این یادداشت در کتاب بزرگداشت رضا کیانیان در سی و جهارمین جشنواره منتشر شده است.

فاطمه معتمدآریا برای بزرگداشت رضا کیانیان چه نوشت؟
به گزارش سینماسینما در کتاب بزرگداشت رضا کیانیان در جشنواره فجر سال ۹۴، معتمدآریا برای کیانیان نوشت:

در دنیای سینما وقتی زیاد گفته می شودکسی دارد ادای بازی بازیگری را در می اورد و یا تلاش می کند مثل او بشود باید بدانیم که آن زمان , زمان مهم ماندگاری یک بازیگر و تولد یک سبک بازیگری ست ! رضا کیانیان یک سبک و شیوه بازیگری در سینمای ماست . سبک و شیوه ای که ممکن ست بعضی ها خوششان نیاید و یاعده ای شیفته اش باشند ، ولی مهم یگانه بودن آن ست رضا کیانیان دیگرفقط یک بازیگر نیست او و شیوه بازیگری اش یک هدف برای بسیاری از عاشقان بازیگری در سینمای ماست . این همه را او طی سالیان ذره ذره اندوخته است با صبر وحوصله در این حرفه بسیار سخت .

منبع: کتاب بزرگداشت رضا کیانیان به اهتمام کیوان کثیریان

منتشر شده در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر