سینماسینما، فریبا اشوئی
مستند «روزگار یک چهل ساله» ساختاری مرکب (مشاهده‌ای، مشارکتی، انعکاسی و اجرایی) دارد، اما مستندساز پیرنگ اصلی فیلم را بر شیوه و ساختار مشارکتی بنا نهاده است. تعامل طرفین دوربین (همکاری مستندساز و مصاحبه‌شوندگان) درباره سوژه، هویت (Identity) آن را معلوم و چهارچوب کار را مشخص کرده است. در شکل ساختاری مستند مشارکتی، حاشیه‌ها، اخبار و مطلعین (احمد توکلی، علی پروین، مهدی هاشمی‌نسب، مهدی رحمانیان، مدیر مسئول روزنامه شرق و…) برخلاف مستندهای مشاهده‌ای (مشاهده مستقیم پدیده)، عناصر خودآگاه و کلیدی در تبیین موضوع هستند. در فرم ساختاری مستند مشارکتی، مستندساز برای انتقال موضوع به مخاطب، از مصاحبه‌های متعدد و متنوع استفاده می‌کند، با این هدف که تنوع و تعدد نظر کارشناسان بتواند عیارِ صداقت و راستی‌آزمایی اثر را برای مخاطبانش بهبود بخشد. تحلیل افراد درباره یک چالش (فساد اقتصادی) در کنار ارائه راه‌کار برای پیش‌گیری و جلوگیری از شکل‌گیری آن (مفاسد) برای بهبود وضعیت نامناسب اقتصادی کشور (مطابق روند بررسی تخلفات پرونده یادشده در موسسه دیده‌بان شفافیت و عدالت)، شیوه‌نامه ساختاری «روزگار یک چهل ساله» بوده است که از طریق مشارکت مستندساز (امین قدمی و گروه همراهش) با افراد مطلع و مرتبط با سوژه (مصاحبه‌شوندگان) بیان و به تصویر درآمده است. در این مستند، مواجهه قدمی (مستندساز) با اثرات حقیقت (فساد اقتصادی) نیز عینی و بدون واسطه بوده است. آغاز فیلم، دوربین با حضور در تجمعات اعتراضی، حقایق را با نمونه‌های متنوع، همراه با صدای زنده (صدای سرصحنه) شاهد می‌آورد. پس از آن سخنان اندیشمندانه مُصلحان اجتماعی (بدون سانسور)، در ارتباط با فروپاشی نظام اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به عنوان روتیتر مطلب (مستند) و در قالب نریشن، به آن اضافه می‌شود.
گام بعدی مستندساز با عبور از این مقدمه و فاصله‌گذاری، بازخوانی نمونه‌های دخیل در فروپاشی است. مخاطب با شنودِ متنِ راوی و دیدن تصاویر (مستند مشاهده‌ای) آرام آرام به مدد شواهد و مستندات ارائه‌شده با شاهدان ماجرا آشنا می‌شود. اما غیر از فرم مشارکتی مستند «روزگار یک چهل ساله» که فرم اصلی و قالب آن است، وجوه دیگری نیز در ساختار مستند قابل بحث‌اند، از جمله فرم مشاهده‌ای این مستند، که دوربین مداخله‌گر است؛ دوربینی که به عنوان ناظر، بحث‌های جدی دیده‌بان شفافیت و عدالت را درباره اقدامات صلبی و ایجابی مرتبط با پرونده انحصار امتیاز و فساد مالی در سازمان غذا دارو، به شکل مستقیم و بی‌واسطه تعقیب می‌کند. امتیاز این فرم، شهود واقعیت بر اساس حقیقت است و این برای مستند «روزگار یک چهل ساله» که هدفش انتقال واقعیت (فساد اقتصادی در کشور ) بوده، بسیار مفید و موثر واقع شده است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- این هنر و تجربه آنتی ویروسی ست بر فیلم های به هرقیمت مسخره
- تحقق آرزوی چندساله فعالان انیمیشن در هنرو تجربه
- با معرفی هیات انتخاب و داوری؛ آثار راهیافته به بخش مستند بلند جشنواره چهل و یکم فیلم فجر اعلام شد
- با حکم رئیس سازمان سینمایی؛ اعضای شورای سیاستگذاری شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت معرفی شدند
- جعفر صانعی مقدم: گسترش فعالیتها در سینمای «هنر و تجربه» بستگی به تامین نیازهای مالی دارد
- انتشار تیزر هفته فیلم ایتالیا + ویدئو
- اسامی فیلمهای حاضر در هفته فیلم ایتالیا اعلام شد/ از آثار مورتی تا برتولوچی
- هفته فیلم ایتالیا ۱۱ آذر آغاز می‌شود/ نمایش آنلاین و رایگان فیلمها
- چهارمین دوره هفته فیلم اروپایی برگزار می‌شود/ اعلام جزییات رویداد
- نانهای بیات/ نگاهی به فیلم «حوا، مریم، عایشه»
- کدام چریکه؟ کدام بهرام؟/ نگاهی به مستند «چریکه بهرام»
- سالها بایست تا دَم پاک شد/ نگاهی به فیلم «پری»
- فهرست فیلمهای روی پرده در سینماهای «هنروتجربه»/ «منگی» از ۱۵ شهریور میآید
- تابناک: نخستین گامها برای تعطیلی بستر نمایش دهها فیلم سینمایی ایران؟
- قابهای نامتعارف بیمعنی/ نگاهی به فیلم «امیر»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- حقایقی درباره فیلم یک تکه نان به بهانه پخش آن از شبکه نمایش
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- خبرهای اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن؛ مجیدی و فرهادی نمیرسند/ در انتظارِ روستایی، پناهی، مکری، کاهانی و اصلانی
- نگاهی به «عروج» به بهانه زادروز لاریسا شپیتکو/ لحظه روبرو شدن با «خود»
- چهره تلخ عشق یک سویه/ نگاهی به فیلم «در دنیای تو ساعت چند است؟»
آخرین ها
- یک عشق بی رحم،مجازات اعدام را در بریتانیا لغو کرد
- اکران آنلاین «زودپز» در شبکه نمایش خانگی
- نتفلیکس با «صد سال تنهایی» به یک رمان کلاسیک «غیرقابلاقتباس» جان میبخشد
- «ذهن زیبا»؛ اتفاقی زیبا در تلویزیون
- اسرائیل، کارگردان برنده اسکار را بازداشت کرد
- یک جایزه برای مجری اسکار؛ کونان اوبراین، جایزه مارک تواین را گرفت
- برای دستاوردهای یک دهه فعالیت حرفهای؛ بالاترین تجلیل سینمایی بریتانیا از تام کروز
- داوری فیلمساز ایرانی در جشنواره مورد تایید اسکار
- نگاهی به «اکنون»/ هنرِ شنیدن
- «بیگانه» کامو مقابل دوربین کارگردان فرانسوی میرود
- «روایت ناتمام سیما» قاچاق شد/ علیرضا صمدی: خواهش میکنم نسخه غیرقانونی را نبینید
- نقدچیست؟ منتقدکیست؟
- نوروز موسیقایی با فیدیبو؛ برنامه فستیوال موسیقی «گوشه» اعلام شد
- دارن آرونوفسکی میسازد؛ اقتباس سینمایی از رمان «کوجو»
- «بیصدا حلزون»؛ تلخی میان تصمیم و تسلیم
- «سلب مسئولیت»؛ کابوسی پنهانشده پشت نور
- خبرهای اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن؛ مجیدی و فرهادی نمیرسند/ در انتظارِ روستایی، پناهی، مکری، کاهانی و اصلانی
- اختصاصی سینماسینما- کنفرانس خبری؛ ۱۰ آوریل/ احتمال حضور جارموش، لینکلیتر، اندرسن، مالیک و برادران داردن در جشنواره کن
- تبعات کرونا و اختلافات حقوقی با برادران وارنر؛ اعلام ورشکستگی شرکت تولیدکننده فیلمهای «ماتریکس» و «جوکر»
- به هر سازی رقصیدیم غیر از ساز دل خویش/ این بهاریه نیست، نامهای است برای امیروی امیر نادری
- تفاوت ساعت «۶ صبح» و «۵ عصر»
- پوستر بخش ۱۵ روز کارگردانان جشنواره کن منتشر شد
- یادداشت علیرضا داود نژاد برای مهدی مسعود شاهی
- هدیه نوروزی سوینا؛ انتشار نسخه ویژه نابینایان «پدرخوانده (۲)» با صدای فرهاد اصلانی
- یک جایزه دیگر برای «دانه انجیر معابد»/ برندگان جوایز فیلم آسیایی معرفی شدند
- متوهمی به نام «اون»!
- نگاهی به سریال «شوگر»/ محله چینیها
- سریال کُمدی «خجالت نکش» نوروز منتشر می‌شود
- عرضه ۲۳۵ مستند در شبکه نمایش خانگی
- وکیل مادر وحیده محمدیفر: پرونده قتل مهرجویی و محمدیفر بسته نشده/ حکم صادره قطعی نیست
